This post is also available in Engels.
Al zo lang als ik me kan herinneren ben ik een enorme friemelaar. Ik zit heel vaak met mijn vingers te prutsen, aan mijn haar te frutselen, of met mijn voeten te wiebelen. Ik heb altijd het idee gehad dat dit iets slechts was en dat ik hiermee moest stoppen, maar nou blijkt uit onderzoek dat er misschien ook voordelen zijn van dit onrustige gedrag!
Friemelen voor focus?
Hoe friemelen en aandacht aan elkaar verbonden zijn, is nog helemaal niet zo duidelijk. Aan de ene kant is er bewijs dat friemelen gelinkt is aan het hebben van minder aandacht. Mensen met ADHD hebben bijvoorbeeld vaak last van én hyperactiviteit én concentratieproblemen. Ook hebben studies laten zien dat mensen die meer friemelden minder herinnerden van een lezing en dat friemelen geassocieerd is met dagdromen.
Aan de andere kant kan friemelen soms ook juist helpen om je aandacht ergens bij te houden. Mensen die tijdens het luisteren naar een telefoongesprek mochten doodelen (hersenloos tekenen en kleuren), waren beter in het monitoren van het gesprek en onthielden er ook meer van. En wanneer kinderen met ADHD meer bewogen tijdens een taak waarbij ze goed op moesten letten om vragen te kunnen beantwoorden, was de kans groter dat ze het antwoord goed hadden. Bij kinderen zonder ADHD was dit dan weer niet het geval. We zullen dus nog meer onderzoek moeten doen om uit te vinden wat oorzaak en gevolg is: zorgt afgeleid zijn ervoor dat je gaat prutsen, of zorgt prutsen er juist voor dat je meer of minder afgeleid raakt? En hoe verschilt dit voor verschillende type mensen?
Wiebelen om op gewicht blijven?
Een heel ander mogelijk voordeel van friemelen is dat het je kan helpen om op gewicht te blijven. Toen mensen voor een onderzoek tijdelijk 1000 kilocalorieën per dag meer moesten eten dan ze nodig hadden, bleek dat hoeveel ze aankwamen vooral voorspeld werd door de mate waarin ze deden aan ‘niet-sport-beweging’. Hieronder valt bijvoorbeeld wandelen, dagelijkse activiteiten zoals de afwas, maar ook onrustige bewegingen als met je voeten wiebelen. Een vervolgstudie liet zien dat als je tijdens het zitten spontane friemelbewegingen maakt (bijv. aan je haar friemelen, met je been zwaaien) je al snel ongeveer 50% meer energie gebruikt dan als je stilzit of ligt! Een andere studie die 12 jaar lang bijna 130.000 vrouwen volgde (37-78 jaar) liet zien dat frunniken je kan beschermen tegen de dodelijke effecten van teveel zitten.
Voor deze mogelijke voordelen geldt dat verder onderzoek uit moet wijzen wat precies oorzaak en gevolg is. En wie heeft dan het meeste voordeel van dat prutsen en onder welke omstandigheden? Ik als prutser ben in elk geval al heel blij om te lezen dat het niet alleen maar slecht lijkt te zijn. En ik ben heel benieuwd wat de wetenschap ons nog gaat leren hierover in de toekomst.
Credits
Auteur: Marlijn ter Bekke
Buddy: Felix Klaassen
Redactie: Judith Scholing
Vertaling: Wessel Hieselaar
Redactie vertaling: Helena Olraun
Beeld van Karolina Grabowska via Pexels