Je bent creatiever dan je denkt

De Nobelprijswinnaar Linus Pauling gaf vroeger steevast als reactie “Ik denk dat ik harder nadenk en meer denk dan anderen”, als verklaring voor zijn opmerkelijke creaties. En hij had waarschijnlijk gelijk: bijna niemand had het mysterie van hoe atomen gerangschikt en met elkaar verbonden zijn, kunnen ontrafelen (Nobelprijs voor chemie, 1954). Maar betekent dit dat creativiteit niet binnen ieders bereik ligt? Wat is creativiteit eigenlijk en hoe kun je je creativiteit bevorderen?

This post is also available in Engels.

Denk eens na over creatief denken

Je hoeft geen beroemde wetenschapper te zijn om creatief te zijn – iedereen kan creatief worden – het gaat erom dat je de juiste mindset hebt. Je krijgt creativiteit dus niet voor niets; het is iets waar je moeite voor moet doen. Het gaat erom in hoeverre jij gelooft in je eigen ideeën en hoe ver je ervoor wilt gaan: de enige beperking ben jijzelf.

Als we eens kijken naar de basale omschrijving: creativiteit wordt gedefinieerd als het genereren van ideeën, inzichten of oplossingen die nieuw en nuttig zijn voor een bepaalde situatie of probleem.

In 2015 ontwierpen B. J. Lucas en L. F. Nordgren een reeks experimenten om te begrijpen waarom we de neiging hebben om onze creativiteit te minimaliseren. Laten we hun werk eens nader bekijken.

Ben je je bewust van je creativiteit?

Aan proefpersonen werd gevraagd om in beperkte tijd nieuwe ideeën te bedenken bij brainstormtaken (bv. “Verzin zoveel mogelijk originele gerechten en drankjes voor een Thanksgiving-diner”). Daarna werd hen gevraagd te schatten hoeveel andere ideeën ze geopperd zouden kunnen hebben als ze hiervoor extra tijd hadden gekregen. Uiteindelijk gingen ze nog 10 minuten langer met dezelfde taak door, en kwamen ze met nog meer suggesties. De resultaten toonden aan dat proefpersonen hun prestaties bij het brainstormen over voedsel duidelijk onderschatten, of ze nu wel of niet kookexperts waren!

Het is interessant dat, vergeleken met de eerste poging, de kwaliteit en originaliteit van de antwoorden tijdens de extra tijd zelfs verbeterden. Zo werden ze aan het einde van de taak eigenlijk creatiever!

Creatieve modus AAN/UIT

In een tweede studie stelden ze vast waarom mensen hun eigen creativiteit vaak onderschatten. Is het specifiek voor creatieve werkzaamheden of gerelateerd aan andere, meer algemene factoren? Verschillende groepen deelnemers werden getest op taken met een hoog creatief gehalte (bijvoorbeeld: bekijk een afbeelding en bedenk zoveel mogelijk reclameslogans) of op meer logische taken (bijvoorbeeld wiskundeopgaven oplossen). Deelnemers konden significant beter inschatten hoeveel rekenproblemen ze konden oplossen in vergelijking met het genereren van advertentieslogans. Om uit te leggen waarom dit onderwaarderingseffect specifiek is voor de creatieve modus, stelden de onderzoekers voor dat creatieve gedachten overweldigend en ontmoedigend kunnen zijn vanwege de constante stroom van informatie die heen en weer gaat tussen conceptideeën.

Doe-het-zelf: geef je creativiteit de ruimte!

Hieronder wordt een eenvoudig voorbeeld gegeven van wat creatief denken is en hoe het werkt:

Je ziet een foto van een kind dat M&M’S® eet. Aan jou de taak om hiervoor de beste slogan te vinden. Misschien doet het je aan vroeger denken, toen je zelf nog een kind was. En hoeveel je van chocolade hield! Die goede oude tijd waarin je snoepjes at met je oudere zus. Ze was zo beheerst, zelfs op die leeftijd, at zo langzaam, genoot van elke hap, je kon niet begrijpen hoe ze dat deed… Misschien krijg je door deze oude herinnering opeens de juiste inspiratie. Weet je nog, die slogan waar je aan zou moeten werken? Hoe zit het met “Smelt in de mond, niet in de hand”? En daar is het, we zijn terug in 1954 en je hebt zojuist de beroemde M&M’S®-slogan verzonnen. 

Laten we, wat er zojuist is gebeurd, eens wat wetenschappelijker benaderen. Oude herinneringen of kennis ophalen, zoals dierbare momenten uit de kindertijd over jezelf en chocola, helpen vaak bij het vinden van creatieve ideeën. Deze herinneringen geven vaak onze meest natuurlijke instincten en inspiraties weer. Dit impliceert echter dat je moet accepteren dat creativiteit geen eenmalig proces is, maar een mentale inspanning die met vallen en opstaan gepaard gaat, beginnend bij het plaatje waar je naar kijkt en een kostbare jeugdherinnering aan chocola, tot de nieuwe slogan waar je op dat moment aan werkt. Concreet betekent dit dat we onze bestaande kennis gebruiken om iets nieuws te bouwen en dat we vaak zullen falen voordat we de juiste oplossing hebben gevonden.

Geef jezelf een creatieve boost!

We denken vaak dat je buitengewone mentale vaardigheden nodig hebt om creatief te zijn en dat falen erger is dan dat je iets steeds opnieuw probeert. Als je geen risico’s neemt om iets te proberen, betekent het dat je niet de mogelijkheid benut om creatief te zijn. Vertrouw dus op je creativiteit, zelfs als er geen schot in zit. Neem maar van mij aan dat het altijd iets moois oplevert.

Auteur: Kim Beneyton

Buddy: Francie Manhardt

Editor: Christienne Damatac

Vertaling: Ellen Lommerse

Editor vertaling: Wessel Hieselaar

Foto met dank aan: Piyapong89/Shutterstock

+ posts

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *