Het Soap Opera Effect: wanneer je brein die nieuwe tv maar niks vindt

Een film op een fancy tv kan nep aanvoelen. Dit komt omdat ons brein eerdere ervaringen gebruikt bij het interpreteren van de wereld.

This post is also available in Engels.

Al jaren hou ik vol dat ik geen nieuwe tv wil, omdat films er zo vreselijk uit zien op moderne tv’s. Akelig gedetailleerd, en met een heel ‘nep’ gevoel. Ik begreep nooit waarom. Tot nu.

Vanaf 24 beelden per seconde komt de wereld tot leven

Al vanaf de uitvinding van de zoöpraxiscoop weten we dat als we losse beelden maar snel genoeg achter elkaar tonen het een bewegend beeld lijkt. Op magische wijze komt de wereld tot leven en begint het paard van Muybridge te rennen! Volgens Thomas Edison moest je minimaal 46 beelden per seconde laten zien, anders zouden je ogen moe worden. Maar omdat een film vroeger echt fysiek was, namelijk een celluloid filmrol die niet te groot mocht worden, werd voor 24 beelden per seconde gekozen. En dit is tot op de dag van vandaag de gouden standaard van de filmindustrie. Er kwamen later wel andere opnamemogelijkheden, zoals videocamera’s. Die konden wel 60 beelden per seconde opnemen en gaven dus een veel gedetailleerdere opname. Een bekend genre wat hiervan gebruik maakte (vanwege kosten) was de wereld van de soapseries, Soap Opera in het Engels. Als je tv keek dan zag zo’n serie er dus echt anders uit dan een film.

Interpolatie maakt oude film nieuw (en nep)

Nu zijn we jaren verder en de tv’s worden steeds vernuftiger. Moderne tv’s kunnen niet alleen veel sneller filmmateriaal afdraaien (60 beelden per seconden, oftewel Hertz, is tegenwoordig het minimum), maar gebruiken ook trucjes om de kijkervaring nog soepeler te maken. Want van die mooie Star Wars film zijn nog steeds maar 24 beelden per seconde gemaakt. Wat kan je dan doen op een tv die wel 120 beelden per seconde kan afdraaien? Je kan beelden simpelweg een paar keer herhalen, maar je kan ook een nieuw beeld creëren door te bedenken wat er tussen twee beelden in zou zitten. Dat heet interpolatie. Interpolatie komt uit de wiskunde en betekent dat je uit bestaande datapunten nieuwe datapunten afleidt. Die fancy tv rekent dus uit hoe de beelden tussen de echt gemaakte beelden eruit zouden zien en opeens is beweging veel scherper dan je gewend bent. Dan je gewend bent… Ja, daar zit de crux. Want niet iedereen wordt blij van die moderne tv’s. Omdat ons brein zo gewend is die mooie films met 24 beeldjes per seconde te zien,vinden we het maar raar aanvoelen. Alles lijkt zo…. Zo ‘echt dat het nep wordt’. Alsof het een goedkope soap is. Dit effect heet dan ook het ‘Soap Opera effect’

Je brein vindt het langzame fijn

Het is dus echt simpelweg je ervaring die dit effect veroorzaakt. Omdat je gewend bent dat dure films een bepaalde snelheid, en daarmee sfeer hebben, associeer je een gedetailleerde weergave met een goedkopere productie,zoals een soapserie. Dit toont aan dat ons brein gebruik maakt van eerdere ervaringen bij het interpreteren van onze wereld. Wil je ervan af? Je kan je tv-instellingen aanpassen en interpolatie uitzetten. Of je kijkt vaker naar je fancy tv zodat je brein gewend raakt aan deze ‘nieuwe wereld’.

Beeld: Edward Muybridge via Wiki Commons

Auteur: Floortje Bouwkamp
Buddy: Felix Klaassen
Redactie: Wessel Hieselaar
Vertaling: Jill Naaijen
Redactie vertaling: Ellen Lommerse

+ posts

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *