This post is also available in Engels.
Cannabisgebruik is redelijk ‘normaal’ in Nederland en andere landen, maar wat zijn de effecten van misbruik op het brein en het gedrag?
Image by Monotoom (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons. Een marihuana-tabak joint.
Nederland staat bekent om zijn wiet- gedoog beleid. Je mag het kopen, roken en zelfs in beperkte hoeveelheid zelf groeien. Cannabis, zoals andere drugs, stimuleert de afgifte van dopamine in specifieke gedeeltes van het brein, waardoor je een gevoel van beloning krijgt. Over deze softdrug is redelijk veel bekend (hier algemene feiten, gezondheidseffecten, en actuele cijfers van het Trimbos instituut). Maar nog relatief onbekend, zijn de effecten op je brein met overmatig, langer-termijn gebruik.
Feiten over het gebruik in Nederland
Volgens het Jaarbericht 2016 van het Trimbos instituut blowt meer dan een kwart van de cannabisgebruikers (bijna) dagelijks. Ongeveer 8.7% van mensen tussen 15-64 jaar gebruikt wel een cannabis, een stuk hoger dan het geschatte EU-gemiddelde van 6.6%.
Meer negatieve emoties onder cannabismisbruikers
In een psychologisch onderzoek kwam uit dat de emoties van cannabis ‘misbruikers’ (dus wanneer het gebruik problematisch wordt) aangetast zijn. Ze ervaren minder positieve en meer negatieve emoties. Dit maakt dat mensen vaak minder goed op beloning reageren, en daarmee ook meer motivatieproblemen hebben. Ook komt erbij dat cannabismisbruikers gevoeliger zijn voor stress.
Geremde dopamine activatie in cannabismisbruikers
Om te onderzoeken wat het effect van cannabismisbruik op het brein is, hebben neurowetenschappers gekeken hoe het brein van cannabismisbruikers en niet-gebruikers reageert op dopamine (deelnemers rokten gemiddeld 5 dagen per week 2 tot 8 joints per dag). Hierbij gebruikten de onderzoekers het medicijn ‘Methylfenidaat’ om de dopamine levels in het brein te verhogen (in de volksmond ook wel bekend als ‘Ritalin’, normaalgesproken voorgeschreven bij ADHD, lees hier meer over Ritalin, dopamine, en beloning). Vergeleken met niet-gebruikers, vertoonden cannabismisbruikers minder effecten van de dopamine op het gedrag, hart, bloeddruk en brein. Waar er over het grote geheel geen dopamine verschillen waren tussen de twee groepen, zagen ze dus wel wat specifieke effecten: In het deel van het brein belangrijk voor beloning (de ventrale striatum) was het stimulerende effect van Ritalin een stuk minder. Dit effect in het brein was ook nog eens gerelateerd aan hoeveel negatieve emoties en verslavingsverschijnselen de gebruikers ervaarden (bij lagere activiteit in het brein hadden gebruikers meer negatieve emoties en verslavingsverschijnselen).
Advies: blow niet elke dag, maar af en toe
Er kan nu alleen nog gesproken worden over “een verband” tussen de negatieve emotionaliteit en de verminderde activatie door dopamine (er is dan nog niet genoeg bewijs dat cannabis hier definitief de oorzaak is, het zou namelijk ook andersom kunnen zijn: dat mensen die deze verminderde activatie hebben meer geneigd zijn tot cannabis gebruik). Maar toch geven deze bevindingen ons informatie over wat het brein mechanisme achter de gedragsverandering door cannabis zou kunnen zijn. Zoals bij alle soft- en harddrugs is het overmatige langer-termijn gebruik van cannabis verbonden aan veranderingen in het brein. En deze hebben wel dergelijk gevolgen voor je gedrag, je emoties en zo dus ook op je leven.
Geschreven door Mahur. Bijgewerkt door Annelies. Vertaalt door Rowena.
Meer informatie:
Bron van het neurowetenschappelijk onderzoek artikel (PNAS, engels).
