In de afgelopen tien jaar is autisme van een zeer zeldzaam fenomeen in een veelvoorkomende ziekte veranderd. Er is echter nog veel dubieuze informatie over autisme in omloop. Zo wordt er bijvoorbeeld nog gedacht dat autisme veroorzaakt kan worden door verkeerd eten, en dat verandering in het dieet de symptomen van autisme kan doen verdwijnen. Wat heeft de wetenschap daarover te zeggen?
Autisme is een ingrijpende ontwikkelingsaandoening. De symptomen worden vaak al geconstateerd op jonge leeftijd en blijven gedurende het hele leven. Kinderen met autisme kijken hun ouders niet in het gezicht, en glimlachen niet terug. De ontwikkeling van hun spraak is dikwijls achtergesteld en vaak herhalen ze simpelweg wat ze hebben gehoord in plaats van hun gevoelens en wensen uit te drukken. Als tieners en volwassenen hebben ze moeite met het begrip van de sociale regels, vooral als ze niet expliciet worden uitgelegd.
Autisme is eigenlijk een overkoepelende term voor een groep aandoeningen met verschillende oorzaken, met soortgelijke symptomen. Sommige vormen van autisme worden veroorzaakt door een enkel gen, andere door een combinatie van genen. Maar in veel gevallen is de oorzaak simpelweg onbekend – mogelijk genetisch, iets tijdens de prenatale ontwikkeling, infectie, trauma of een andere factor. Sommige autistische kinderen hebben baat bij gedragstherapie, anderen hebben medicatie nodig: geen twee patiënten zijn hetzelfde. Dus wanneer iemand beweert een wondermiddel tegen autisme te hebben ontdekt, zoals een bepaald dieet, is dat een gevaarlijke misvatting of een leugen.
Geen gluten, geen melk?
Het meeste bewijs voor de heilzame werking van diëten tegen autisme is anekdotisch, en afkomstig van verslagen van ouders die een dieet met hun kind uitprobeerden. Slechts enkele grootschalige studies hebben systematisch de effecten van diëten bestudeerd in grote groepen kinderen. De meeste richtten zich op het GVCV dieet (gluten- en caseïnevrij). Dit dieet elimineert twee eiwitten uit het dieet; gluten, een eiwit in graan, en caseïne, een eiwit in melkproducten. Deze studies hebben echter geen bewijs opgeleverd voor de effectiviteit van zo’n dieet tegen autisme. Een recent wetenschappelijk literatuuroverzicht concludeerde ook dat het bewijs van dieet-interventies op zijn best zwak te noemen was.
De wetenschap heeft dus geen sluitend bewijs gevonden dat autisme te behandelen is met een verandering van dieet. En al die anekdotes van ouders, die zeggen verbetering in hun autistische kind te hebben gezien na verandering van dieet? Moeten we stoppen met diëten onderzoeken? Niet noodzakelijk.
Voedselallergie
Sommige autistische kinderen lijden aan voedselallergie, wat soms behoorlijk ernstig kan uitpakken. Het dieet van het kind ontdoen van datgene waar het allergisch voor is zal autisme niet genezen, maar kan de symptomen wel verminderen. Maar het is wel belangrijk om vast te stellen welke allergische reactie er plaatsvindt voor het dieet te implementeren, anders is het zinloos.
Mensen geven soms kunstmatige kleurstoffen of smaakstoffen als Ve-tsin de schuld, maar er zijn talloze stoffen die mogelijk een allergische reactie kunnen veroorzaken, en veel daarvan komen ook in onbehandeld voedsel voor. Opvallend genoeg komen maag-darmproblemen veel vaker voor in kinderen met autisme dan in normaal ontwikkelende kinderen. Om deze kinderen te helpen moeten onwenselijke elementen individueel uit het dieet verwijderd worden, afhankelijk van individuele allergieën; simpelweg één stof in het dieet als algemeen onwenselijk bestempelen zal geen zin hebben.
Voedsel uitbannen in een toch al beperkt dieet kan tot ondervoeding leiden, dus het volgende advies geldt voor ouders die een nieuwe dieet willen uitproberen: doe het weloverwogen, en in overleg met een arts!
Meer informatie
Bronartikel 1 over het GVCV dieet in autisme
Bronartikel 2 over het GVCV dieet in autisme
Literatuuroverzicht over de effectiviteit van dieet in autisme
Artikel over maagdarmproblemen in kinderen met autisme
Deze blog is geschreven door Alina.
Bewerking door Lieneke en Julian.
Vertaling door Piet.
What may this research add to this topic:
https://www.uu.nl/nieuws/promovenda-toont-verband-tussen-hersen-en-darmproblemen-aan
?