Emoties aflezen van gezichten kan verraden hoe jij je voelt

This post is also available in Engels.

Al vanaf het prille begin van een mensenleven hebben we grote belangstelling voor gezichten. Dit is niet zo gek, als je bedenkt dat het aflezen van gezichten een hele belangrijke bron van informatie is. Zo kijken jonge kinderen voortdurend naar hun ouders en letten zij op waar hun ouders naar kijken. Dit kan helpen bij het leren van taal (“Kijk, een eend!”), maar ook om emoties af te lezen. Hoe je dit doet, blijkt ook iets te zeggen over hoe je je voelt.

Het nut van emoties aflezen

Zo kan een angstige blik van papa of mama betekenen dat wat je doet gevaarlijk is. Of peuters wel of niet een ravijn durven over te steken, hangt af van of hun ouders angstig of aanmoedigend naar ze kijken. Een blije of boze blik kan ook aangeven welk gedrag wel of niet gewenst is. Ook voor volwassenen is het vermogen om non-verbale emotionele informatie te interpreteren belangrijk voor sociale relaties en welzijn. Of: Ook voor volwassenen is het belangrijk voor sociale relaties om non-verbaal emoties te kunnen herkennen en daar iets mee te doen.
Maar wat als je zelf een bepaalde emotie voelt? Als je heel verdrietig bent, herken je dan verdriet bij een ander sneller? Of herken je blijdschap minder snel omdat je het zelf niet voelt? Wetenschappers doen al langer onderzoek naar de relatie tussen de (emotionele) staat van mensen en hun vermogen om emoties te herkennen.

De rol van aandacht bij emoties aflezen

Emoties kunnen beïnvloeden waar je aandacht voor hebt. Angst leidt tot een neiging om voorrang te geven aan dreigende informatie. Dit gaat razendsnel en automatisch (je bent je er dus niet bewust van) en daarmee bescherm je jezelf tegen mogelijk gevaar: als je je aandacht sneller kan richten, zie je ook gevaren eerder aankomen. Bij mensen met een angststoornis slaat dit door; zij raken in een staat van hyperwaakzaamheid waarbij ze ongezond veel aandacht hebben voor dreigende informatie. 

Emotieherkenning als detector

Deze verandering van aandacht zie je ook terug bij het herkennen van emoties op gezichten. Zowel mensen die van nature angstiger zijn als mensen waarbij een angststoornis is vastgesteld, zijn beter in het herkennen van boze gezichten dan van neutrale of blije gezichten. Zo ook bij mensen die zich depressief voelen: zij blijken meer aandacht te hebben voor verdrietige gezichten.
Het vermogen om bepaalde emoties van een gezicht af te lezen kan dus een aanwijzing zijn van de emotionele staat waarin iemand verkeerd. Maar bij een depressie of angststoornis zijn mensen er al ernstig aan toe. Het zou daarom waardevol zijn als we al eerder kunnen opsporen dat iemand vooral aandacht heeft voor een bepaalde emotie. 

Stressgevoelig & emotieherkenning: onderzoek in muZIEum 

Stressgevoeligheid is een belangrijke aanwijzing voor het ontwikkelen van angst of depressie. Onderzoek vanuit het Donders CityLab @ muZIEum – een extern Donders lab in het ervaringsmuseum over zien en blindheid muZIEum– kijkt daarom naar de samenhang tussen stressgevoeligheid en het herkennen van emoties. Wat wijst erop dat iemand gevoeliger is voor stress dan anderen? Herken je dan snel of juist langzaam boze of droevige gezichten? Of herken je snel en goed blije gezichten? En geldt dit dan alleen voor gezichten die lijken op de jouwe qua leeftijd, geslacht en etniciteit? Doe mee en help ons hierachter te komen!

Auteur: Floortje Bouwkamp, ism Janna Vrijsen
Buddy: Felix Klaassen
Editor: Roeland Segeren
Vertaling: Wessel Hieselaar
Editor Vertaling: Rebecca Calcott

Image by Andre Huntervia Unsplash