This post is also available in Engels.
Afgelopen week stond ik als wetenschappelijk onderzoeker voor de klas van een basisschool. Dat vind ik niet alleen leuk maar ook heel belangrijk. Waarom?
Als echt bètakind, het enige in mijn gezin, was ik gefascineerd door planeten, sterren en zwarte gaten en wilde ik graag sterrenkundige worden. Maar op de middelbare school kreeg ik het idee dat dit niet bij me paste: ik was een sociaal en vrolijk meisje en die worden toch geen natuurkunde nerd? Ik heb eigenlijk nooit het beroep wetenschapper overwogen totdat ik ermee in aanraking kwam op mijn 29e. Wat als ik toen ik jong was een wetenschapper had ontmoet?
Het uitsluiten van mogelijke beroepen gebeurt al heel jong.
De wereld is enorm en de mogelijkheden oneindig als kind. Zo ook als het de alom bekende vraag betreft: “Wat wil je later worden?”. Van brandweer naar balletdanser naar schilder naar politieagent; de wereld ligt nog helemaal open. Toch verkleint die zee aan mogelijkheden een stuk eerder dan je denkt;al tussen 9 en 14 jaar oud beslissen kinderen in welk gebied zij hun toekomstige carrière voor ogen zien. Dat betekent dus ook dat ze andere gebieden en mogelijkheden uitsluiten.
Belang status en sekse
Volgens het model van de Amerikaanse professor Linda Gottfredson bakenen kinderen hun carrièregebied o.a. af door de status die een beroep heeft. Daarbij wordt de bovengrens bepaald door wat je denkt te kunnen en de ondergrens door wat je minimaal wil bereiken. Ook speelt sekse-stereotypering nog een grote rol, waarbij de beroepen die als typisch voor de andere sekse worden gezien worden uitgesloten. Voorbeelden hiervan zijn beroepen als verpleegster en piloot.
Belang rolmodel
Kinderen kiezen vervolgens een beroep dat ze bij hun zelfbeeld vinden passen. Ze kiezen daarbij vaak voor een beroep dat ze helder voor de geest kunnen halen omdat ze het in de praktijk hebben meegemaakt (denk aan buschauffeur, leraar or huisarts) of omdat het beroep in de familie voorkomt. Als een kind geen goed beeld heeft van een beroep en geen rolmodel in zijn omgeving wordt dat beroep uitgesloten van de mogelijkheden. Dit komt helaas vooral veel voor met beroepen binnen techniek & wetenschap, vooral bij meisjes. Daarom is het belangrijk dat kinderen ook op een andere manier kennis kunnen maken met beroepen en rolmodellen. Bijvoorbeeld doordat een wetenschapper een les komt geven bij hen op school.
Hoe was het om voor de klas te staan?
Ontzettend uitdagend maar ook heel erg leuk! Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en onderzoekend: echte wetenschappers in de dop. Ze luisterden goed en stelden scherpe en interessante vragen. Ze hebben zelf een experiment uitgevoerd in de klas en werkten allemaal serieus en toegewijd. Ook wilde ik laten zien dat een wetenschapper niet altijd een man is in een stoffige witte laboratoriumjas. Daarnaast stond ik voor de klas uit eigen belang: je onderzoek vertalen naar het niveau van kinderen is ontzettend uitdagend. Goede wetenschappelijke communicatie naar de buitenwereld is een essentiële vaardigheid voor een wetenschapper en mijn onderzoek presenteren aan basisschool scholieren heeft me daarin verder geoefend.
Meer weten over beroepsafbakening bij kinderen? Lees dit artikel.
Ben je docent en wil je ook een wetenschapper in de klas? Benader dan wetenschapsknooppunt.?
Oorspronkelijke taal: Nederlands
Auteur: Floortje Bouwkamp
Buddy: Eva Klimars
Redactie: Felix Klaassen
Vertaler:Rowena Emaus
Redactie vertaling: Marisha Manahova