This post is also available in Engels.
Volgens een recente studie lijkt de voornaamste reden hiervoor het gebrek aan oogcontact te zijn. Ga maar na, zou het even makkelijk zijn een ander te muten, af te keuren of blokkeren wanneer die persoon recht voor ons staat? Waarschijnlijk niet. Terwijl we het op de computer wellicht routinematig doen.
Empathisch gedrag, wat wordt gedefinieerd als “meeleven met de gevoelens van anderen”, is afhankelijk van hetzelfde neurale netwerk dat actief is wanneer we het gevoel zelf ervaren. Dit impliceert dat we makkelijker empathisch kunnen zijn als we duidelijk kunnen visualiseren wat de ander is overkomen. Met je eigen ogen zien dat iemand hulp nodig heeft is duidelijk een stuk levendiger en emotioneler dan wanneer we erover lezen in het nieuws. Dit maakt het lijden van de ander echt niet meer of minder intens. Maar onze ervaring hiervan – en dus ons gevoel van empathie – zal daardoor wel echter aanvoelen. Dit komt doordat hoe minder afstand er is tussen onszelf en het slachtoffer, hoe meer empathisch we zijn. Sociale media zijn een opvallend voorbeeld van het tegenovergestelde: meer sociale afstand en minder empathie.
Bij online interacties is er het geval dat zelfs de kleinste zieke grap snel kan leiden tot dramatische gevolgen voor het slachtoffer wanneer deze uit verband wordt getrokken. Een kleine aanval kan viral gaan door het massaal delen van berichten. Dit is hoe cyberpesten ontstaat. Zie het als een systeem met een enkel slachtoffer en meerdere pestrondes. Uiteindelijk kan het zo zijn dat het slachtoffer en de pestkoppen elkaar niet eens kennen. Maar de gevolgen kunnen dramatisch zijn. Onderzoekers werken aan een app die het mogelijk maakt nog eens na te denken voordat je een schadelijk bericht deelt. Ze lieten zien dat de meeste mensen daardoor van gedachte veranderden en toch besloten het niet online te delen.
Maar waarom doen mensen dit dan? De anonimiteit en afstand in online interacties kan de manier waarop we ons gedragen in sociale media beïnvloeden door ons te ontremmen. Sommige mensen gaven toe dat ze online soms dingen zeggen en doen die ze ‘in het echt’ nooit zouden doen.
Welke gedragsregels moeten we dan volgen om te zorgen dat de “virtuele ik” overeenkomt met de “echte ik”? Misschien kunnen we beginnen door onszelf een paar vragen te stellen voordat we iets online plaatsen, zoals:
- Kan dit iemand kwetsen?
- Zou ik dit ook persoonlijk tegen iemand zeggen?
- Is mijn enige motivatie om meer Likes en Comments te krijgen?
Let op dat dit niet een blog is tegen sociale media, maar een uitnodiging om ons gebruik ervan te heroverwegen. De meeste mensen die op sociale media zitten geven aan behoefte te hebben aan sociale interactie. Bijpraten met oude vrienden, de vriendengroep vergroten, werken aan een gebrek aan sociale hechting en een laag zelfvertrouwen, onderdeel uitmaken van een gemeenschap en het delen van gemeenschappelijke interesses zijn allemaal motivaties die gebruikers aangeven. In die zin is het duidelijk dat sociale media voordelen hebben, zoals in contact blijven met anderen op grote afstand of over langere tijdspannes, of op de hoogte blijven van gebeurtenissen en activiteiten.
Afbeelding door Daria Nepriakhina op Unsplash
Auteur: Kim Beneyton
Buddy: Rebecca Calcott
Redactie: Ellen Lommerse
Vertaling: Felix Klaassen
Redactie vertaling: Jill Naaijen