This post is also available in Engels.
Door sommige mensen wordt vertrouwen snel gegeven, terwijl het bij anderen goed verborgen en achter slot en grendel zit. Welk gedeelte van ons brein is belangrijk voor vertrouwen?
Een van mijn favoriete team-buildingactiviteiten is de ‘trust fall’. Blind in de armen vallen van een paar mensen is leuk! Het ergste wat kan gebeuren: je valt op de grond. Het daadwerkelijk plaatsen van je vertrouwen en zekerheid in iemand anders – of het nou een vreemde is of een romantische partner – is echter een heel ander verhaal en vereist wat meer voorzichtigheid. Het gemak waarmee een persoon iemand anders vertrouwt wordt beïnvloed door persoonlijke ervaringen. Onze eigen ervaringen vormen sterk de manier waarop we de wereld, de mensen om ons heen en hun acties waarnemen. Hoewel het erg subjectief en ontastbaar is, proberen neurowetenschappers al ruim een decennium het concept van interpersoonlijk vertrouwen te ontrafelen.
Oxytocine is een hormoon dat vaak gelinkt wordt aan gevoelens van liefde en vertrouwen. Onderzoekers hebben recentelijk getest hoe oxytocine onze neiging om te vertrouwen beïnvloedt door proefpersonen een dosis van of het hormoon of een placebo te geven. In een spel waarin het vertrouwen van proefpersonen werd gemeten door middel van investeringen van virtueel geld, waren de proefpersonen die het hormoon kregen slechter in leren. In de hormoongroep versterkte oxytocine zowel onterecht vertrouwen als niet-vertrouwen. MRI-scans lieten bovendien zien dat proefpersonen die oxytocine hadden gekregen minder activiteit hadden in hersengebieden die te maken hebben met beloning en leren. Oxytocine heeft dus mogelijk effect op vertrouwen doordat het aantast hoe het brein acties voorspelt en al bestaande overtuigingen aanpast (d.m.v. leren door bekrachtiging), wat impact heeft op hoe je mensen vertrouwt of juist niet vertrouwt.
Neurowetenschappers hebben ook gevonden dat vertrouwen verschillend werkt bij mannen en vrouwen. Een onderzoek over sekseverschillen in de neurale ontwikkeling van vertrouwen vergeleek mannen en vrouwen (16-27 jaar oud) in een spel dat samenwerking met een partner vereiste die eerlijk of oneerlijk was. De resultaten lieten voornamelijk stabiele patronen van vertrouwen en sociale wederkerigheid zien vanaf halverwege de adolescentie tot de jongvolwassenheid. Mannen lieten meer basaal vertrouwen zien dan vrouwen aan het begin van het spel. Sekseverschillen werden echter groter naarmate de leeftijd toenam. Mannen reageerden sterker op oneerlijke behandeling in het spel dan vrouwen en dit effect werd groter met de leeftijd. Oudere mannelijke proefpersonen vertrouwden ook minder snel dan oudere vrouwelijke proefpersonen.
Vertrouwen is niet alleen belangrijk in de maatschappij en interpersoonlijke relaties, maar ook bij psychiatrische stoornissen. Gezonde volwassenen geven vertrouwen terug als het ze gegeven wordt; ze zullen hun partners vertrouwen als zij dat hen ook geven en vertrouwen hun partner minder als de partner dat ook doet. Bij mentale ziektes, zoals schizofrenie of borderline persoonlijkheidsstoornis, is het vermogen om vertrouwen te ontwikkelen en behouden vaak aangetast. Individuen met schade aan een hersengebied dat we de insula noemen, welke erg belangrijk is voor het herkennen van sociale normen en het evalueren van risico bij het maken van beslissingen, laten abnormale niveaus van vertrouwen zien. Onderzoeken die ons brein in kaart brengen hebben gevonden dat activiteit van veel hersengebieden – en de communicatie tussen die gebieden – van voorspellende waarde kan zijn als het gaat om hoe iemand met vertrouwen omgaat.
Van genetica tot onze persoonlijke levenservaringen; er zijn veel factoren die verklaren hoe makkelijk iemand een ander kan vertrouwen en hoe we mentaal vertrouwen in een ander opbouwen, vasthouden en repareren. Interpersoonlijk vertrouwen is inderdaad behoorlijk complex – zeker mysterieuzer dan de ‘trust fall’.
Geschreven door Christienne Gonzales Damatac
Aangepast door João Guimarães & Monica Wagner
Vertaald door Felix Klaassen & Rowena Emaus