This post is also available in Engels.
Terwijl wetenschappers nog steeds proberen om geneesmiddelen te ontwikkelen die ernstige bijziendheid voorkomen, zou het zo maar kunnen dat er een veel simpeler oplossing is: ga gewoon wat vaker naar buiten.
Als je deze regels leest, is er een grote kans dat je dit met behulp van een bril of contactlenzen doet. En daarin ben je niet de enige. Oogafwijkingen, die kunnen worden verholpen door middel van een bril, komen de afgelopen decennia namelijk steeds vaker voor. Voor een groot deel wordt deze toename echter niet veroorzaakt doordat we steeds ouder worden en ons zicht op latere leeftijd afneemt. Het is vooral het aantal mensen met bijziendheid dat in veel landen over de hele wereld stijgt. Bijziendheid wordt ook wel myopie genoemd (Engels: myopia), en ontstaat vaak op jonge leeftijd. Met name sommige Oost-Aziatische landen hebben een dramatische toename aan deze oogafwijking gezien, waardoor er tot wel 90% van de tieners en jong volwassenen bijziend is. Sommige wetenschappers spreken zelfs al van een “myopia boom” die epidemische proporties aanneemt. Maar waarom hebben steeds meer mensen een bril nodig?
Myopie – geen nieuw probleem
Wetenschappers vragen zich al een tijdje de oorzaak van de toename af, omdat de toename aan myopie al afgelopen eeuw werd opgemerkt. Toen ontstonden meerdere theorieën waarom myopie steeds vaker voorkomt. Een van de traditionele meningen was dat slecht zicht een evolutionair nadeel zou zijn en het daarom, voordat de bril werd uitgevonden, leidde tot een kleine kans op overleven en het vinden van een partner om kinderen mee te krijgen. Er is echter veelvuldig bewijs dat myopie in sommige populaties binnen één of twee generaties kan ontstaan, terwijl het er eerder nauwelijks voorkwam. Dit is veel sneller dan dat mogelijk zou zijn als een evolutionair proces aan ten grondslag lag.
Veroorzaakt ons gedrag myopie?
Een ander idee dat al een tijdje bestaat, is dat lezen bijziendheid bevordert. Het zou dus schadelijk voor je zijn om je neus te veel in de boeken te steken (letterlijk!). Later werd aan dit idee een moderne draai gegeven en beschouwde men de enorme hoeveelheid tijd die wij achter de computer en met onze mobiele telefoon doorbrengen als oorzaak.
Draagt lezen daadwerkelijk bij aan myopie?
Afbeelding van John Morgan via flickr (CC BY 2.0).
Hoewel er resultaten zijn die dit idee steunen, zijn de meeste onderzoeken er niet in geslaagd om voldoende bewijs voor deze hypothese te vinden.
Bovendien heeft onderzoek uit 2008 een nieuwe verklaring opgeleverd. De wetenschappers vergeleken twee groepen kinderen: een uit Sydney en de ander uit Singapore. Terwijl myopie bij de ouders ongeveer even vaak voorkwam, ontwikkelden veel minder kinderen uit Sydney myopie vergeleken met de kinderen uit Singapore. Dit was het geval, ondanks het feit dat kinderen uit Sydney meer dichtbijwerk verrichtten (zoals lezen, studeren, computeren/ gamen of TV kijken). De factor die de grotste invloed had op het voorkomen van myopie in allebei groepen, en geassocieerd was met verschillen tussen de groepen, was de tijd die kinderen buiten doorbrachten. Dit werd ook in een andere studie aangetoond. Dat betekent dat kinderen die meer tijd buiten doorbrengen minder kans hebben op het ontwikkelen van myopie.
Dit is natuurlijk maar één van vele goede redenen om meer naar buiten te gaan, met name op jonge leeftijd. Kijk daarom goed of je de volgende keer dat het heel mooi weer is, niet beter een frisse neus kan halen.