All you need is blaf: Kunnen honden ons verstaan?

This post is also available in Engels.

We praten voortdurend tegen onze huisdieren. Bij het communiceren met dieren speelt intonatie een belangrijke rol. Maar is je stemgeluid het enige wat telt of kan een huisdier ook echt begrijpen wat zegt?

Beeld door Roselyne

Je hebt vast een oom of tante die beweert dat hun hond zo slim is dat ze kan begrijpen wat je tegen haar zegt! Volgens Science magazine zou hier een kern van waarheid in kunnen zitten. Net als mensen gebruiken honden hun linker hersenhelft voor het verwerken van de betekenis van woorden en de rechter hersenhelft voor het verwerken van de intonatie waarmee je praat. Dit wijst er op dat de hersenen van een hond het onderscheid kunnen maken tussen wát je zegt en hóe je het zegt.

Het sociale dier
Deze conclusie is gebaseerd op een fMRI-onderzoek waarbij honden opnames te horen kregen van commando’s van een trainer. Hierbij zaten zowel betekenisvolle (‘Brave hond!’ ‘Goed zo!’) en betekenisloze uitspraken (“Echter”, “Zelfs als”) die werden uitgesproken op een positieve of een neutrale toon.

Interessant genoeg wees het onderzoek uit dat het beloningscentrum in de hersenen van de honden alleen geactiveerd werd als ze werden geprezen met combinatie van zowel positieve intonatie als betekenisvolle woorden. Het beloningscentrum wordt normaal gesproken geactiveerd als een hond wordt geaaid of eten krijgt. Uit dit onderzoek blijkt dat een beloning in woorden dus het zelfde effect kan hebben als een fysieke actie of eten.

Honden zijn overigens niet alleen gevoelig voor gesproken woorden maar ook voor menselijke gezichten.  In een ander fMRI-onderzoek kregen honden in de scanner plaatjes te zien van objecten en van verschillende gezichtsuitdrukkingen. De hersenactiviteit van honden die naar menselijke gezichten keken leek erg op die van mensen eenzelfde situatie. Dit betekent niet dat honden en mensen op dezelfde manier gezichten verwerken. Maar het betekent wel dat menselijke gezichten voor honden betekenis bevatten. Dit is erg bijzonder. Veel diersoorten kunnen ‘gezichten lezen’ van hun eigen soortgenoten, maar honden kunnen dit dus ook bij mensen. En wie weet kunnen andere dieren het ook.

Je kijkt alsof je me begrijpt… maar dat is niet zo
Betekenen deze resultaten dat het menselijk taalvermogen eigenlijk helemaal niet zo uniek is? Niet per se. Honden en mensen vertonen misschien gelijksoortige activiteit in de hersenen, maar dat wil nog niet zeggen dat ze woorden op de zelfde manier begrijpen. We weten inmiddels ook dat de linker hersenhelft, verantwoordelijk voor taalverwerking bij mensen, bij honden een bredere en evolutionair gezien oudere functie heeft. De linker hersenhelft van honden verbindt veel voorkomende patronen van geluiden aan een betekenis. Het verwerken van woorden is dus niet unieks menselijk, maar het gebruik van woorden om iets uit te drukken is dat wel.

Wat honden nu echt verstaan van menselijke spraak weten we nog niet, maar het is duidelijk dat de manier waarop honden gesproken taal verwerken niet zo heel veel verschilt van de manier waarop mensen dit doen. Ze letten op wat je zegt, op hoe je het zegt en op je gezichtsuitdrukking. Pas dus goed op wat je tegen je hond zegt!

Geschreven door Lara. Bewerkt door Marpessa.

Lara Todorova

+ posts

• Fantoompijn in verloren ledematen: het doet pijn omdat het er voor het brein nog steeds is
• Gezicht of huis?! Het brein achter het zien van gezichten in objecten
• Hoe train je je hersencapaciteit? Sommige oefeningen werken beter dan andere
• Stress is net zo slecht als junkfood voor de darmen van vrouwen