This post is also available in Engels.
Wat is amusie?
Amusie is een aandoening die aangeboren kan zijn of kan ontstaan na een hersenbeschadiging in de auditieve cortex, het gedeelte van het brein dat geluiden verwerkt. Waar mensen met algemene vormen van doofheid moeite hebben met alle soorten geluiden, ervaren mensen met amusie alleen problemen met hun muzikale capaciteiten. Zij verwerken muzikale eigenschappen als toonhoogte, melodie en variatie in ritme op een hele andere manier. Het resultaat? Het is onmogelijk om een liedje correct te verwerken, te onthouden en na te maken.
Alles draait om toonhoogte, melodie en ritme
Om amusie te diagnosticeren is een uitgebreid onderzoek nodig omdat de symptomen enorm kunnen verschillen. De mate van muzikale beperking wordt op persoonlijke basis geëvalueerd en kan dus verschillende klinische symptomen hebben. Als iemand op latere leeftijd amusie krijgt, wordt de muzikale kennis van voor het ongeluk meegenomen in de diagnose. De drie belangrijkste vaardigheden die over het algemeen getest worden, zijn:
- Toonhoogte: kun je herkennen of toon A hoger is dan toon B?
- Melodie: kun je een reeks tonen herkennen als één geheel? Weet je waar het begint en waar het eindigt?
- Ritme: kun je het verschil herkennen tussen lange en korte tonen?
Toonhoogte en melodie: hoog of laag?
Mensen met amusie herkennen een verandering in toonhoogte alleen als er een groot verschil is tussen de twee noten, zoals bijvoorbeeld tussen de eerste twee noten van Somewhere over the Rainbow. Bovendien is het makkelijker om het verschil te herkennen tussen twee noten in isolatie dan in de globale context van een melodie. Het is dus ook veel moeilijker voor mensen met amusie om te herkennen waar een frase begint en eindigt in een reeks noten.
Ritme: snel of langzaam?
Wijzigingen in ritmeverwerking tasten de temporele dimensie aan van onze muziekherkenning. In andere woorden, als je niet het juiste ritme kunt herkennen, kun je geen verschil horen tussen lang en kort. Je ritme- en toonhoogteherkenning kunnen afzonderlijk van elkaar aangetast zijn, maar ze zijn sterk met elkaar verweven in hoe we muziek waarderen. Wetenschappers geloven dus dat problemen met de verwerking van toonhoogte kunnen leiden tot veranderingen in de ontwikkeling van ritmische vaardigheden.
Heb jij amusie?
Op dit moment is de best beschikbare diagnostische test (op aanvraag) de Montreal Battery for the Evalutation of Amusia, die bestaat uit zeven tests. Elke test bestaat uit een tweetal muzikale frases die ofwel exact hetzelfde zijn, of net verschillen in toonhoogte, melodie en/of ritme. Als je moeite hebt met het verwerken van muziek, wil je jezelf misschien testen. Om je daarbij te helpen, is hier een gratis online test.
Tot nu toe is er nog geen goedgekeurde rehabilitatiemethode, maar het is een lopend project. Daarnaast kan het begrijpen van beperkingen in muziekverwerking hulp bieden bij het begrijpen van beperkingen in het leren van een nieuwe taal. Hoewel muziek en taal op verschillende manieren verwerkt worden in ons brein, zijn er steeds meer studies die wijzen op een wederkerig voordeel tussen muzikale en linguïstische vaardigheden.
Oorspronkelijke taal: Engels
Auteur: Kim Beneyton
Buddy: Floortje Bouwkamp
Editor: Rebecca Calcott
Vertaler: Wessel Hieselaar
Editor Vertaling: Jill Naaijen