This post is also available in Engels.
Sommige mensen geven aan dat ze ‘gevangen zitten’ in het verkeerde lichaam: ze identificeren zich niet met het geslacht dat hun bij geboorte is toegekend. Er is misschien een neurowetenschappelijke verklaring voor dit gevoel.
Net zoals gezichten geleidelijk kunnen variëren van mannelijk tot vrouwelijk, is er geen strikte scheiding tussen een vrouwelijk en mannelijk gender. (Afbeelding gemaakt met FaceGen.)
Geslacht en gender
“Geslacht” en “gender” zijn termen die verschillende sociale verschijnselen beschrijven, en daardoor niet inwisselbaar zijn. “Geslacht” verwijst naar biologische verschillen tussen vrouwen en mannen. Volgens de GLAAD (Gay and Lesbian Alliance Against Defamation) refereert “gender” aan het gevoel van genderidentiteit: het “interne, persoonlijke gevoel van man of vrouw zijn”.
De meeste mensen hebben een binaire genderidentiteit – die van een man of een vrouw. Maar voor sommige mensen komt het geslacht dat ze bij de geboorte toegekend hebben gekregen niet overeen met hun interne genderidentiteit. Deze mensen zijn transgender.
Genderidentiteit is stabiel en verandert zelden. Daarom proberen mensen die zichzelf transgender noemen soms om hun lichaam in lijn te brengen met hun geest, door middel van chirurgische ingrepen en hormoontherapie.
De neurowetenschap van genderidentiteit
Kunnen we erachter komen waar of hoe iemands genderidentiteit in het brein vertegenwoordigd wordt? Onderzoek op dit gebied is niet eenduidig. We kunnen wel concluderen dat de hersenen van transgenders het meest lijken op de hersenen van het gender waarmee ze zich identificeren.
Sara M. Burke en Julie Bakker, beide verbonden aan het VU Medisch Centrum Amsterdam, hebben met fMRI onderzocht hoe de hersenen eruit zien bij adolescenten (voor en na de puberteit) met en zonder genderdysforie (voorheen ‘genderidentiteitsstoornis’).
Terwijl ze in de MRI-scanner lagen, werden de proefpersonen blootgesteld aan androstadienon, een mannelijk feromoon met muskusachtige geur dat in de hypothalamus van vrouwen en mannen verschillende reacties oproept. De onderzoekers ontdekten dat de hersenen van tieners met genderdysforie vóór de puberteit net zo op dit hormoon reageerden als andere tieners van hetzelfde biologische geslacht. Maar na de puberteit kwam de respons in dit hersengebied juist overeen met het gender dat ze subjectief ervoeren.
Met andere woorden: de hypothalamus van jongens met genderdysforie reageerde anders op de geur van dit hormoon dan de hypothalamus van jongens zonder dysforie. Bij jongens tussen de 15 en 16 jaar oud liet de hypothalamus dezelfde reactie zien als de hypothalamus van heteroseksuele vrouwen. Ondertussen was er in de hypothalamus van heteroseksuele pubers geen activiteit in reactie op het hormoon. Dit geeft aan dat na de puberteit het brein reageert op een manier die in lijn is met het subjectieve gender, zelfs als dat gender anders is dan iemands biologische geslacht.
Het neurobiologisch ontcijferen van genderidentiteit
Volgens sommige experts ‘kunnen sekseverschillen in de reactie op geur niet beïnvloed worden door oefening of de omgeving’ (aldus Dr. Baudewijntje Kreukels in een interview met Scientific American). Dit is een stevige stelling die onderbouwt dat gender een biologische oorsprong heeft. Voor mensen met genderdysforie zou het nuttig zijn om hun gender te bepalen met hersenscantechnieken als fMRI. Maar vergeet niet dat de hersenen van transgenders veel van elkaar kunnen verschillen. Daarom is het nog problematisch om met een standaardtest iemands gender te meten. Maar hoe meer we leren over de neurobiologie van transgenders, hoe sneller onderzoekers zulke standaardtests kunnen ontwikkelen.
Voor meer informatie over genderdysforie kun je hier klikken.
Deze blog is geschreven door Lara. Redactie: Marisha.
Wat is de huidige stand van zaken van dit onderzoek?