This post is also available in Engels.
Docenten zeggen vaak tegen studenten dat ze voorzichtig moeten omgaan met wat ze lezen op Wikipedia. Nu zijn er aanwijzingen dat de online encyclopedie ook een rol speelt in de wetenschap.
Volgens haar eigen pagina, is Wikipedia een “internetencyclopedie die wereldwijd door een groot aantal auteurs op vrijwillige basis wordt geschreven.” De website bestaat uit zo’n 5.3 miljard artikelen in meer dan 250 talen. Het is, volgens sommige schattingen, de op vier na best bezochte website van de wereld.
Omdat de website zo toegankelijk is kan in principe iedereen een bijdrage leveren aan Wikipedia. Juist daarom kijken wetenschappers vaak ook minachtend naar de website, en ontmoedigen docenten hun studenten om er voor verslagen uit te putten. Desalniettemin heeft een recente studie in de VS laten zien dat de taal die gebruikt wordt in Wikipedia ook voorkomt in wetenschappelijke tijdschriften.
Sinds haar oprichting in 2001 heeft Wikipedia zich ontwikkeld tot een van de populairste websites van de wereld. Afbeelding door Wikimedia Foundation [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons.
Het onderzoek
De wetenschappers onderzochten of openbare kennisbanken als Wikipedia effect hebben op de wetenschap. Ze vergeleken het taalgebruik in wetenschappelijke papers voor en na het verschijnen van een Wikipedia-artikel, en toonden aan dat de overeenkomst tussen papers toenam als ze na een Wikipedia-artikel waren verschenen.
Dit suggereert dat Wikipedia de wetenschap beïnvloedt, maar een oorzakelijk verband staat nog niet vast. Daarom deden de onderzoekers ook een experiment waarin ze experts 43 nieuwe artikelen lieten schrijven over onderwerpen zonder Wikipedia-artikel. Vervolgens publiceerden ze de helft van deze artikelen op de website, en wachtten ze twee jaar om te kijken wat het effect ervan was.
De nieuwe artikelen waren enorm populair. Ze werden meer dan 2 miljoen keer bekeken, met een gemiddelde van 4,400 views per artikel per maand. De onderzoekers vergeleken vervolgens weer de overeenkomst tussen wetenschappelijke papers voor en na het verschijnen van de nieuwe Wikipedia-artikelen. Deze keer konden ze het effect van Wikipedia precies vaststellen door de ongepubliceerde helft van de nieuwe artikelen als controlegroep te gebruiken. Ze ontdekten dat Wikipedia-artikelen inderdaad de overeenkomst in taalgebruik tussen Wikipedia en de wetenschappelijke literatuur verhogen.
De rol van Wikipedia in het wetenschappelijke proces
Uit deze resultaten kun je opmaken dat Wikipedia invloed heeft op de wetenschappelijke literatuur. De onderzoekers ontdekten bovendien dat dit effect sterker was voor papers in wetenschappelijke tijdschriften die minder worden gelezen. Conclusie: openbare kennisbanken hebben een rol in het verspreiden van bestaande kennis, maar niet in het verspreiden van nieuw onderzoek. Best logisch, toch?
Het Wikipedia-effect was trouwens ook sterker bij academische papers uit landen met een lager BBP. In die landen hebben wetenschappers vaak minder makkelijk toegang tot dure academische tijdschriften. Geen wonder dus, dat ze zich door Wikipedia laten inspireren. De Wikipedia-onderzoekers pleiten daarom voor betrouwbare, openbare opslagplaatsen voor wetenschappelijke kennis.
Een betrouwbare bron?
Volgens een studie door Nature is Wikipedia (4 fouten per artikel) niet veel minder betrouwbaar dan de beroemde Encyclopaedia Britannica (3 fouten per artikel). Vier fouten is echter nog steeds verre van ideaal. De auteurs van dit onderzoek sporen wetenschappers dan ook aan om bij te dragen aan publieke archieven als Wikipedia om zo de kwaliteit te verbeteren, waarbij ze schatten dat dit zo’n 1.700 keer goedkoper zou zijn dan meer traditionele verspreidingsmethoden (zoals conferenties). Sommige tijdschriften hebben nu al de eis dat onderzoekers die hun artikelen willen laten publiceren ook een samenvatting op Wikipedia zetten.
Geschreven door Monica. Aangepast door Marisha. Vertaald door Felix.
Having been raised with two languages herself, Mónica Wagner is interested in how people use and learn multiple languages, especially when it comes to the sounds of languages. During her licence in psychology (National University of Córdoba, Argentina) she looked into whether people who speak two (or more) languages, when wanting to say the word for ‘dog,’ consider the name in both of their languages. Then, during her Master’s in cognitive neuroscience (Radboud University, The Netherlands), she looked at the other side of the coin: whether bilinguals can selectively listen in one of their languages (sometimes even the wrong one!) and the role of the context they’re in at the moment or whether or not the speaker has a foreign accent. Currently Mónica is working on her PhD at the Donders Centre for Cognition (The Netherlands), where she’s studying individual differences in foreign accent, that is, why some people struggle so much to get rid of their foreign accent in a second language, while others seem to be able to acquire a nativelike accent almost effortlessly. She is new to the Donders Wonders team but will likely blog a lot about her favorite topics: languages, bilinguals, and accents!