This post is also available in Engels.
Stereotypes over geslachten in de wetenschap zijn aan het veranderen nu meer vrouwen een technische of wetenschappelijke carrière aangaan, maar het beeld van de mannelijke wetenschapper is nog steeds dominant.
De wetenschapper van de vroegere jaren
Als ik je vraag je een wetenschapper voor te stellen, wat is dan het eerste dat je voor je ziet? Het meest (stereo-)typische zou een man zijn. Iemand met licht grijzend haar, of juist met heel veel grijs en warrig haar… misschien iemand als Albert Einstein. Andere aspecten die een wetenschapper en hun werk karakteriseren zijn een labjas, bril en een kamer vol met bijzondere instrumenten. Dit is tenminste het beeld dat wordt geschetst in een onderzoek uit 1957 over de perceptie van wetenschappers, waarin zo’n 35,000 middelbareschoolleerlingen werd gevraagd een essay te schrijven over wetenschappers.
In een andere, nu klassieke, studie uit 1983 van David Chambers, moesten studenten geen beschrijvingen geven maar een tekening maken van een wetenschapper. Chambers ontwikkelde de ‘Draw-a-Scientist-Test’ (DAST) die sindsdien veel wordt gebruikt om te begrijpen hoe jonge (kleuter- tot basisschool) kinderen wetenschappers zien. Onderzoekers geven de DAST aan kinderen en controleren of de tekeningen bepaalde aspecten bevatten, waaronder:
- Een labjas
- Een bril
- Gezichtshaar
- Symbolen van onderzoek (bijv. labmateriaal)
- Symbolen van kennis (bijv. boeken)
- Technologie (bijv. ‘producten’ van de wetenschap)
- Relevante uitspraken (bijv. ‘eureka’)
Chambers vond dat naarmate kinderen ouder werden ze steeds meer de prototypische wetenschapper produceerden: een witte man in een labjas met een bril en een baard.
De wetenschapper van het nu
Wat zegt recentelijk onderzoek over hoe jonge kinderen wetenschappers zien? DAST bestaat nu al meer dan 50 jaar en veel studies hebben er gebruik van gemaakt. Een recente meta-analyse die 78 studies heeft bestudeerd, laat zien dat steeds meer kinderen, vooral meisjes, een vrouwelijke wetenschapper tekenen. Het collectieve beeld is dus eindelijk richting de vrouw aan het bewegen. In voorgaande decennia tekenden 99% van de kinderen een wetenschapper als man; dit getal is nu gezakt naar 72%. Dit is nog steeds veel, maar de wereld verandert niet van de ene dag op de andere. Het is ook interessant dat stereotypering in lijkt te zetten tijdens de basisschool: kinderen in de kleuterschool tekenen evenveel mannelijke als vrouwelijke wetenschappers.
Mythes die moeten worden vernietigd
Meisjes kunnen samen een verandering in perceptie teweegbrengen zodra ze zichzelf de wetenschap in kunnen zien gaan. Deze verandering kan mogelijk zorgen dat de hoeveelheid mannen en vrouwen gelijk wordt getrokken in STEM-gebieden, waar vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd zijn en de kans op toename van de hoeveelheid vrouwen erg klein is.
Een andere mythe die kapot moet, is dat je briljant moet zijn om wetenschapper te zijn. Werken in de wetenschap vraag om heel veel verschillende vermogens en vaardigheden, bijvoorbeeld volharding en uren maken. Wetenschap is meer een marathon dan een sprint, en zij die in staat zijn vol te houden wanneer ze worden uitgedaagd zijn uiteindelijk de mensen die interessante bevindingen doen. Als al deze misverstanden de wereld uit zijn, kunnen mensen zich misschien makkelijker een vrouwelijke wetenschapper inbeelden.
Originele taal: Engels
Auteur: Julija Vaitonyte
Buddy: Christienne Gonzales Damatac
Editor: Marisha Manahova
Vertaler: Felix Klaassen
Editor vertaling: Wessel Hieselaar
Afbeelding verkregen via Pixabay
