This post is also available in Engels.
Beter kunnen nadenken – voor velen klinkt dat als muziek in de oren. Maar wat als je denkvermogen verbeterd zou worden met magnetische of elektrische stimulatie van de hersenen? Zou je er dan nog steeds voor openstaan?
Afbeelding door Allan Ajifo, via Wikimedia Commons [CC BY 2.0]
Ik moet eerlijk bekennen dat ik best een beter geheugen of concentratievermogen zou willen hebben. Jij ook? Dan heb ik goed nieuws: het veranderen van je hersenfunctie is tegenwoordig mogelijk. Maar dan moet je wel openstaan voor een sessie elektrische of magnetische stimulatie.
Pulsen op de schedel
De twee meest voorkomende methoden van hersenstimulatie zijn transcraniële magnetische stimulatie (TMS) en transcraniële gelijkstroomstimulatie (tDCS). Bij deze technieken worden zwakke magnetische of elektrische pulsen op de schedel gegeven, waardoor de hersenactiviteit in (verschillende) hersengebieden wordt verhoogd of verlaagd. De exacte effecten op je denkvermogen en je gedrag hangen af van het gebied dat gestimuleerd wordt en hoe sterk en frequent de pulsen worden gegeven. Zo kan stimulatie leiden tot verstoring én verbetering.
Verstoorde spraak
In het onderstaande (Engelse) filmpje kun je zien hoe het spraakcentrum van een journalist wordt gestimuleerd met TMS. De journalist zegt een rijmpje op terwijl af en toe een magnetische puls gegeven wordt (te herkennen aan het tikkende geluid). Tijdens elke puls kan hij eventjes niet praten.
Verbeterde hersenen
Onderzoek onder gezonde volwassenen laat zien dat hersenstimulatie het denkvermogen ook kan verbeteren. Proefpersonen waren bijvoorbeeld beter in een lastige geheugentaak (de n-back test, die in deze blog wordt uitgelegd) nadat hun hersenen 10 minuten waren gestimuleerd met tDCS. Ook kunnen de pulsen een positief effect hebben op aandacht, doelgericht gedrag en leren. De effecten kunnen zelfs uren tot dagen na stimulatie blijven bestaan.
Ook voor mensen met een depressie kan hersenstimulatie nuttig zijn. Hun stemming kan door stimulatie verbeteren, zelfs als medicatie niet helpt. Daarnaast kan hersenstimulatie ingezet worden om patiënten met hersenschade na bijvoorbeeld een beroerte te behandelen (lees hier meer over in deze blog). Verder zou de methode onder meer effectief kunnen zijn bij angststoornissen, pijnstoornissen en verslaving.
Te mooi om waar te zijn?
Op basis van bovenstaande bevindingen lijkt hersenstimulatie de ideale manier om het denkvermogen te verbeteren. Maar niet alle wetenschappers zijn even enthousiast. In een recente overzichtsstudie wordt bijvoorbeeld aangegeven dat er weinig overeenstemming is tussen verschillende studies bij gezonde deelnemers.
Zo wordt in het ene onderzoek gevonden dat stimulatie je wel sneller maar niet accurater maakt op een geheugentaak. Een ander onderzoek laat vervolgens het omgekeerde effect zien. Volgens de schrijvers van de overzichtsstudie zou dit kunnen betekenen dat hersenstimulatie eigenlijk helemaal geen effect heeft.
Ook wat betreft de toepasbaarheid van de methode bij patiënten moeten we volgens een andere groep onderzoekers voorzichtig zijn met het trekken van conclusies, mede door een gebrek aan betrouwbaar onderzoek.
Een boost voor mijn hersenen?
Voordat ik mijn denkvermogen laat upgraden door magnetische of elektrische pulsen, wil ik graag overtuigender bewijs zien. Hersenstimulatie lijkt gunstige effecten te kunnen hebben en het is daarom zeer waardevol om verder onderzoek te doen naar deze methode. Voorlopig moet ik het helaas nog even uithouden met mijn imperfecte geheugen en concentratievermogen.
Dit blog is geschreven door Angelique.
Bewerking door Jeroen.
Dit is nog maar het begin, over een tiental jaren zijn onze hersenen grotendeels elektrisch. Klinkt toch wel een beetje eng!
Er zijn zelfs al producten op de markt waarmee je in principe thuis je eigen brein elektrisch kan gaan stimuleren. Zie bijvoorbeeld: http://www.thync.com.
Ik raad het echter sterk af om dit zonder enige begeleiding zelf te doen. Er zijn ook andere trucjes waarbij geen elektriciteit aan te pas komt die bijvoorbeeld je geheugen kunnen verbeteren. Maar inderdaad, wie weet heeft iedereen in de toekomst wel een ‘brainstimulator’ in de kast liggen!
kan ik ergens auteurrechten vandaan halen voor het bewerken van de afbeelding voor mijn onderzoek naar Electroconvulsietherapie?
De afbeelding is niet van ons maar van Wikkimedia Commons en mag gebruikt worden onder het licence ‘CC BY 2.0’. Online kun je vinden wat allemaal onder het licence valt. Succes! Interessante onderzoeksfocus!