This post is also available in Engels.
Eet je vlees? Pak je het vliegtuig, de auto of toch liever de fiets? Het gaat niet makkelijk zijn, maar om onze aarde te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering, moeten wij met z’n allen duurzamere keuzes maken.
Op 10 maart gaat Nederland de straat op tijdens de klimaatmars in Amsterdam, om de overheid op te roepen het nodige klimaatbeleid in te voeren. Naast de grote vervuilers, zoals de landbouw en industrie, heeft ook ons koop- en consumentengedrag schade aan de aarde toegebracht. Als consequentie vraagt de huidige tijd niet alleen om een verandering van de politieke agenda, maar ook om aanpassingen in de leefstijl van ons allemaal.
Ben je voor een groene samenleving? Dan is het nu de tijd om je eigen keuzes kritisch te bekijken:
Je gedrag veranderen? Dat is niet zo makkelijk.
Keuzes worden door veel verschillende factoren bepaald, zoals je persoonlijkheid, of je leefomgeving. Hiernaast zijn er ook een aantal psychologische valkuilen, die je keuzes en de wil om deze te veranderen beïnvloeden. Gaat het bijvoorbeeld over keuzes tussen nu en later, dan zijn we eerder geneigd om voor het nu te kiezen, zo blijkt uit vele onderzoeken. Dit fenomeen staat bekend als ‘delay discounting’.
Als wij de keuze hebben tussen vandaag 10 euro of over een jaar 20 euro ontvangen, dan kiezen we meestal voor de eerste optie. Dit heeft te maken met onze subjectieve waarde, die daalt als de beloning, of het gevolg van ons gedrag, pas later voelbaar is. Een kwestie van impulscontrole en zelfbeheersing dus. Daarom is de keus tussen vandaag een stukje vlees eten of een steentje bijdragen aan het behoud van de aarde, vaak al snel gemaakt.
Maar onze keuzes zijn meestal rationeel, toch?
Veel economen wilden graag geloven dat we onze keuzes rationeel bepalen. Zo voorspelt het “expected utility model” dat we altijd kiezen voor de optie met de hoogst geschatte waarde. Helaas blijkt dat dit vaak niet het geval is.
De meesten van ons houden namelijk niet van onzekerheid. Als wij dus mogen kiezen tussen gegarandeerd vier euro of tachtig procent kans op vijf euro (de hoogste waarde), kiezen de meeste mensen voor het snelle geld. Zo kiezen velen ook minder vaak voor de milieuvriendelijke optie – die vaak nog duurder is ook – omdat we niet zeker weten of dit daadwerkelijk een effect op de het klimaat gaat hebben.
Keuzes en emoties
Volgens neurowetenschappers spelen emoties een onmisbare rol bij het maken van keuzes. Hierbij beïnvloedt het eerste (onderbuik)gevoel, onbewust, ons redeneerproces dat leidt tot een bewuste keuze.
Dit wil ook zeggen dat we op zoek gaan naar argumenten die leiden tot de gewenste conclusie. Een erg mooi voorbeeld van dit fenomeen is een recente Tweet van Donald Trump van 29 januari 2019. “In the beautiful Midwest, windchill temperatures are reaching minus 60 degrees, the coldest ever recorded. In coming days, expected to get even colder. People can’t last outside even for minutes. What the hell is going on with Global Waming? Please come back fast, we need you!— Donald J. Trump (@realDonaldTrump). “
Totdat er een goed klimaatbeleid komt dat duurzame keuzes bij de consument ondersteunt, zijn onze huidige keuzes helaas het enige waarmee we onmiddellijk positief invloed hebben op het klimaat. Wees bewust van de vele psychologische valkuilen die het moeilijk, maar niet onmogelijk, maken om keuzes geduldig te “verduurzamen”.