This post is also available in Engels.
Hoe kunnen we het menselijk brein en de geest het best begrijpen?
Eeuwenlang heeft de wetenschap gezocht naar antwoorden met microscopen, hersenscans en laboratoriumexperimenten. Maar er is altijd al een andere bron van wijsheid geweest: inheemse kennis, doorgegeven van generatie op generatie.
Een recent artikel in Nature benadrukt een krachtig concept dat met een Engelse term “two-eyed seeing” wordt genoemd, wat iets als “zien met twee ogen” betekent. Het leert ons om de wereld te bekijken met het ene “oog” geworteld in inheemse kennis en het andere in de wetenschap. Samen kunnen deze perspectieven een rijker en evenwichtiger begrip van gezondheid en leven creëren.
Waarom is dit belangrijk?
Omdat hersenwetenschap ons allemaal raakt. Ze beïnvloedt behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg, bepaalt hoe onderwijs wordt vormgegeven en hoe de samenleving kijkt naar handicap, trauma en welzijn. Toch zijn inheemse stemmen en waarden vaak genegeerd, of erger nog, niet gerespecteerd. De auteurs herinneren ons eraan dat onderzoekers vroeger bijvoorbeeld het bloed of de persoonlijke verhalen van inheemse volkeren gebruikten zonder toestemming. Zulke ervaringen hebben diepe wonden en wantrouwen achtergelaten. Two-eyed seeing wijst een andere weg: een die is gebaseerd op respect, vertrouwen en echte samenwerking, waarbij inheemse gemeenschappen een stem hebben in besluitvorming en in hoe kennis wordt toegepast.
Het artikel laat zien hoe het samenbrengen van beide perspectieven kan leiden tot menselijkere en effectievere benaderingen. Bijvoorbeeld:
- Handicap: De geneeskunde richt zich vaak op wat mensen “missen”. Veel inheemse culturen zien daarentegen ieder mens als compleet en waardevol, met nadruk op gemeenschap en balans in plaats van op tekortkomingen.
- Zelfmoordpreventie: Kolonialisme en discriminatie hebben bijgedragen aan een geestelijke gezondheidscrisis, waarbij zelfmoordcijfers in sommige inheemse gemeenschappen vele malen hoger liggen dan bij niet-inheemse bevolkingen. Een manier van genezing die cultuur, taal en verbondenheid met het land herstelt is – samen met medische zorg – cruciaal voor veerkracht en hoop.
- Migratie en milieu: Ontworteling, klimaatverandering en het verlies van voorouderlijk land hebben diepe invloed op mentale gezondheid. Inheemse tradities van als zorg dragen voor je land en de weerbaarheid van de gemeenschap kunnen richting geven aan oplossingen van wereldwijde problematiek.
De nadruk op inclusiviteit
n de kern draait two-eyed seeing om nederigheid. Het vraagt wetenschappers om een stap terug te doen en te erkennen dat geen enkel wereldbeeld alle antwoorden heeft. Onderzoek biedt krachtige instrumenten, maar inheemse kennis bevat wijsheid over relaties, harmonie en evenwicht die de wetenschap alleen niet kan vatten.
Deze benadering wijst ook op een grotere waarheid: hersenen, net als mensen, zijn divers. Er bestaat geen enkel “normaal” brein. Onze ervaringen, culturen en omgevingen vormen wie we zijn. Die diversiteit erkennen is essentieel als we willen dat de neurowetenschap iedereen eerlijk dient.
De boodschap is duidelijk: om een gezondere toekomst op te bouwen, moeten we leren zien met beide ogen open. Door inheemse en wetenschappelijke kennis met elkaar te verweven, kunnen we wetenschap creëren die niet alleen slimmer is, maar ook vriendelijker, inclusiever en rechtvaardiger.
Author: Vivek
Buddy: Charlotte
Editor: Helena
Translator: Natalie
Editor translation: Maartje
About The Author
