This post is also available in Engels.
Veel mensen zijn enthousiast over de talloze voordelen van het zogenaamde “mediterrane dieet”. Maar wat is eigenlijk een mediterraan dieet en hoe beïnvloedt het je hersenen? Deze blog geeft je meer informatie.
“Je bent wat je eet.” Hoe cliché dit ook klinkt, er zit wel een grote kern van waarheid in. Je voeding heeft een enorme impact op je, en in onze samenleving is men zich daar steeds meer van bewust. Iedereen weet ondertussen wel dat een gezond voedingspatroon de kansen op een acute of chronische ziekte (bijvoorbeeld diabetes of een beroerte) op latere leeftijd kan verkleinen. Maar er zijn veel meer voordelen! We weten inmiddels ook dat je van een goed dieet een beter humeur krijgt en dat je cognitieve prestaties verbeteren.
Maar hoe ziet het ideale voedingspatroon eruit? Dat is de vraag die wetenschappers proberen te beantwoorden door verschillende formules te testen die ons welzijn kunnen verbeteren. Soms zijn deze formules afhankelijk van de consumptie van een specifiek ingrediënt. Andere keren werken onderzoekers diëten uit die slechts ??uit een reeks geselecteerde ingrediënten bestaan en bespreken ze hoe deze combinaties als geheel tot verbeteringen leiden. Eén bepaalde combinatie, meer dan alle anderen, heeft consequent tot tal van voordelen geleid: het mediterrane dieet.
De ingrediënten en voordelen van het mediterrane dieet
Wanneer onderzoekers het hebben over het mediterrane dieet, verwijzen ze naar ingrediënten die traditioneel in landen in het Middellandse Zeegebied worden gebruikt:
1. Veel plantaardig voedsel zoals groenten, fruit, noten, peulvruchten en onbewerkte granen;
2. Een gematigde consumptie van zuivelproducten, met uitzondering van yoghurt en kaas;
3. Eet vis met mate, en vermijd beslist rood en bewerkt vlees;
4. Gebruik bij voorkeur onverzadigde vetten zoals in olijfolie, in plaats van het verzadigde vet dat in boter zit.
Foto met dank aan Couleur op Pixabay (CC0 1.0).
Veel hierop gericht wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het volgen van een mediterraan dieet je kansen op een langer leven vergroot, terwijl het juist het risico op verschillende hart- en vaatziekten, diabetes of zelfs neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie, verkleint.
Het is alom bekend dat voedingsstoffen in het mediterrane dieet beter door je bloed worden opgenomen en door je cardiovasculaire systeem kunnen worden verwerkt dan ongezonde voedingsstoffen. Het is echter moeilijker te begrijpen hoe je geestelijke gezondheid kan profiteren van dit dieet. Bovendien is het waar dat mensen die een mediterraan dieet volgen, niet alleen een kleinere kans op dementie hebben, maar ook cognitief beter presteren. De vraag is “hoe?” …
Wetenschappers van het Donders Instituut zijn ervan overtuigd dat de link tussen voeding en de hersenen wordt overbrugd door de triljoenen micro-organismen die in onze darmen leven, door wetenschappers darmmicrobiota genoemd. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de fysiologische acties van deze microbiota de hersenen kunnen beïnvloeden, en vice versa. En omdat deze microbiota in de darmen leven, worden ze onderworpen aan en gevormd door het dieet dat we binnenkrijgen. Sommige van onze collega’s doen momenteel onderzoek naar de wijze waarop darmmicrobiota interageren met het mediterrane dieet, in vergelijking met de meer standaard diëten die we hebben, en proberen te begrijpen hoe dat bij gezondheid en ziekte een positieve invloed kan hebben op de hersenfunctie.
Afkomstig uit een land van het Middellandse Zeegebied betekent niet dat het automatisch deel uitmaakt van een mediterraan dieet
De lijst met ingrediënten die in mediterrane dieetstudies wordt gebruikt, is voornamelijk gebaseerd op de voedingsgewoonten van veel culturen uit het Middellandse Zeegebied in de jaren zestig. Het was in die tijd dat de eerste tekenen van globalisering in deze landen binnendrongen en dat er wat ongezondere voedingsgewoonten werden geïntroduceerd, zoals de toenemende consumptie van vlees, verzadigd vet en koolhydraten. Dus zelfs als je tegenwoordig een mediterraan gerecht eet, hoeft dat niet per se te betekenen dat je het mediterrane dieet volgt. Het hangt allemaal af van welke ingrediënten er zijn gebruikt.
Een lekker maar superongezond voorbeeld is te vinden in Oporto, Portugal: de Francesinha (letterlijke vertaling: “Kleine Franse jongedame/Klein Frans meisje”). Het bestaat uit een sandwich belegd met verschillende soorten vlees, kaas en een gebakken ei hierop, en daar overheen een heerlijke rood-oranje saus, zoals je kunt zien op de onderstaande afbeelding.
Foto met dank aan WordRidden op Flickr (CC0 1.0).
Dit gerecht werd voor het eerst geïntroduceerd in de jaren 50, geïnspireerd door de in Frankrijk bekende croque-monsieur. Sindsdien is het uitgegroeid tot een van de meest typische streekgerechten die je in Porto kunt eten… en een van de lekkerste! Maar met een Francesinha volg je bijna geen van de mediterrane voedingsrichtlijnen: het bestaat uit veel rood vlees, brood en verzadigd vet. Geen groenten te bekennen!
Dus als je met het mediterrane dieet wilt beginnen, hoef je je alleen maar aan de lijst met ingrediënten te houden. Je kunt hier in Nederland tijdens je staycation genieten van de voordelen van het dieet, of in een van de landen rond de Middellandse Zee die je dit jaar bezoekt. Vergeet dan zeker niet om van het mediterrane dieet te genieten terwijl je de veiligheidsmaatregelen volgt die worden aanbevolen in het gebied waar je je bevindt.
Oorspronkelijke taal: Engels
Auteur: João Guimarães
Buddy: Felix Klaassen
Editor: Monica Wagner
Vertaler: Ellen Lommerse
Editor Vertaling: Wessel Hieselaar
Credits: Foto bovenaan met dank aan João Fructuosa en Pixabay (CC0 1.0).