This post is also available in Engels.
Nederlanders geven jaarlijks miljoenen aan het Glazen Huis. Economisch gezien is dat vreemd gedrag. Maar dankzij hersenwetenschap weten we: voor je brein is geven op dezelfde manier lekker als krijgen.
Ook dit jaar geeft Nederland weer miljoenen euro’s aan de dj’s in het Glazen Huis.
Foto: Wikimedia.
Kerst is een lucratieve tijd voor goede doelen. Van Rode Kruis tot Glazen Huis: iedereen probeert in deze donkere dagen een bijdrage op te halen. Misschien geef je zelf wel geld aan een goed doel. En misschien vraag je je af waarom je dat eigenlijk doet. Zo ja, dan ben je niet de enige.
Economen breken zich al jaren het hoofd over aardig gedrag. Hoe kan het dat mensen zich opofferen voor een ander? Waarom geven we geld weg, terwijl we er ook een nieuwe tv van hadden kunnen kopen? De neurowetenschap kan helpen bij het beantwoorden van deze vragen.
In 2007 toonden Amerikaanse hersenwetenschappers namelijk aan dat bij het krijgen van geld en bij het geven van geld aan een goed doel hetzelfde hersengebied actief werd: het ventrale striatum, een belangrijk deel van ons beloningssysteem. Voor je brein zijn geven en krijgen dus op dezelfde manier lekker!
Slim experiment
Het experiment van Bill Harbaugh en zijn collega’s van de universiteit van Oregon werkte als volgt.
Proefpersonen lagen in een MRI-scanner en kregen aan het begin $100 cadeau. Ze kregen ook de naam en beschrijving te zien van een voedselbank die in hun woonplaats actief was. Vervolgens zagen de proefpersonen op het scherm in de scanner dat er geld werd overgeschreven naar hun rekening (de $100), naar de rekening van de voedselbank, of van hun rekening naar de rekening van de voedselbank. Sommige van deze overschrijvingen konden de proefpersonen goedkeuren of tegenhouden; andere waren verplicht.
Gulle breinen
Toen Harbaugh en zijn collega’s naar de hersenscans keken, geloofden ze hun ogen niet. Hersenactiviteit in het ventrale striatum, een belangrijk beloningsgebied in het brein, was verhoogd wanneer er geld werd overgemaakt naar de proefpersonen zelf, maar ook wanneer de proefpersonen zagen dat er geld naar de voedselbank ging. Conclusie: de beloningsreactie in het brein komt tot stand wanneer we krijgen, maar ook wanneer we geven.
De onderzoekers ontdekten ook dat deze beloningsreactie bepalend was voor de gulheid van de proefpersonen. Bij de meest gulle proefpersonen, die het vaakst ‘ja’ zeiden tegen een overschrijving van hun rekening naar die van de voedselbank, was de beloningsreactie op donaties namelijk het sterkst.
Het zou dus goed kunnen dat mensen die veel geld geven aan het Glazen Huis dat doen omdat hun hersenen erg gevoelig zijn voor donaties aan het goede doel. Voor die mensen voelt geld geven simpelweg lekkerder dan voor anderen.
Vraag verplaatst
Het onderzoek van Harbaugh en zijn collega’s legt op elegante wijze een intiem deel van ons mens-zijn bloot. Blijkbaar voelen we ons goed als we geld weggeven, en misschien is dat lekkere gevoel wel de drijfveer achter donaties.
Zoals alle goede wetenschappelijke studies roept ook deze studie weer nieuwe vragen op. Bijvoorbeeld: als geld geven lekker voelt, doen we het dan niet stiekem voor onszelf? Maar laten we die bewaren voor een volgende blog. Fijne feestdagen!
Meer informatie
Het onderzoek van Harbaugh en collega’s.
Deze blog is geschreven door Jeroen. Bewerkt door Marisha.
