This post is also available in Engels.
Goed nieuws: Donders Wonders heeft de NWO Communication Award gewonnen voor wetenschapscommunicatie! Wij zijn erg vereerd met deze prijs, want wetenschapscommunicatie is nog niet zo makkelijk. Wist je dat er zelfs een tak binnen de wetenschap bestaat die onderzoekt hoe je nou effectief kunt communiceren over wetenschap? Deze tak heeft een prachtige naam in het Nederlands: de wetenschapscommunicatiewetenschap.
Terminologie kan voor misverstanden zorgen
Een van de dingen waar onderzoekers op dit gebied zich mee bezig houden is bijvoorbeeld hoe experts en leken bepaalde woorden interpreteren. Waar een expert aan denkt is niet altijd hetzelfde als waar een leek aan denkt. Dit kan zomaar voor misverstanden zorgen. Als een kunstmatige intelligentiewetenschapper bijvoorbeeld uitlegt dat ze een model heeft getraind om foto’s van husky’s en wolven van elkaar te onderscheiden, dan betekent dit niet dat Doutzen Kroes is langsgekomen in het lab, maar dat er computeralgoritmes zijn gebruikt 😉
Van winderigheid tot rivier: interpretaties kunnen verschillen
Als je experts en leken vraagt hoe zij bepaalde woorden interpreteren, dan blijkt dat sommige termen heel anders worden begrepen. Hoewel patiënten in een studie uit 1970 het vaak eens waren met dokters over de betekenis van de woorden artritis (86% overlap) en overtollig maagzuur (85%), was dit veel minder het geval voor de woorden medicijn (43%) en winderigheid (43%). Ook sommige termen over water blijken een algemeen geaccepteerde betekenis hebben, zoals overstroming, terwijl experts en leken verschillende interpretaties hebben van andere termen zoals rivier en grondwater.
Hoe waarschijnlijk is waarschijnlijk?
In een recent onderzoek werd vergeleken hoe experts en leken woorden over waarschijnlijkheid interpreteerden, zoals soms, waarschijnlijk en bijna zeker. De deelnemers lazen zinnen met deze woorden erin, zoals “Het is waarschijnlijk dat alles in de koffer past”, en moesten aangeven met hoeveel procent kans alles in de koffer zou passen. Uit de resultaten bleek dat statistiekexperts en leken niet van elkaar verschilden in hun interpretaties van deze woorden. Maar wat bleek nou: zowel binnen de lekengroep als binnen de expertgroep waren mensen het niet eens met elkaar. Zo dachten sommige mensen bij vaak aan 50% kans, maar anderen aan maar liefst 100% kans. En zulke grote verschillen waren er dus zowel tussen leken, als tussen statistiekexperts. De onderzoekers adviseerden daarom om als je het over kansen hebt, het echte percentage ook aan te geven tussen haakjes. Zoals je kunt zien, heb ik deze raad meteen toegepast in de vorige paragraaf 😉
Het is niet altijd makkelijk om informatie uit wetenschappelijk onderzoek succesvol over te brengen naar mensen die geen expert zijn. Zelfs ogenschijnlijk duidelijke termen kunnen zomaar anders geïnterpreteerd worden. Als wetenschappers die communiceren over wetenschap maken wij dankbaar gebruik van wetenschapscommunicatiewetenschap. Met die kennis hopen we nog beter te schrijven over de boeiende bevindingen uit de onderzoekswereld.
Credits
Auteur: Marlijn ter Bekke
Buddy: Floortje Bouwkamp
Editor: Floortje Bouwkamp
Vertaling: Wessel Hieselaar
Editor vertaling: Marisha Manahova
Foto van Brett Jordan via Unsplash