This post is also available in Engels.
Je handen en je mond werken vaak samen: als je een draad door een naald probeert te krijgen, steek je waarschijnlijk je tong uit en als je vanavond een pepernoot pakt, open je ook je mond. Waar komt deze bijzondere vriendschap tussen lichaamsdelen vandaan?
Handen en monden zijn verbonden
Als je met iemand staat te praten, is de kans groot dat je daarbij niet alleen je mond gebruikt, maar ook je handen beweegt. Andersom geldt dat in gebarentaal, waar mensen grotendeels juist informatie overdragen via de handen, wordt de mond regelmatig gebruikt. Uit een studie blijkt dat motorische- en taalvaardigheden aan elkaar gerelateerd zijn: mensen die beter zijn in het gebruiken van een soort grote pincet hebben ook betere taalvaardigheden.
Wat je hand doet, heeft op je mond invloed
Het is niet alleen zo dat je handen en je mond vaak samengaan, maar wat de één doet kan zelfs invloed hebben op de ander. Uit een Italiaans onderzoek bleek bijvoorbeeld dat als mensen een object moesten pakken met hun hand en tegelijkertijd een lettergreep (bijvoorbeeld “ba”) moesten zeggen, ze dan hun mond onbewust verder open deden bij een groter object. Dit gebeurt ook als mensen kijken naar iemand anders die een object pakt. Deze invloed van de handen op de mond is er zelfs vanaf dag 1: als je bij pasgeboren baby’s op hun handpalm drukt, is de kans heel groot dat ze hun mond openen, dit is de zogeheten Babkin-reflex.
Weer wat geleerd: het geldt ook omgekeerd
Andersom heeft wat je mond doet ook invloed op je handen. Als mensen een letter lezen waarbij voor de uitspraak de mond verder opengaat (zoals de a), kunnen ze daarna sneller de beweging maken van het pakken van een groter object zoals een appel, terwijl als mensen een letter lezen waarbij de mond minder ver opengaat (zoals de i), dan zijn ze sneller in het pakken van iets kleins tussen wijsvinger en duim. Dit is gevonden voor sprekers van Fins, Tsjechisch en Engels. In het brein zien we, als de grootte van de pakbeweging en de mondopening van de bijbehorende spraak niet met elkaar matchen, een zogenaamde mismatch negativity. Dit is een soort foutmelding van het brein.
In het brein geen sterke scheidslijn
Speaking of het brein, kunnen we daar misschien meer leren over de hand-mond verbinding? Apen hebben een hersengebied dat zowel hun handen als mond bestuurt. Als je dit gebied stimuleert, dan brengt de aap zijn hand naar zijn mond en opent hij zijn mond. De menselijke versie van dat hersengebied bij apen is het centrum van Broca. Bij ons mensen is dat gebied zowel betrokken bij taalbegrip en articulatie van klanken met de mond, als bij het begrijpen en produceren van handbewegingen zoals het pakken van een appel. Daarnaast is het ook nog betrokken bij het begrijpen van de betekenisvolle handgebaren die we maken tijdens het praten.
Eten schept een band tussen mond en hand
Een mogelijke verklaring voor deze hand-mond connectie is dat tijdens het eten – een van de belangrijkste onderdelen van ons leven – onze handen en onze mond altijd samenwerken. Zo zouden onze handen en monden verbonden zijn geraakt, iets waar tijdens de evolutie van taal misschien gebruik van is gemaakt. Dus als je vanavond pakjesavond viert, sta dan eens stil bij hoe belangrijk deze hand-mond connectie voor je is, zowel wanneer je pepernoten eet, als wanneer je met je handen gebaart tijdens het voorlezen van een gedicht!
Credits
Auteur: Marlijn ter Bekke
Buddy: Floortje Bouwkamp
Redactie: Ellen Lommerse
Vertaling: Felix Klaassen
Redactie vertaling: Christienne Damatac
Beeld van Jimmy Chan via Pexels