This post is also available in Engels.
Deze blog is onderdeel van de Brain basics-zomerserie van dit jaar, waarin we ingaan op de algemene werking en ontwikkeling van ons brein.
Als ik je vraag om een herinnering op te halen van je favoriete vakantie, dan is dat waarschijnlijk veel makkelijker dan herinneren wat je vorige maand op een willekeurige avond hebt gegeten. Hoe worden herinnering in onze hersenen opgeslagen en weer opgehaald en wat hebben emoties daarmee te maken?
Werkgeheugen: Een poort naar onze hersenen
Wanneer we een gebeurtenis of emotie ervaren, wordt alle informatie uit onze omgeving vastgehouden in het werkgeheugen. Net als het werkgeheugen van een computer, zorgt het ervoor dat we de informatie direct kunnen gebruiken bij taken. Ons werkgeheugen heeft een soort poortwachtersmechanisme dat relevante informatie toelaat en afleidende informatie blokkeert. Als je bijvoorbeeld op een vliegveld bent, wordt de informatie over de gate van je vlucht paraat gehouden, terwijl je werkgeheugen de omroepberichten over andere vluchten negeert. Om dingen te onthouden lang nadat ze gepasseerd zijn, vorm je herinneringen door middel van encodering. Encodering is de manier waarop de hersenen informatie van de zintuigen omzetten in elektrochemische signalen in de hersenen. Die signalen zorgen voor de vorming en versterking van de verbindingen tussen de neuronen in onze hersenen. Deze verbindingen vormen de paden die geassocieerd worden met geheugen.
Consolideren: Herinneringen vastleggen
Nadat een herinnering voor het eerst wordt gerepresenteerd door de vorming van neurale verbindingen, herhalen de hersenen de activeringspatronen in deze verbindingen. Dit zorgt ervoor dat deze verbindingen extra versterkt worden. Dit proces, genaamd consolidatie, zorgt ervoor dat we een herinnering goed opslaan en later weer kunnen ophalen. Elke keer dat je aan je laatste vakantie denkt, activeer je opnieuw de neurale paden voor die herinnering, wat leidt tot versterking van de herinnering. Deze zogenaamde reconsolidatie gebeurt zelfs tijdens je slaap! Het verstevigen van herinneringen is cruciaal voor de opslag in het langetermijngeheugen.
Waar in je brein zijn je herinneringen opgeslagen?
De hippocampus, die zijn Latijnse naam dankt aan zijn zeepaardachtige vorm, is belangrijk voor het vormen van associaties en het vastleggen van herinneringen in het langetermijngeheugen. Het langetermijngeheugen ligt verspreid over de hersenen, in dezelfde gebieden die actief waren toen de herinnering werden gevormd. Herinneringen worden dus niet op één plaats opgeslagen, maar zijn verspreid over neuronen die met elkaar verbonden zijn. Verschillende hersengebieden hebben echter verschillende specialisaties, zoals de amygdala voor emotionele herinneringen, zoals een leuke vakantie.
Afbeelding: De afbeelding laat een dwarsdoorsnede door het midden van de hersenen zien. Bekeken van links. De amygdala, de hippocampus en de prefrontale cortex zijn gemarkeerd. Beeld gemaakt via BioRender.com
De amygdala: Het creëren van emotionele betekenis
De amygdala is een kleine, amandelvormige structuur in de temporale kwabben van de hersenen. Wanneer we een emotionele gebeurtenis ervaren, versterkt de amygdala de encodering van deze herinnering. Daarom herinneren we gebeurtenissen met grote emotionele betekenis het beste. In de hersenen spelen de neurotransmitters serotonine, norepinefrine en dopamine een belangrijke rol bij het reguleren van en emoties en stemmingen.
De prefrontale cortex helpt ons emoties te beheersen
De prefrontale cortex fungeert als een controlecentrum om een helder hoofd te houden, zelfs bij veel emotie. Het gebied integreert emoties met ervaringen die we eerder hebben opgedaan en andere cognitieve functies, zoals het vormen en bereiken van doelen. Het samenspel tussen de prefrontale cortex en de amygdala helpt ons om onze emotionele ervaringen in een context te plaatsen en een balans te vinden tussen rauwe emoties en rationeel denken.
De herinneringen en de emoties die we hebben bij onze ervaringen maken ons menselijk. Deze functies zijn nauw verweven in de neurale structuur van onze hersenen en onderzoekers blijven proberen te begrijpen hoe onze hersenen erin slagen om de kleinste details van sommige gebeurtenissen te onthouden, terwijl we andere volledig vergeten. We weten in ieder geval dat emoties de belangrijkste rol spelen bij het onthouden van belangrijke gebeurtenissen.
In de komende delen van deze serie zullen we verder ingaan op de anatomie, de ontwikkeling en de verschillende functies van ons brein.
Credits
Auteur: Helena Olraun
Buddy: Viola Hollestein
Redactie: Wessel Hieselaar
Vertaling: Maartje Koot
Redactie vertaling: Marlijn ter Bekke
Beeld van Roman Kraft via Unsplash
