This post is also available in Engels.
Mensen zijn niet de enigen met monogame relaties. Vogels hebben ze ook, veel vaker dan alle andere diersoorten. En hun relaties zijn, net als bij mensen, best ingewikkeld.
“Birds also do it…”
Afbeelding verkregen van Morquefile (CC0 1.0).
Wanneer we denken aan monogamie focussen we vaak alleen op relaties van mensen. De meeste mensen kiezen inderdaad om monogaam te zijn, maar we zijn niet als enige diersoort hier mee bezig. Wetenschappers zijn het erover eens dat zo rond de 90% van de vogelsoorten ook monogaam zijn, en die enorme meerderheid heeft de nieuwsgierigheid van veel ornithologen gewekt.
Monogamie in vogels is sociaal, niet genetisch
De sociale processen in vogelgemeenschappen zijn behoorlijk complex, vooral als het gaat om voortplanting. Er zijn veel factoren die het voorplantingsproces beïnvloeden, zoals de plek waar ze ‘het’ besluiten te doen. Als de voorouders zich niet op de juiste plek bevinden is de kans klein dat ze een ideale partner vinden. En zelfs als ze iemand vinden is de zaak nog niet afgedaan. Samenwerking is cruciaal om kuikens op te voeden (“It takes a village…”). Ouders worden dus met een hoop uitdagingen geconfronteerd. Daarom overkomen vogels, typische gewoontedieren, deze uitdagingen door dezelfde “formule” jaar na jaar te herhalen. En daarbij hoort ook investeren in een lange-termijn relatie met een enkele partner. Als het de vorige keer goed ging, waarom zou het nu dan fout gaat?
Er zijn verschillende gedrags- en biologische factoren die te maken hebben met monogamie in vogels, zoals levensduur, lichaamsgrootte of hersenvolume. Ornithologen zijn het echter eens dat grotere overlevingskansen voor de soort hebben geleid tot het aannemen van dit monogame gedrag, en niet dat het in hun DNA gecodeerd zou zijn. Daarom gebruiken we de term “sociale monogamie” om vogels’ relaties te beschrijven.
Wadende vogels kunnen behoorlijk agressief zijn wanneer de stabiliteit van hun relatie op het spel staat.
Afbeelding verkregen van Pixabay (CC0 1.0).
Ja, “het is ingewikkeld”, ook voor vogels
De romantiek van vogels maakt tot bijzondere verhalen over leven in het wild. De meeste vogels lijken prettige minnaars te zijn omdat ze nooit agressief zijn tegenover hun partner in het paarseizoen, hoewel er uitzonderingen zijn (zoals eenden; ze kennen geen grenzen). In veel gevallen komen vogels al maanden voor het paarseizoen begint bij elkaar. Ze investeren dus een hoop tijd in hun relaties, maar niet onverwachts besteden ze ook tijd in andere nesten. Extra-pairing is een veel voorkomend verschijnsel in vogelgemeenschappen. Maar net als wij kunnen vogels behoorlijk chagrijnig worden als anderen hun relatie komen verstoren! Partners zijn vaak erg agressief naar mogelijke infiltranten. Deze situaties hebben gewoonlijk geen invloed op de routines van het stelletje, maar soms is het een teken dat de relatie op breken staat.
Ja, vogels hebben ook scheidingen. Wetenschappers denken dat partners continu de kosten-batenbalans evalueren voor het behouden van hun relatie. Zodra een van hen zich realiseert dat er niks meer te halen valt binnen een relatie verlaten ze het nest om hun geluk elders te zoeken. Alle vogels scheiden, maar sommige doen dat sneller dan andere. Waar albatrossen niet snel hun relatie zullen opgeven zullen flamingo’s juist zonder twijfel hun koffers pakken.
Albatrossen (links) investeren veel in hun relatie, terwijl flamingo’s (rechts) dat niet echt doen.
Afbeeldingen links en rechts verkregen van Pixabay (CC0 1.0)
Er bestaat geen twijfel dat de dynamiek van relaties erg interessant is, of het nou gaat om mensen, vogels of elke andere diersoort in deze mooie en chaotische wereld.
Deze blog is geschreven door João, aangepast door Marisha en Monica en vertaald door Felix en Rowena
