This post is also available in Engels.
Eerst vroeg ik me af waarom ik deze staat van overprikkeling leuk vind. Mijn hersenen voelen als puree en mijn lichaam staat op de automatische piloot, reagerend op mijn primaire instincten. Een flits van licht, een krachtige kleur of vorm, een vreemd geluid, de geur van gefrituurd voedsel. Ik kon het niet weerstaan. Zo voelt Times Square wanneer je er voor de eerste keer bent, zowel chaotisch als stressvol en toch onweerstaanbaar. De gebeurtenissen in hersenen weerspiegelen goed de chaos die inherent is aan de golf van informatie die gelijktijdig op al je zintuigen afkomt.
De manier waarop de hersenen reageren op overprikkeling maakt dat we controle hebben over de stress. Vrijwel direct wordt een cocktail geproduceerd van chemicaliën die betrokken zijn bij stressbestending, opwinding en plezier. Deze cocktail bevat het vecht-of-vluchthormoon adrenaline, het stresshormoon cortisol, en het genotshormoon dopamine. Ons systeem weet zich heel goed zelf te reguleren in stressvolle situaties, waardoor we de constante stroom van informatie kunnen verwerken en tegelijkertijd plezier en opwinding blijven ervaren. Echter, wanneer de stressoren chronisch worden, leidt de voortdurende activiteit tot uitputting van onze glucose- en dopaminevoorraden, en raken de neurotransmitters uit evenwicht. Zonder dopamine lijkt plotseling alles veel minder plezierig. Wanneer je hersenen uitgeput raken, worden alleen de negatieve kanten van de overprikkeling nog gevoeld. Dat kan schadelijk zijn voor je aandacht, humeur en stressbestendigheid. Dit is wat er bij mij zou gebeuren als ik bijvoorbeeld in Manhattan zou wonen en elke dag door Times Square zou lopen. Wat een nachtmerrie!
Af en toe volledig genieten van het Times Square-effect kan geen kwaad. Zo nu en dan voelt deze overweldiging namelijk best goed aan. Het is als leven in een Disney-film waar magie overal en nergens tegelijk is. Dat is opwindend, maar ook vermoeiend! Sommige mensen (zogenaamde “adrenalinejunkies“) raken verslaafd aan deze intense emoties en opwindende activiteiten die een golf van adrenaline en dopamine genereren. Voor enkelen gaat het zelfs zo ver dat ze een staat van emotionele en mentale verzadiging moeten bereiken om zich echt levend te voelen. Echter, constante overprikkeling is vermoeiend en Times Square is een vreselijke omgeving voor onze concentratie en efficiëntie. Als we beperkte tijd hebben om een concrete taak uit te voeren, zullen we letterlijk tegen onze natuurlijke instincten moeten vechten om de stroom van informatie te negeren. Dit kost veel meer energie en tijd dan normaal.
Om te kunnen genieten van een moment van overprikkeling heb je zowel uitgeruste hersenen als periodes van rust nodig om vermoeide hersenen te herstellen. Dat is hoe het werkt met adrenaline en dopamine, de krachten die onze wereld regeren.
Beeld van Adam Nir via Unsplash
Auteur: Kim Beneyton
Buddy: Viola Hollenstein
Redactie: Elena Markantonakis
Vertaling: Eline de Boer
Redactie vertaling: Maartje Koot