Hoe zowel lichaam als geest van coureurs mee-racen in de Formule 1

This post is also available in Engels.

Formule 1-coureurs gaan tot het uiterste van hun fysieke en mentale capaciteiten. Lees hier wat voor omstandigheden ze moeten verduren en welke speciale vaardigheden ze hebben.

Geen auto op aarde is zo snel als een Formule 1-auto. Hoewel er al zeventig edities van het wereldkampioenschap Formule 1 zijn geweest en ondanks de alsmaar toenemende vooruitgang in de autotechniek, focussen we nog altijd op de coureurs. En niet onterecht: F1-coureurs verdienen inderdaad de nodige waardering omdat ze hun lichaam onderwerpen aan één van de meest extreme omstandigheden in sport.

De 8 stressfactoren voor F1-coureurs

Twee uur lang zitten coureurs opgesloten in hun kleine plek in het voertuig en bereiken ze snelheden van wel 300 km/u terwijl ze over onregelmatige wegen vol met wendingen en bochten rijden. In dit scenario worden ze blootgesteld aan acht verschillende stressfactoren (dikgedrukt in de rest van de tekst).

Vier van deze stressfactoren worden veroorzaakt door de fysieke omstandigheden in het compartiment van de coureur: warmte door temperaturen boven de 50°C; lawaai van meer dan 130 dB (veel meer dan de door de Wereld Gezondheidsorganisatie aangeraden limiet van 85dB ); en hoge concentraties van koolstof monoxide.

Daar komen de g-krachten nog bovenop, die aanzienlijke druk uitoefenen op de verschillende lichaamsdelen van de coureur wanneer die van snelheid of richting verandert (voornamelijk op het hoofd en de nek). Bij abrupte veranderingen wordt de meeste g-kracht uitgeoefend op de coureurs, en moeten ze met hun buik-, arm- en beenspieren tegenwerkende druk zetten om hun lichaamshouding intact te houden. Op een gegeven moment beginnen de spieren te klagen en komt er een vijfde stressfactor bij: fysieke stress. De g-krachten zijn de grootste oorzaak hiervan, maar de acties van de coureur (denk aan sturen, remmen en grip) en het type interface van het voertuig (bijv. feedback aan de coureur in de vorm van trillingen) dragen hier ook aan bij.

Constante fysieke stress is ook gerelateerd aan een andere stressfactor, namelijk spiervermoeidheid, wat een negatief effect heeft op de prestatie tijdens toekomstige races. Daarbij ervaren coureurs ook cardiovasculaire stress omdat hun hart constant klopt met een capaciteit van 90% tijdens een race. Dit komt niet alleen door de hitte en de fysieke inspanning, maar ook door de daadwerkelijke snelheid. Onderzoekers laten zien dat de hartslag van een coureur op hoge snelheden proportioneel toeneemt met de gemiddelde snelheid van hun voertuig.

We weten nog niet precies welke andere factoren leiden tot deze hartslag verhoging, maar een daarvan is zeker onze achtste stressfactor: mentale stress. Vanaf het moment dat F1-coureurs achter het stuur plaatsnemen laat hun lichaam een typische stressreactie zien die aan kan houden tot wel een uur na afloop van de race. Dit zag men eerst in de jaren ’70, toen onderzoekers vonden dat de adrenaline- en andere hormoonlevels in typische stressexperimenten erg leken op die van autocoureurs vlak na een race.

Wat onderscheidt F1-coureurs van de gemiddelde persoon

Zijn roem en rijkdom het waard om jezelf bloot te stellen aan de gevaren van zoveel stressfactoren? Wat hebben F1-coureurs dat anderen niet hebben? Hoewel coureurs enkel achter het stuur zitten en ondanks de stressfactoren die ze ervaren, hebben F1-coureurs dankzij de fysieke uitdagingen een uitstekende fysieke conditie.  Ze blijken zelfs net zo fit als top-atleten in andere, meer traditionele, sporten als hardlopen of fietsen. Daarnaast hebben race-simulaties laten zien dat F1- en andere professionele autocoureurs, zoals je zou verwachten, beter zijn dan non-racers op meerdere criteria: hogere gemiddelde snelheid, snellere rondetijden en hogere snelheid door bochten. Interessant genoeg hebben eye-trackingsstudies gevonden dat racende en niet-racende autorijders verschillende oogbewegingen maken. Niet-racers volgen objecten met hun ogen tijdens het rijden, terwijl racers hun ogen stabiel houden en over het algemeen objecten volgen door hun hoofd te draaien naar de richting waar ze naartoe willen gaan.

Coureurs verschillen niet alleen in hun gedrag, maar ook in hun hersenfuncties

Studies die gebruik maken van functionele magnetische resonantiebeeldvorming (fMRI) hebben laten zien dat verscheidene hersengebieden betrokken zijn bij de handelingen tijdens het autorijden. Deze gebieden zijn over het algemeen hetzelfde tussen F1-coureurs en de gemiddelde autobestuurder, omdat beide dezelfde cognitieve vaardigheden moeten gebruiken: zicht, sensomotorische vaardigheden, ruimtelijke navigatie, ga zo maar door. Onderzoekers vonden echter dat veel van deze gebieden actiever zijn in F1-coureurs, wat mogelijk hun expertise op het gebied van rijden reflecteert.

Nu we zoveel meer weten over de F1-coureur, kunnen we dan ook voorspellen wie de volgende winnaar zal zijn? Zal de huidige kampioen, Lewis Hamilton, met behulp van zijn Mercedes-squad de meest succesvolle coureur ooit worden? Zal Sebastian Vettel een manier vinden om Ferrari’s voormalige hegemonie te herstellen? Of zal Max Verstappen zijn lot achternagaan en de eerste Nederlandse F1 wereldkampioen worden?

Door de uitbraak van het Coronavirus moeten we nog even geduld hebben voordat we antwoord krijgen op deze vragen.

Originele taal: Engels
Auteur: João Guimarães
Buddy: Francie Manhardt
Editor: Christienne Damatac
Vertaler: Felix Klaassen
Editor vertaling: Floortje Bouwkamp

Credit: Bovenste afbeelding verkregen van 2Technology via Pixabay (CC0 1.0).