This post is also available in Engels.
Bij stress denk je aan gezondheidsproblemen, narigheid, iets waar je zo snel mogelijk van af moet. Maar het lijkt juist deze negatieve houding te zijn die problemen geeft. Is het tijd om stress te omarmen?
Stress kan door van alles worden opgewekt, CC0, Pexels
Als ik in het openbaar moet spreken is het vrijwel altijd raak: mijn ademhaling versnelt, mijn hart bonst als een gek en mijn gezicht wordt roder dan normaal. Zo’n stressgevoel heb je vast ook wel eens gehad. Misschien ook bij het verhaalhouden voor een groep, bij een belangrijk sollicitatiegesprek, of tijdens een vreselijke stilte op een groot familiefeest wanneer moederlief vraagt of je liefdesleven nu eindelijk eens op gang komt. Oef.
Niet stress zelf, maar je houding ten opzichte van stress is dodelijk
Aangezien langdurige stress gerelateerd is aan een berg nadelige gevolgen waaronder obesitas, hart- en vaatziektes, en zelfs psychische aandoeningen zoals burn-out en angststoornissen zien de meeste mensen stress als de vijand; een naar ongemak wat je zo snel mogelijk moet verdrijven.
Onderzoek suggereert echter dat juist deze negatieve houding ten opzichte van stress een nadelige uitwerking kan hebben. Amerikaanse wetenschappers bekeken gezondheidscijfers van bijna 30.000 Amerikanen over een tijdsperiode van 9 jaar. Zij ontdekten dat mensen die veel stress ervoeren en overtuigd waren dat stress nadelig is 43% meer kans hadden om vroegtijdig dood te gaan. Mensen die veel stress ervoeren maar niet geloofden dat stress nadelig is hadden geen verhoogd risico om te overlijden. Het lijkt er dus op dat niet stress zelf, maar je houding ten opzichte van stress je kans op overlijden bepaalt.
Stress positief inzetten is gezond en laat je beter presteren
Wat maakt nou dat stress zoveel beter voor je is als je het niet als iets slechts ziet? Hoe kunnen we zelf stress naar iets positiefs ombuigen? Om antwoorden hierop te vinden richten we ons op onderzoek naar cognitieve herwaardering (ook wel ‘cognitive reappraisal’ genoemd). In dit kader werden experimenten gedaan waarin gestreste proefpersonen anders naar stress leerden kijken. Zij leerden lichamelijke reacties op een stressvolle gebeurtenis te zien als aanpassingen van het lichaam waardoor beter gepresteerd kan worden. Dit is ook daadwerkelijk het geval: een snellere ademhaling en hartslag zorgen er voor dat er meer zuurstofrijk bloed bij de hersenen komt, waardoor je beter op de stressvolle gebeurtenis kan reageren.
Mensen met deze nieuwe mindset gingen stress anders interpreteren en konden lastige en stressvolle taken beter uitvoeren. Daarnaast werd hun lichamelijke reactie op stress gezonder. Een relatief simpele voorlichting en een herwaardering van stress kunnen dus belangrijke gevolgen hebben.
Moeten we stress nu allemaal gaan omarmen?
Kort gezegd lijkt het goed te zijn om in situaties waarin je nou eenmaal te maken hebt met stress (zoals tijdens een presentatie) dit zoveel mogelijk als iets positiefs te zien en het je te laten helpen. Toch is het ook goed om op te passen met stress. Ook al hadden mensen met veel stress geen verhoogd risico om te overlijden als ze het niet als iets negatiefs zagen, de hogere mate van stress was wel gelinkt aan een slechtere (mentale) gezondheid. Het is dus nog steeds een goed idee om momenten van ontspanning te pakken om stress in je leven te beperken. Stress omarmen met mate dus, zou ik zeggen.
Meer weten?
Dit blog is gebaseerd op een inspirerende TED talk van psycholoog Kelly McGonigal. Hieronder kun je de TED talk bekijken, waarin aanvullende informatie op bovenstaande wordt gegeven. Ook vertelt ze vanaf 7:30 over hoe stress via oxytocine sociale contacten meer belonend maakt, wat het kijken waard is:
Dit blog is geschreven door Angelique.
Bewerking door Annelies.
