This post is also available in Engels.
The good: het positieve effect van complimenten op functioneren
Bemoedigende woorden blijken een positief gemoed te veroorzaken, wat op zichzelf het functioneren kan verbeteren. Onder andere aandacht, motorische vaardigheden, en het geheugen verbeteren na uitingen van lof. Complimenten zijn een sociale beloning, waarbij de beloningsgebieden in ons brein geactiveerd worden, en waarbij dopamine aangemaakt wordt: dopamine is de neurotransmitter (een chemische stof die als boodschapper in ons brein functioneert) die ons helpt bepaald bedrag dat tot een beloning leidt, te versterken.
The bad: de negatieve effecten van betekenisloze vleierij
Onderzoek gericht op het effect van complimenten bij kinderen wijst echter uit dat we behoorlijk gevoelig zijn voor onoprechte complimenten, wat meer kwaad dan goed kan doen door motivatie en vertrouwen te ondermijnen in plaats van op te bouwen. Hetzelfde geldt voor complimenten die als te algemeen worden beschouwd. Als je jezelf bijvoorbeeld een slechte student vindt en iemand zegt “Wat ben jij een goede student” is dat moeilijk te rijmen met je zelfbeeld. Dit kan leiden tot zelfkritiek en -sabotage om die discrepantie op te lossen. Een minder algemeen compliment als “hoe je dit wiskundig probleem hebt opgelost toont een sterke intuïtie” is dan veel beter te begrijpen.
The ugly: complimenten als een oordeel
Ondanks het feit dat een compliment iets positiefs is, is en blijft het een oordeel. Het gevolg hiervan is dat complimenten gericht op wat men kan en de resultaten die behaald worden een extrinsieke beloning geven. Dit helpt de ontvanger wel tijdelijk, maar juist de intrinsieke motivatie (de wil om iets te doen zonder dat je daar een beloning voor verwacht) kan er op de lange termijn onder lijden. Door lof te uiten over wat iemand kan, wordt in feite gesteld dat hun eigenschappen vast staan. Dit kan iemands vermogen te volharden wanneer de dingen moeilijk of uitdagend worden beperken. Tegelijkertijd stimuleren we, wellicht ongewild, een competitieve en starre weg naar succes, terwijl we het gevoel van controle verschuiven naar buiten degene die we een compliment geven. Er hangt dus veel af van de beloning die we geven.
Niet alle lofuitingen zijn hetzelfde
Is er dan ook een manier om complimenten te geven die interne validatie (het vermogen om onszelf te valideren zonder de behoefte aan beloning) teweegbrengt? Een die een ‘groei mindset’ promoot waarbij intelligentie als een meer dynamische eigenschap wordt gezien?
Carol Dweck, een psycholoog gespecialiseerd in mindsets, heeft zich gebogen over de waarde van complimenten gericht op iemands inzet. Dit type complimenten is een vorm van bemoediging waarbij de aandacht gericht is op de desbetreffende taak, de inzet die men toont en de vooruitgang die tot dusver is geboekt. Inzet complimenten kunnen het gevoel van autonomie versterken en het uitvoeren van een taak wordt leuker, zelfs als de taak uitdagend is. Een prachtige illustratie van de verschillen tussen deze twee types complimenten is te zien in deze video. Kinderen die complimenten krijgen over hun inzet laten meer zelfvertrouwen zien en zijn bereid moeilijkere puzzels te doen dan de kinderen die complimenten krijgen over hun intellectueel vermogen.
Complimenten hebben, mits gemeend, een positieve invloed op iemand functioneren. Maar op de lange termijn zijn het de complimenten gericht om iemands inzet en ontwikkeling en niet de complimenten gericht op iemands vermogen of persoonlijke eigenschappen, die echt wonderen doen.
Originele taal: Engels
Auteur: Christina Isakoglou
Buddy: Marlijn ter Bekke
Redactie: Ellen Lommerse
Vertaler: Floortje Bouwkamp
Redactie vertaling: Jill Naaijen
Foto credit: Plaatje door Sincerely Media via Unsplash