This post is also available in Engels.
Even bellen is met je mobiele telefoon zo gedaan, maar in je brein spelen zich veel verschillende snelle communicatieprocessen af als je belt!
Het is woensdagmiddag, de telefoon gaat. Aan het nummer op het scherm zie je dat het je moeder is die belt. Je besluit op te nemen. Samen bespreken jullie wat jullie deze week gedaan hebben en na een half uurtje hangen jullie op met de belofte elkaar volgende week weer te bellen. Niets bijzonders zou je zeggen, maar je brein is gedurende dit halve uur erg hard aan het werk geweest!
Het begon al bij het opnemen van de telefoon: het is best bijzonder dat je brein het geluid dat je hoorde koppelde aan de telefoon die je zag. Het gebied voor horen zit namelijk aan de zijkant van je brein ongeveer ter hoogte van je oor, terwijl het gebied voor zien aan de achterkant van je brein zit (we hebben dus echt ogen in ons achterhoofd). Deze twee gebieden moeten dus goed communiceren om de die je ziet en de informatie die je hoort aan elkaar te verbinden.
Hoe communiceren hersengebieden met elkaar?
Deze communicatie is er inderdaad, via zenuwvezels die we ook wel witte stof banen of axonen noemen. Witte stof in het brein is eigenlijk een soort snelweg, waarover verschillende soorten informatie heel snel van het ene gebied naar het andere gebied gebracht kunnen worden. De verbindingen komen, net als snelwegen, ook op verschillende punten bij elkaar en kunnen elkaar kruisen.
De informatieoverdracht in de hersenen gaat heel erg snel. Zo snel, dat we niet eens merken dat verschillende informatiestromen van verschillende plekken bij elkaar komen. Deze snelheden zijn mogelijk omdat de axonen in het brein zijn omhuld met een dun laagje vettige stof genaamd myeline. Myeline zorgt ervoor dat de axonen minder snel beschadigd raken en dat signalen van verschillende axonen gescheiden blijven. Bovendien zou zonder myeline een signaal met ongeveer 2 meter per seconde worden doorgegeven, waartegenover een signaal mét myeline met 100 meter per seconde door het brein kan worden vervoerd. Dat is wel 360 kilometer per uur! Dankzij deze supersnelle informatieoverdracht ben je in staat om in de hierboven beschreven situatie in ongeveer 100 milliseconden de informatie die binnen komt via je ogen en je oren met elkaar te combineren.
Het ophalen van informatie uit je geheugen
Communicatie tussen verschillende hersenregio’s is echter niet alleen belangrijk bij het verwerken van verschillende soorten informatie uit je omgeving. In sommige situaties moeten we ook bij informatie kunnen komen die wij eerder in onze hersenen hebben opgeslagen. Stel, je moeder vraagt hoe je werkbespreking was vorige week: je brein gaat dan gelijk aan de slag om informatie op te halen over die werkbespreking zodat je hierop een antwoord kunt geven. In het brein zijn twee belangrijke regionen die hierbij betrokken en nauw met elkaar verbonden zijn: de hippocampus en de neocortex, die bestaat uit de bovenste laag van onze grote hersenen en enkele millimeter dik is. De hippocampus bevindt zich achter je oor aan de binnenkant van het brein. De hippocampus wordt gezien als het ophaalcentrum van het geheugen. De hippocampus wordt geactiveerd door de dingen die er om je heen gebeuren en gaat vervolgens aan het werk om het juiste juiste stukje informatie op te halen uit de neocortex. De opgehaalde informatie vanuit je geheugen wordt vervolgens gebruikt om een goed antwoord op de vragen van je moeder te kunnen formuleren.
De verschillende verbindingen in onze hersenen zijn dus tijdens het bellen druk bezig om informatie van buiten in het brein te verwerken. Daarnaast werkt het brein ook hard aan het ophalen van informatie die al is opgeslagen in je brein. Denk daar maar eens over na de volgende keer dat je de telefoon opneemt!
Geschreven door Marlies Hiemstra, bewerkt door Eva, Rowena en Floortje.
Marlies Hiemstra is afgestudeerd aan de opleiding Cognitive Neuroscience van het Donders instituut en vindt het leuk om anderen te vertellen over bijzondere dingen die ze over het brein heeft geleerd tijdens haar opleiding.
Uitgelichte afbeelding door Annie Sprat via Unsplash (licentie).
