This post is also available in Engels.
Het nieuwe jaar is al een tijdje onderweg en 2019 is een lang vervlogen herinnering. Als je de Nederlandse tradities in ere houdt, is de kans groot dat je de laatste week van 2019 met vrienden en familie hebt doorgebracht, genietend van wat vrije dagen. Maar hoe vaak heb je sindsdien met ze gepraat? Sommige vrienden en familieleden wonen misschien dichtbij en die zie je nog wel eens. Anderen spreek je echter alleen via de telefoon. Hoe vaak denk jij bij jezelf: ‘Ik moet echt een keer met deze persoon bellen’?
Negatieve gevolgen van eenzaamheid
Diep vanbinnen weet je vast al dat het belangrijk is om in contact te blijven met je vrienden en familie. Als je sociale contacten verwateren, kun je je eenzaam voelen. Eenzaamheid kan dan weer je fysieke en mentale gezondheid verslechteren (bijvoorbeeld door hogere bloeddruk, slechtere nachtrust, een grotere kans op depressie en slechtere cognitie). Maar de slechte bijwerkingen van eenzaamheid gaan verder dan dat. Eenzaamheid kan ook veranderingen teweegbrengen in de structuur van je hersenen, zoals een recent onderzoek uit Berlijn aantoont.
In dit onderzoek keken wetenschappers naar de manier waarop eenzaamheid en de structuur van je hersenen met elkaar te maken hebben. Hiervoor onderzochten zij 319 ouderen. Eenzaamheid wordt over het algemeen gezien als een probleem voor ouderen, omdat veel van ons in een sociaal isolement terechtkomen als we ouder worden (het hele verhaal is mogelijk nog ingewikkelder). Daarom keek dit onderzoek naar ouderen tussen de 61 en 82 jaar oud. Deelnemers vulden een vragenlijst in over hoe vaak en hoeveel eenzaamheid zij ervoeren. Ook werden ze in een MRI scanner geplaatst om de structuur van hun hersenen te meten. De onderzoekers zagen dat meerdere hersengebieden kleiner waren in de ouderen die meer eenzaamheid ervoeren. Om wat specifieker te zijn: er waren drie hersengebieden kleiner als mensen zich meer eenzaam voelden: de linker amygdala/voorste hippocampus (AMY/HC/PHG), de linker achterste parahippocampus (PHG) en het linker cerebellum. Al deze gebieden zijn belangrijk bij nadenken en het reguleren van onze emoties.
Veroorzaakt eenzaamheid veranderingen in het brein?
De onderzoekers weten niet zeker wat deze resultaten betekenen. Is het zo dat eenzaamheid deze hersengebieden laat krimpen? Of zijn ouderen waarbij deze hersengebieden kleiner zijn al minder geneigd om sociale interactie te zoeken? Aan de ene kant is het heel goed mogelijk dat deze hersengebieden erg weinig gebruikt worden in mensen met weinig sociale interactie en dat ze om die reden kleiner worden. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat sociale interactie minder voldoening geeft voor mensen met kleinere amygdalae/hippocampussen, parahippocampussen en cerebellums en dat daarom deze mensen minder snel sociale interactie zoeken. Beide verklaringen kunnen correct zijn en de een sluit de ander niet uit.
Hoewel meer onderzoek nodig is om erachter te komen of eenzaamheid daadwerkelijk veranderingen in je hersenen kan veroorzaken of dat eenzaamheid het gevolg is van hoe je hersenen in elkaar zitten, is het zeker dat een sociaal netwerk van groot belang is voor je gezondheid. Dus waarom bel je die persoon niet gewoon op?
Oorspronkelijke taal: Engels
Auteur: Eva Klimars
Buddy: Rebecca Calcott
Editor: Mónica Wagner
Vertaler: Wessel Hieselaar
Editor Vertaling: Jill Naaijen