Luister naar je lichaam: Hoe interoceptie emoties vormt

This post is also available in Engels.

Heb je ooit het gevoel gehad dat je hart tekeerging voordat je het podium op ging, terwijl je de angst voelde toenemen? Of voelde je een rilling toen je iets spannends meemaakte? Een goede afstemming tussen lichaam en geest kaninzicht geven in onze emoties.

Lichaam en geest: tweerichtingsverkeer

Interoceptie is ons vermogen om interne veranderingen waar te nemen en dat is nauw verbonden met het verwerken van onze emoties. Als we ons angstig voelen, reageert ons lichaam: ons hart gaat bijvoorbeeld bonzen voor een belangrijke presentatie. Maar het werkt ook andersom: je kunt je soms angstiger voelen als je alleen al merkt dat je hart bonst. Deze interpretatie van signalen van ons lichaam kan zelfs bepalen welke emotie je op een bepaald moment voelt. Bepaalde lichamelijke signalen worden geassocieerd met een vecht-of-vluchtreactie, zoals een snellere hartslag die je kunt ervaren in een bedreigende situatie, wat op zijn beurt leidt tot meer ervaren angst. Deze relatie in twee richtingen laat zien dat het lichaam en de geest nauw met elkaar verbonden zijn en de emotionele verwerking wederzijds beïnvloeden.

Interoceptie en emotie: een mogelijke sleutel tot geestelijke gezondheid?

Wetenschappers zijn gefascineerd door hoe de interpretatie van deze lichamelijke signalen bijdragen aan problemen in emotionele verwerking. Deze interpretatie kan namelijk uiteindelijk leiden tot symptomen van psychische stoornissen. Er zijn slimme taken ontworpen om te bestuderen hoe interoceptie de geestelijke gezondheid beïnvloedt. Een daarvan, de hartslagdetectietaak, test hoe goed mensen hun hartslag kunnen voelen door ze te vragen hun hartslag te koppelen aan een knipperend licht of geluid. Uit één onderzoek bleek dat deelnemers die de timing van hun hartslag nauwkeurig detecteerden, emoties intenser ervoeren, wat suggereert dat hoe we deze signalen oppikken van invloed is op hoe sterk we emoties voelen. Onderzoekers onderzochten ook welke rol interoceptie zou kunnen spelen bij depressie of angst. Garfinkel en collega’s stellen dat iemands bewustzijn van deze interne veranderingen een significante invloed heeft op angstsymptomen. Ze ontdekten dat mensen die beter waren in het waarnemen van hun hartslag zich over het algemeen minder angstig voelden, wat suggereert dat het afstemmen op de signalen van ons lichaam de emotionele regulatie en mentale gezondheid zou kunnen verbeteren. 

Voel het in je huid: thermosensatie en het effect ervan op de geestelijke gezondheid

Interoceptieve signalen komen ook van ons grootste orgaan, de huid! Hiermee kunnen we temperatuur, pijn, druk of een zachte aanraking waarnemen, die allemaal invloed hebben op hoe we ons emotioneel voelen. Crucianelli en collega’s ontdekten onlangs dat mensen die beter waren in het detecteren van temperatuurveranderingen op de huid ook een hogere angst rapporteerden. Slechtere detectie op de handpalm was daarentegen gekoppeld aan tekenen van depressie. Deze waarnemingen suggereren dat onze waarneming van temperatuurveranderingen op onze huid inzicht zou kunnen geven in onze emotionele en mentale toestand.

Door te onderzoeken hoe interoceptie de emotionele verwerking beïnvloedt, zouden we beter kunnen begrijpen waarom we ons voelen zoals we ons op een bepaald moment voelen. Het zou zelfs kunnen helpen bij het ontwikkelen van hulpmiddelen om mensen te identificeren die risico lopen op psychische stoornissen, bijvoorbeeld door atypische patronen in lichaamsbewustzijn en het effect daarvan op iemands emotionele regulatie te monitoren. Door naar ons lichaam te luisteren, kunnen we dus meer inzicht krijgen in onze emoties en beter leren reguleren hoe we ons op een bepaald moment voelen.