This post is also available in Engels.
In een eerdere blog legde Lieneke uit waarom het zo moeilijk is je gewoontes te veranderen. Vandaag geeft ze ons twee tips om je gewoontes écht om te gooien.
Aansluitend aan de verdediging van haar proefschrift organiseerde Lieneke Janssen een symposium over gewoontes, waarin wetenschappers hun nieuwste bevindingen over gewoonteverandering deelden. In de volgende blog beschrijft Lieneke de twee belangrijkste lessen uit dat symposium: verander je acties, niet alleen je doelen; en wees ‘mindful’ over je gedrag.
Verander je acties, niet alleen je doelen
“Tijdens het symposium besprak Dr. Harm Veling de goede gewoonte om gezonde snacks te pakken en ongezonde te laten liggen. Hoe leer je die gewoonte aan? In een experiment hadden Veling en zijn collega’s proefpersonen getraind om op een knop te drukken om een gezonde snack te krijgen, en een knop juist níet in te drukken om een ongezonde te krijgen. De proefpersonen hadden niet door dat ze zo getraind werden.
Het idee is dat je je gewoontes niet zo maar kunt veranderen door jezelf in je hoofd een nieuw doel te stellen. In plaats daarvan moet je oefenen met nieuwe acties bij bestaande stimuli. Na afloop van deze training kozen de deelnemers iets vaker voor gezonde snacks. Dit verschil was echter klein, dus dit is niet de heilige graal in het bestrijden van obesitas.”
De belangrijkste les is dat je je acties zelf moet veranderen als je een gewoonte wilt veranderen. Je kunt een nieuwe, goede gewoonte creëren om de oude weg te nemen. Als het bijvoorbeeld je gewoonte was om na het avondeten chocola te eten, dan kun je ervoor kiezen om in plaats hiervan een wandeling te maken. Op die manier vorm je een nieuwe gewoonte die de oude kan ‘overschrijven’.
Dr. Esther Aarts geeft een lezing tijdens Lienekes promotiesymposium.
Fotorechten: Lieneke Janssen
Wees ‘mindful’ over je gedrag
“Een andere lezing in het symposium, gegeven door Dr. Esther Aarts, ging over het ‘mindful’ maken van keuzes. Het beoefenen van mindfulness kan ons helpen om in te grijpen voordat we iets doen uit de macht der gewoonte, en kan ons zo helpen om weer actieve keuzes te maken.
Mindfulness kun je definiëren als een specifieke manier van aandacht vestigen: doelbewust, in het hier en nu, en zonder oordeel. Men beoefent mindfulness door middel van regelmatige meditatieoefeningen. Mogelijkerwijs vermindert het automatisch en reactief gedrag.
Door je meer bewust te zijn van afleiding (bijvoorbeeld wanneer je langs een bakkerij loopt en versgebakken cake ruikt) en van interne signalen in je lichaam (Heb ik honger? Heeft mijn maag of hebben mijn ogen trek?) creëer je als het ware ruimte in je geest. Die ruimte zouden we best eens nodig kunnen hebben om te besluiten van een gewoonte af te wijken.
De mindfulness-benadering staat nog ter discussie, en meer onderzoek is nodig om zeker te weten of ze werkt. Maar tot zover zijn de resultaten veelbelovend.”
Hier oppert Lieneke dat we, als we ons bewust zijn van wat ons gedrag drijft, we onze keuzes kunnen veranderen. Als je bijvoorbeeld een lekker koekje ziet, begin je misschien te watertanden, waardoor je het koekje grijpt en opeet. Dat gebeurt vaak zonder dat je er erg in hebt. Maar als je je ervan bewust bent, krijg je misschien de tijd om te beseffen wat er gebeurt. Je kunt je dan misschien ook herinneren dat je graag gezond wilt leven, en kunt ervoor kiezen om dat hogere doel te volgen in plaats van het automatische verlangen om te snacken. Zo kies je ervoor het koekje niet op te eten.
Dr. Aarts denkt na over voedsel en cognitie.
Afbeelding hergebruikt met toestemming van Dr. Esther Aarts.
Deze blog is geschreven door Marisha. Redactie: Marpessa.