Het leren van een vreemde taal is een uitdaging
Heb je ooit nachtmerries gehad over het leren van Franse uitspraak? Je bent zeker niet de enige, want het is echt lastig. Het leren van een vreemde taal is een flinke uitdaging, vooral de uitspraak. Neem bijvoorbeeld de Poolse Joseph Conrad. Hij beheerste het Engels zo goed dat hij één van de meest gevierde romanschrijvers werd. Maar ondanks zijn uitstekende kennis van de taal, bleef hij spreken met een sterk Pools accent. Dit verschijnsel, ook wel het “Joseph Conrad-fenomeen” genoemd, illustreert hoe moeilijk het is om het accent van een andere taal perfect onder de knie te krijgen.
Waarom is de uitspraak in een vreemde taal zo moeilijk?
Onderzoek wijst uit dat het leren van de juiste uitspraak van een nieuwe taal het moeilijkste onderdeel is, het is lastiger dan het leren van bijvoorbeeld woordenschat en zelfs grammatica. Dit komt door de manier waarop onze hersenen ontwikkelen tijden het opgroeien: leerstrategieën en de afname van het vermogen van je hersenen om zich aan te passen (de plasticiteit) maken het steeds moeilijker om nieuwe klanken te leren. Wist je dat baby’s tot ongeveer zes maanden oud in staat zijn om klanken uit alle talen te onderscheiden? Daarna stemt hun gehoor afgestemd op de klanken van hun moedertaal, waardoor de meeste baby’s subtiele verschillen klanken in andere talen dan niet meer goed onderscheiden. En als je een klank niet goed kun onderscheiden, is de kans groot dat je hem ook niet goed kunt uitspreken. De problemen die we op latere leeftijd hebben met het leren van nieuwe klanken ontstaan dus omdat de betrokken hersenverbindingen al vroeg vastliggen. Dit verklaart waarom mensen vaak de klanken van hun moedertaal gebruiken bij het uitspreken van woorden in een vreemde taal, wat leidt tot een accent.
Verschillen in uitspraakvaardigheid en super-uitsprekers
Toch heeft niet iedereen heeft evenveel moeite met uitspraak; sommigen doen het veel beter dan anderen. Onderzoek laat zien dat het beter kunnen onderscheiden van klankverschillen, muzikale vaardigheden en bepaalde persoonlijkheidskenmerken hierbij een rol kunnen spelen.
En dan heb je nog die uitzonderlijke mensen die, ondanks alle biologische obstakels, toch een accent kunnen overnemen alsof ze de taal van kinds af aan spreken. Wat maakt hen zo bijzonder? Dr. Kristin Lemhöfer en ik onderzoeken de neurocognitieve basis van deze uitzonderlijke uitspraakvaardigheden. Deze getalenteerde mensen noemen we ‘Super-uitsprekers’, een term die van toepassing is op slechts zo’n 5% van de bevolking. Wij vermoeden dat deze personen niet alleen beter in staat zijn om klankverschillen in een vreemde taal waar te nemen, maar dat ze ook een uitzonderlijk goed geheugen hebben voor klanken. Dit stelt hen in staat om die klanken nauwkeurig te ‘herhalen’, alsof ze de geluiden die ze horen perfect kunnen nadoen. Bovendien kunnen er verschillen in hersenstructuur en hersenactiviteit zijn die bijdragen aan hun uitzonderlijke talent.
Bij het Lemhöfer Taalonderzoekslab nodigen we je uit om deel te nemen aan ons onderzoek naar deze uitspraak-gave! Ben jij een moedertaalspreker van het Nederlands die vaak complimenten krijgt over je accent in vreemde talen of uitblinkt in het uitspreken van die talen? Doe dan mee en ontdek meer over dit unieke talent. Ken je iemand die in dit profiel past? Deel dan vooral deze kans met hen. Meer informatie over het onderzoek en deelname is hier te vinden. Jouw bijdrage kan helpen om inzicht te krijgen in deze bijzondere vaardigheden, wat ons mogelijk kan helpen om taalonderwijs en uitspraaktraining in de toekomst te verbeteren.
Credits
Auteur: Sweekriti Narayanan
Buddy: Elena Markantonakis
Redactie: Siddharth Chaturvedi
Vertaling: Maartje Koot
Redactie vertaling: Dirk-Jan Melssen
