‘A wandering mind is an unhappy mind’, zo kopte een wetenschappelijk artikel in topblad Science een tijdje terug. Mind wandering, het laten gaan van onze gedachten, dat is iets wat wij mensen als enige diersoort doen. En we doen het veel, de hele dag door. Mind wandering stelt ons in staat om te leren, te redeneren en te plannen. Toch lijken we er niet gelukkiger van te worden.
Afbeelding: Frits Ahlefeldt-Laurvig (via Flickr)
Ik ben zelf een fervent dagdromer. Ik kan me prima vermaken met m’n afdwalende en ronddartelende gedachten. Ik was dan ook heel verbaasd toen ik bovengenoemd artikel tegenkwam: het laten gaan van je geest maakt toch niet ongelukkig? Integendeel!
Maakt dagdromen ongelukkig?
Matthew Killingsworth en zijn team onderzochten dit systematisch. Maar hoe meet je of iemand zich gelukkig voelt, of aan het dagdromen is? De onderzoekers ontwikkelden een app (Track Your Happiness) om mensen op willekeurige momenten op de dag te vragen waar ze mee bezig waren en hoe ze zich voelden. Duizenden mensen deden al mee. Voor de gelukkigen met een iPhone, hier kun je zelf je geluk tracken, in naam van de wetenschap.
Wat bleek nu: op maar liefst 30 tot bijna 50% van de meetmomenten lieten mensen hun gedachten dwalen. Als mensen aan iets leuks dachten, voelden ze zich net zo gelukkig als wanneer ze zich op hun bezigheid concentreerden. Als ze aan iets neutraals of negatiefs dachten, voelden ze zich een stuk minder gelukkig.
Eerlijk gezegd, ik zou er ook niet gelukkig van worden als ik meermaals per dag zulke vragen moest beantwoorden. Stel je voor, je bent de liefde aan het bedrijven, en BIEP, een app vraagt je: hoe blij voel je je nu? Tja, dan dwalen je gedachten wel even af.
Maar wat is nu de kip en wat het ei? Misschien gaan we meer dagdromen als we ons even niet zo gelukkig voelen. Of maakt dagdromen ongelukkig? Dat laatste leek het geval. Veel vaker werden afgedwaalde gedachten gevolgd door een ongelukkig gevoel, niet andersom.
Liever doen dan denken
Het kan natuurlijk zijn dat als we de keuze hebben tussen alleen gelaten worden met onze gedachten en ergens mee bezig zijn, dat we liever doen dan denken. Wat nu als er niets anders te doen is dan denken? Wat nu als we een tijdje alleen gelaten worden met onze gedachten? Kunnen we dan makkelijker onze gedachten een positieve draai geven?
In een serie experimenten – ook gepubliceerd in Science – lieten onderzoekers proefpersonen voor 6 tot 15 minuten alleen met hun gedachten. Hun telefoon en andere eigendommen moesten ze inleveren. De regels: blijven zitten en niet in slaap vallen.
Zowel in het lab, als thuis achter de eigen computer, vonden deelnemers het lastig om van hun afdwalende gedachten te genieten. Liever hielden ze zich bezig met bijvoorbeeld lezen of muziek luisteren. Zelfs als deelnemers de keuze hadden tussen alleen zijn met hun gedachten en zichzelf onprettige elektrische schokjes geven, verkoos een groot deel van hen doen boven denken. Blijkbaar waren de schokjes minder naar dan alleen zijn met de eigen gedachten.
Gelukkig zijn
Hoe word je dan wel gelukkig? Volgens verschillende tradities en Oosterse filosofieën gaat het niet om doen of denken, om dagdromen of niet. Het gaat om zijn: in het hier en nu, bij al wat je doet of denkt. Komen er gedachten voorbij? Zie ze komen, maar laat ze ook weer gaan. Of kies er bewust voor om met alle aandacht bij een mooie dagdroom te zijn.
Deze vorm van controle kun je leren. Het staat centraal in mindfulness trainingen, die enorm populair zijn op het moment, en in verschillende vormen van meditatie. Daar zou geluk gevonden kunnen worden: in het weerstaan van de ongewenste afdwalingen van de geest, of we nu aan het doen of denken zijn.
Meer informatie
Bronartikel over track your happiness
TED-X talk over track your happiness
Bronartikel over alleen met je gedachten
Alle ins & outs over de Radboud Happiness week
1 thought on “Gelukkig zijn: denken of doen?”