This post is also available in Engels.
Stel je voor dat je met iemand staat te kletsen die plotseling snuift tijdens het gesprek, dan hoef je niet meteen weg te rennen om je te laten testen op het coronavirus. Hoewel mensen natuurlijk kunnen snuiven om te voorkomen dat er snot uit hun neus ontsnapt, lijkt het erop dat snuiven – hoorbaar, kort en krachtig inademen door de neus – ook een nuttige communicatieve functie heeft tijdens gesprekken!
Omstebeurten
Mensen besteden veel tijd aan praten: in de pauzes roddelt men met collega’s of klasgenoten, en in de avond wordt de dag besproken met familie of vrienden. Deze gesprekken kunnen over allerlei dingen gaan, maar toch hebben ze een vergelijkbare structuur: mensen praten om de beurt. Als iemand jou iets vertelt ben je waarschijnlijk stil, maar aan het eind ben jij aan de beurt om te reageren. Dit om de beurt praten noemen taalwetenschappers turn-taking.
Kenmerkend voor turn-taking is dat mensen proberen om zo weinig mogelijk door elkaar heen te praten (dat is vaak onbeleefd), en tegelijkertijd zo kort mogelijke pauzes te laten vallen tussen de verschillende beurten. Dat is best ingewikkeld, maar mensen zijn er goed in: als je iemand een vraag stelt, is de kans groot dat je al na 200 milliseconden antwoord krijgt. Dat is heel snel! Het is bijzonder dat we het praten zo goed kunnen timen in coördinatie met onze gesprekspartners. En het lijkt erop dat snuiven hier onder andere een rol bij speelt!
Snuiven
In een nieuw onderzoek heeft Elliott Hoey, een taalwetenschapper die is gepromoveerd in Nijmegen, onderzocht wat de rol van snuiven precies is. Om hierachter te komen, heeft hij in allerlei gesprekken gekeken op wat voor momenten mensen precies snuiven en wat de functie hiervan is. Een belangrijke eigenschap van snuiven is dat het gebeurt met de mond dicht. Dit betekent dat je tijdens het snuiven niet kunt praten. Het lijkt erop dat dit precies de functie van snuiven verklaart: het is namelijk een signaal dat je even niet gaat praten.
Als iemand snuift aan het begin van zijn beurt, bijvoorbeeld als ze een vraag moeten beantwoorden, dan signaleert deze snuif een vertraagd antwoord. Normaal gesproken als iemand een vraag moet beantwoorden maar niets zegt, dan ga je ervan uit dat ze de vraag niet goed gehoord of begrepen hebben, en zou je de vraag nog een keer stellen. Dat is omdat we gewend zijn dat mensen snel reageren. Door te snuiven, kan iemand aangeven dat ze de vraag wel begrepen hebben, maar dat het antwoord vertraagd is. Zo weet de rest dat de “snuiver” nog aan de beurt is. Mensen geven vaak vertraagd antwoord als ze een ongewenst antwoord geven, bijvoorbeeld als ze worden uitgenodigd voor een feestje maar de uitnodiging afwijzen. Vlak voordat ze zo’n ongewenst antwoord geven, lijken mensen vaak te snuiven, mogelijk omdat ze op die manier het ongemakkelijke antwoord nog even uit kunnen stellen, terwijl ze wel de beurt houden.
Mensen kunnen ook snuiven tijdens hun beurt. Ook dan geeft het een vertraging aan, bijvoorbeeld omdat de spreker naar een woord zoekt of even pauzeert omdat het een gevoelig onderwerp is. Elliott Hoey beschrijft een voorbeeld waarin een jongen het uitmaakt met zijn vriendin via de telefoon. Vlak voordat hij de reden geeft waarom hij het uitmaakt (“we zijn te verschillend”), snuift hij, en op die manier geeft hij aan dat het voor hem moeilijk is om dit te zeggen.
Tot slot kunnen mensen ook nog snuiven aan het einde van hun beurt, bijvoorbeeld als ze net klaar zijn met een verhaal vertellen. Dan geeft het snuiven aan dat dit het einde is van hun beurt, en dat de ander nu wat mag zeggen. Op die manier draagt het snuiven bij aan fijne turn-taking, met weinig overlap en korte pauzes.
Het lijkt er dus op dat snuiven tijdens gesprekken een korte pauze of het einde van een beurt aangeeft. Natuurlijk kan iemand ook snuiven omdat ie verkouden is, maar de patronen uit dit onderzoek geven aan dat snuiven ook een rol lijkt te spelen in communicatie!
Credits
Originele taal: Nederlands
Auteur: Marlijn ter Bekke
Buddy: Jeroen Uleman
Editor: Felix Klaassen
Vertaler: Floortje Bouwkamp
Editor vertaling: Marisha Manahova
Foto door Braydon Anderson via Unsplash