This post is also available in Engels.
Rage-bait lokt je uit de tent
Als je sociale media gebruikt, heb je vast wel eens dingen gezien die miljoenen keren bekeken en gedeeld worden, ondanks dat ze overladen zijn met negatieve reacties. Dat onze aandacht het verdienmodel is van sociale media en content creators, is geen geheim. Hoe meer ‘engagement’, hoe meer sponsors en adverteerders. Dit geldt ook voor negatieve aandacht. Daar maken sommige content creators handig gebruik van door materiaal te maken dat veel negatieve reacties uitlokt, ook wel rage-bait genoemd.
Ophef versus kattenfilmpjes
Onderzoeken suggereren dat negatieve dingen, zoals boze gezichten en negatieve symbolen voor bijvoorbeeld ‘vermoorden’, sneller je aandacht grijpen dan hun positieve tegenhangers. De theorie hierachter stelt dat het evolutionair voordelig is om extra goed op negatieve informatie te letten zodat je alert bent als het een bedreiging vormt. Dit kan verklaren waarom negatieve content zoveel aandacht krijgt.
Er zijn echter ook onderzoeken die dit anger superiority effect niet onderbouwen of zelfs laten zien dat juist blije gezichten sneller je aandacht trekken. Ondanks deze tegenstrijdigheden tonen de onderzoeken aan dat onderwerpen met een emotionele lading sowieso meer aandacht trekken dan neutrale onderwerpen. Misschien is content met een sterk positieve lading net zo succesvol als rage-bait. Er zijn tenslotte talloze succesvolle sociale mediakanalen gewijd aan schattige (huis)dieren.
Smaken verschillen
Of je meer aandacht schenkt aan filmpjes van schattige puppy’s of aan beelden van burenruzies hangt af van verschillende factoren, zoals je eigen gemoedstoestand of je leeftijd. Het lijkt erop dat volwassenen minder geneigd zijn om zich te richten op positieve informatie dan kinderen, al moet de oorzaak hiervan nog onderzocht worden. Het is in ieder geval duidelijk dat er veel contextuele en persoonlijke verschillen bestaan.
Gemeenschappelijke vijand
Naast de aandacht die men besteedt aan negatieve content, verschillen we ook in wat we überhaupt als negatieve content ervaren, afhankelijk van onze culturele, religieuze of politieke achtergrond. Het bekijken van video’s die je moreel afkeurt, vervult daarmee meteen een sociale rol. Het benadrukt waarmee, en vooral met wie, jij je identificeert. Als iemand boos wordt over dezelfde dingen als jij, schept dat een band, het effect van de gemeenschappelijke vijand.
Het nadeel is dat provocerende sociale mediacontent meer verdeeldheid veroorzaakt tussen mensen die het niet met elkaar eens zijn. Een deel van het succes van rage-bait zit misschien juist hierin: veel mensen reageren boos, wat op zijn beurt verontwaardigde reacties van anderen uitlokt. Succes voor de makers; ze krijgen aandacht van alle kanten.
Gevoelens als afgunst en verontwaardiging kunnen in de analoge wereld dus nog wel van pas komen bij het ontdekken van gedeelde normen en waarden. Echter, je met vreemden op het internet opwinden over een filmpje van een scheldende ober is misschien minder functioneel.
Auteur: Maartje Koot
Buddy: Lucas Geelen
Redactie: Eline de Boer
Vertaling: Helena Olraun
Redactie vertaling: Elena Markantonakis
Beeld van Clay Banks via Unsplash
