This post is also available in Engels.
Sommige mensen zijn van nature gevoeliger voor hun omgeving dan anderen. Uit recent onderzoek blijkt dat hoogsensitieve mensen veel baat hebben bij tijd doorbrengen in de natuur. Maar hoe kan de natuur helpen om een hoogsensitief brein in balans te brengen?
Sensory Processing Sensititvity
Er zijn verschillende factoren die ervoor kunnen zorgen dat sommige mensen gevoeliger zijn voor hun omgeving, zoals genetica en temperament. Sensory Processing Sensitivity (SPS) [Engels voor ‘sensorische verwerkingsgevoeligheid’, red.] is een karaktertrek gekenmerkt door een verhoogd bewustzijn van, en reactie op, fysieke en sociale omgevingen. Mensen met een hoge SPS verwerken informatie op een diepgaand niveau, merken details op die anderen misschien over het hoofd zien, en hebben intense emotionele reacties. Ongeveer 1 op de 4 mensen heeft deze eigenschap. Dit kan worden gemeten met een vragenlijst. Mensen met een hoge SPS worden sterker beïnvloed door zowel positieve als negatieve omgevingen. Ze zijn bijvoorbeeld beter in staat om kennis toe te passen in nieuwe situaties, maar hebben ook meer kans op mentale gezondheidsproblemen in minder ondersteunende omgevingen. Bovendien kunnen ze bepaalde omgevingen als overweldigend ervaren en raken ze sneller overprikkeld bij lagere zintuiglijke niveaus dan anderen. Onderzoek toont aan dat tijd doorbrengen in de natuur kan helpen om deze overmatige prikkeling te verminderen.
De voordelen van verbinding met de natuur
Tijd doorbrengen in de natuur biedt veel voordelen voor zowel de mentale als fysieke gezondheid, zoals het verminderen van stress, het verbeteren van de stemming, en het bevorderen van cognitieve functies. De rust en stilte van groene omgevingen biedt een ontsnapping aan de hectische, vaak overweldigende eisen van het dagelijks leven, waarvan je ontspant en mentaal opfrist. Tijd in de natuur doorbrengen stimuleert ook de fysieke gezondheid, omdat het actieve buitenactiviteiten bevordert. Daarnaast kan het leiden tot ontzag, een intense emotionele reactie die een diep gevoel van verwondering oproept. Dit kan worden aangewakkerd door natuurlijke fenomenen zoals bergen, de oceaan en de sterrenhemel, maar ook door kunst, muziek of uitzonderlijke prestaties. Dit gevoel zorgt vaak voor een besef van onze eigen nietigheid, gecombineerd met een groter bewustzijn van de schoonheid, complexiteit en het mysterie van het universum. Onderzoek heeft aangetoond dat het ervaren van ontzag de activiteit in het Default Mode Network vermindert. Dit hersennetwerk is actief wanneer we ons niet op iets specifieks concentreren, zoals tijdens dagdromen, plannen of piekeren. Verminderde activatie in het Default Mode Network kan dus helpen tegen ongewenst gepieker.
Waarom hoogsensitieve mensen bijzonder veel baat hebben bij de natuur
Omdat hoogsensitieve mensen meer activiteit in het Default Mode Network hebben zijn ze vatbaarder voor piekeren. Omdat tijd doorbrengen in de natuur, of zelfs het kijken naar natuuropnames, kan helpen om deze hersenactiviteit te verminderen, kan het negatieve denkpatronen doorbreken. Daarnaast vinden hoogsensitief mensen vaak bepaalde aspecten van binnenruimtes, zoals scholen, winkelcentra en kantoren, te veel prikkels geven—bijvoorbeeld fel licht, harde geluiden, drukke ruimtes, chaotische omgevingen en de aanwezigheid van vervuilende stoffen. De natuur biedt daarentegen veel minder prikkels, waardoor het kan helpen om een overprikkeld zenuwstelsel te kalmeren. Uit recent onderzoek blijkt dat mensen met een hoge SPS geloven dat tijd doorbrengen in de natuur essentieel is om op kracht te komen, dingen te overdenken, je situatie te relativeren, voor zelfreflectie en om je verbonden te voelen met de natuur.
Tijd doorbrengen in de natuur is een eenvoudige en toegankelijke manier om zowel fysieke als mentale gezondheid en welzijn te bevorderen voor iedereen, en in het bijzonder voor hoogsensitief mensen die snel overprikkeld raken door de drukte van de fysieke en sociale omgeving.
Credits
Auteur: Kaaryn Cater
Buddy: Helena Olraun
Redactie: Siddharth Chaturvedi
Vertaling: Hilde Althof
Redactie vertaling: Maartje Koot
