Het verliefde brein

This post is also available in Engels.

Al eeuwenlang staat de liefde in het middelpunt van de belangstelling van de kunsten, zoals in literatuur, muziek en de schilderkunst. Nu is het de neurobiologie van liefde en emoties die wetenschappers aantrekt. Met hun onderzoek proberen zij de geheimen van dit intense gevoel te ontrafelen. Kortom, wat is liefde en wat hebben wetenschappers erover ontdekt? 

Neuromodulatoren die een rol spelen bij de liefde 

Een van de belangrijkste ingrediënten van een romantische relatie is chemie, zowel metaforisch als letterlijk. Volgens de driehoeks theorie van de liefde evolueert een relatie naar verloop van tijd van passie naar toewijding. Tijdens deze verandering, verandert en evolueert de biochemie van onze hersenen mee. 

Zo wordt romantische liefde in een pril stadium, naast euforische gevoelens, gekenmerkt door hogere cortisolspiegels als gevolg van verhoogde stress en gevoelens van onzekerheid over het begin van de relatie. Ook de niveaus van testosteron en de zenuwgroeifactor (in het Engels bekend als ‘nerve growth factor’, afgekort tot NGF, is een stof in de hersenen die cruciaal is voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel) veranderen zowel bij vrouwen als bij mannen gedurende een relatie. Dit wijst erop dat beide vooral een rol spelen in de hele prille stadia van romantische liefde, maar niet in langdurige relaties. Het is onmogelijk om over de neurochemie van de liefde te spreken zonder oxytocine en vasopressine te noemen. Beide hormonen worden geproduceerd door de hypothalamus en zijn belangrijk voor het vormen van een paar. De rol van deze hormonen is vooral onderzocht bij prairiewoelmuizen. Deze monogame knaagdieren zijn na paring trouw aan elkaar voor het leven. Wanneer echter de afgifte van oxytocine en vasopressine bij deze knaagdieren wordt geblokkeerd, worden ze losbandig en verdwijnt de voorkeur voor één bepaalde partner. 

Door liefde geactiveerde hersengebieden

Liefde heeft niet alleen te maken met chemie, maar ook met doelgericht en beloning zoekend gedrag. In 2005gebruikten wetenschappers frmi, een type hersenscan, bij mannen en vrouwen die “intens verliefd” waren op hun partner. Zij toonden deze mensen foto’s van hun wederhelft en registreerden de activiteit van verschillende hersengebieden. Hun gegevens suggereren dat romantische liefde gebruik maakt van diepgelegen belonings- en motivatiesystemen zoals de area tegmentalis ventralis (VTA), een hersengebied waar verslavende drugs hun effect hebben. In 2007 legde S.Zeki uit dat, terwijl delen van onze hersenen worden geactiveerd tijdens romantische liefde (zoals de VTA), de activiteit van andere, zoals de frontale cortex, wordt verminderd. De frontale cortex is verantwoordelijk voor hogere cognitieve functies, zoals het vermogen om te plannen en te organiseren om een doel te bereiken. Kortom, romantische liefde lijkt op het wegvallen van ons beoordelingsvermogen en kan ons gekke dingen laten doen!

Liefde is een belangrijk onderdeel in de menselijke ervaring en een van de sleutels tot ons voortbestaan. Het geeft ons niet alleen een goed gevoel dankzij het vrijkomen van vele neuro chemische stoffen, maar het heeft ook een evolutionair doel: aangezien ons uiteindelijke doel succesvolle voortplanting is, is het gevoel van romantische liefde dat we ervaren een hulpmiddel om ons te helpen ons doel te bereiken. 

Foto met dank aan: Shaira Dela Peña van Unsplash

Auteur: Francesca Abela

Buddy: Julija Vaitonyte

Redacteur: Marisha Manahova

Vertaler: Ellen Lommerse

Redacteur vertaling: Floortje Bouwkamp