This post is also available in Engels.
Als een kind momenteel een ADHD-diagnose krijgt kan de dokter niet zeggen of hij of zij veel of juist weinig (of geen) ADHD-gerelateerde beperkingen zal hebben wanneer het kind opgroeit – terwijl dit erg nuttig zou zijn om te weten. Dit type voorspelling zou bijvoorbeeld kunnen helpen bij het kiezen van een behandeling. Dr. Emma Sprooten leidt momenteel een project, genaamd DELTA (Determinants of Long-Term Trajectories of ADHD). We hebben al een grote hoeveelheid data verzameld en staan op het punt te beginnen met analyses (het moeilijke, maar erg spannende onderdeel). In dit blog geef ik je een inzicht in ons project.
Waarom is dit belangrijk: één diagnose, twee levensverhalen
Twee van mijn klasgenootjes op de basisschool, Jurgen en Marie, hadden ADHD. Jurgen kwam bijna elke dag te laat en herinnerde zich nooit wat het huiswerk was. Hij vergat zelfs wanneer hij een toets had. Marie was altijd spontaan: haar gebabbel vrolijkte de hele klas op. Zelfs wanneer de leraar ons zei te luisteren in plaats van te kletsen kon Marie zich nog geen 10 minuten concentreren. Beide kinderen kregen dezelfde diagnose, maar hun levens zien er totaal anders uit.
Jurgen werkt nu zelf als leraar en is een enthousiaste hardloper. Hij woont samen met zijn vriendin en hun hond. Tijdens de puberteit lukte het Jurgen beter zich te concentreren en toen hij eenmaal een loopbaan had gekozen werden zijn concentratieproblemen beheersbaar. Drie keer per week hardlopen maakt dat hij zijn energie kwijt kan.
Marie’s leven is een hobbeliger pad geweest. Toen ze 20 was leed ze aan een depressie, waardoor ze met school moest stoppen. Ook nu vindt zij het nog altijd moeilijk zich te concentreren. Marie werd laatst gedwongen met haar baan te stoppen omdat ze haar emoties niet onder controle had.
Wat wij gedaan hebben
Met het DELTA-onderzoek hebben we de unieke kans om ADHD te onderzoeken bij mensen van wie we een hoop informatie hebben op verschillende tijdpunten in hun leven! We hebben 60 deelnemers gevraagd mee te doen aan deze studie. Het speciale hieraan is dat zij al eerder hebben deelgenomen aan een gerelateerde studie toen ze nog jong waren. Voorafgaand aan DELTA kwamen ze al twee keer langs op het Donders Centrum voor MRI-scans, cognitieve taken en interviews voor ADHD en gerelateerde problemen, op twee tijdpunten gedurende de kindertijd. Recentelijk zijn ze teruggekomen voor DELTA om al deze metingen voor een derde keer te doen. We zijn de deelnemers erg dankbaar!
Deze studie is grenzeloos: naast interviews en gedragstaken in Nijmegen hebben we de deelnemers zelfs meegenomen naar het buitenland. De 7 Tesla MRI-scanner in Essen, Duitsland, gelegen in een oude kolenmijn (het is zelfs UNESCO werelderfgoed), stelde ons in staat om met een sterkere magneet een geavanceerde MRI-scan te maken die subtielere hersenverschillen oppikt. Als je geïnteresseerd bent hoe een dag voor onze deelnemers eruitziet, klik dan hier.
Wat we weten
Eerder onderzoek heeft ons laten zien dat een deel van de hersenen, de prefrontale cortex (aan de voorkant van de hersenen) en de connecties met andere delen van de hersenen betrokken is bij ADHD. Deze connecties zijn verschillend bij mensen met ADHD door verschillen in hersenactiviteit tijdens rust (zelfs als je niets doet, is je brein actief) of verschillen in structuur (witte stof). Witte stof is als de snelweg van je hersenen, paden waarover we informatie verzenden. Sommige studies laten zien dat verschillen in witte stof tussen mensen met en zonder ADHD gekoppeld zijn aan de ernst van symptomen.
Tijdens de vroege volwassenheid, de leeftijd die onze deelnemers nu hebben, is witte stof nog altijd in ontwikkeling. Er is echter weinig kennis over het verloop van ADHD in relatie tot witte stof over de jaren heen. Met DELTA gaan we gretig een stapje verder dan de gebruikelijke vergelijking tussen patiënten en “gezonde controles”. We onderzoeken hoe de relatie tussen witte stof en symptomen zich ontwikkelt over tijd.
Waar zijn we nu?
Naast het verzamelen van data voor wetenschappelijke doeleinden hebben we ook een hoop geleerd over hoe mensen met ADHD omgaan met het dagelijks leven. We hadden de kans om met onze deelnemers te praten tijdens de testdag, maar ook tijdens lunchpauzes. We hebben verhalen gehoord zoals die van Jurgen en Marie. Ons onderzoek heeft ons niet alleen dingen geleerd over ADHD maar ook over het leven en al haar wendingen. Sommige deelnemers vertelden ons achteraf dat ze nieuwe dingen over zichzelf geleerd hadden – een compliment dat ons dankbaar maakt.
Nu is het tijd om met onze analyses te beginnen. We zijn erg benieuwd naar de volgende stap!
Originele taal: Engels
Auteur: Janneke Dammers
Buddy: Francie Manhardt
Editor: Christienne Gonzales Damatac
Vertaler: Jill Naaijen
Editor vertaling: Felix Klaassen
Beeld van Hans-Peter Gauster via Unsplash