This post is also available in Engels.
Probeer je eens een appel voor te stellen. Hoe beeld je je dit in? Wat zie je precies voor je? Is het een levendig beeld van een knapperige rode appel, glanzend in je hand? Of lijkt het meer op een appel-emoticon, zoals die op je telefoon? Wellicht kom je niet veel verder dan een cirkel met een steeltje, of misschien zie je nagenoeg niks. Het leuke van dit soort gedachten-experimentjes is, dat ze ons kunnen vertellen hoezeer je een beelddenker bent.
Wat betekent “inbeelden” precies?
Wanneer we ons iets inbeelden, geven we visueel vorm aan onze gedachten. Dit is een andere manier van informatieverwerking dan bijvoorbeeld het lezen van woorden of horen van geluiden, omdat we plaatjes maken van informatie in ons hoofd. Met dit soort visuele voorstellingen kunnen we ideeën uitwerken of zelfs problemen oplossen. Het lijkt er misschien wel op, maar inbeelden is niet hetzelfde als synesthesie – waarbij mensen automatisch sterk zintuigelijke verbindingen leggen tussen bijvoorbeeld letters en kleuren. In tegenstelling tot zulke automatische verbindingen, gaat het er bij inbeelden om dat je brein de neiging heeft informatie visueel te representeren.
De meeste van ons combineren visueel, ruimtelijk en verbaal denken. Een minderheid heeft vooral visuele gedachten, waarvan een heel klein percentage hun gedachten net zo gedetailleerd kan inbeelden als in de buitenwereld – ook wel bekend als hyperfantasie. Aan de andere kant van het beelddenkspectrum tref je mensen met afantasie, die nauwelijks of niet een visuele voorstelling vormen van hun gedachten. Afantasten duidden de wereld vaak op een meer abstract niveau, en hebben meer conceptuele, relationele, of juist verbale gedachten. Kortom, ons spectrum van beeldend vermogen loopt van afantasie (zonder beelden) tot hyperfantasie (foto-achtig) met daartussen allerhande variaties en zintuigelijke combinaties met gehoor, tast, smaak, en geur.
Hoe vormt ons brein mentale beelden?
Bij het inbeelden van onze gedachten zijn veelal dezelfde hersengebieden betrokken als bij het verwerken van wat onze ogen zien. In beide gevallen vindt er nauwe communicatie plaats tussen vroege sensorische regio’s en latere, meer complexe controlegebieden in het brein. Uit een MEG onderzoek is gebleken dat er bij beelddenkers met name visuele systemen activeren wanneer ze zich iets voorstellen, terwijl er bij verbale denkers vooral taalgebieden actief zijn. Verder wordt er een vermoedelijk bepalende rol voor ons beelddenkvermogen toegekend aan de verbindingen tussen de occipitale kwab (o.a. de visuele schors) en de frontale kwab (o.a. hogere cognitieve functies zoals redeneren en probleemoplossing). Mogelijk bepalen deze verbindingen hoe levendig en helder onze mentale beelden eruitzien.
Ben jij een beelddenker?
Of je nou denkt in prachtige plaatjes, of juist in ultra abstracte concepten, beide methoden hebben hun voor- en nadelen. Uit een vragenlijst blijkt dat sterke beelddenkers eerder geneigd zijn creatieve beroepen uit te oefenen, terwijl beeld-loze denkers in verband worden gebracht met meer exacte, puzzel-beroepen zoals in de wiskunde en wetenschap.
Ben je benieuwd naar je eigen beelddenkvermogen? Dan vind je hier een uitgebreide beelddenk-quiz, of kan je jezelf door de volgende stappen heen loodsen:
- Sluit je ogen, en stel je een zonsondergang bij de oceaan voor. Hoe scherp zie je dit voor je? Kan je details voor ogen halen zoals hoe de golven bewegen? Of hoe de lucht en het water gekleurd zijn? Of is het meer een abstract idee, zonder vastgelegde visuele kenmerken?
- Wanneer je aan het gezicht van een goede vriend denkt, verschijnt het dan gedetailleerd in je gedachten? Of borrelen er meer conceptuele herkenningspunten op, zoals een brilmontuur, haar groene ogen, of zijn bos met bruine krullen?
- Als je aan de route naar je huis denkt, zie je dan de gehele weg, punt voor punt, voor je? Of is het meer een representatie verwerkt in een Tom Tom-achtig, verbaal stappenplan?
Of je nou gedachten hebt als kleurplaten, de Dikke Van Dale, of een prentenboek van beide, de manier waarop je informatie representeert beïnvloedt sterk hoe je de wereld interpreteert. Vraag eens aan je vrienden en familie hoe hun gedachten gestructureerd zijn. Het zal je verbazen in welke dimensies andere mensen de complexe wereldbol in hun eigen bol verwerkt zien (of juist niet) te krijgen!
Credits
Auteur: Helena Olraun
Buddy: Charlotte Sachs
Redactie: Xuanwei Li
Vertaling: Wieger Scheurer
Redactie vertaling: Natalie Nielsen
Featured image by Tara Winstead on pexel.com
