This post is also available in Engels.
Selecteer wat je vergeet
Ons dagelijks leven is gevuld met een heleboel triviale informatie waarvan het onthouden geen nut heeft. Bovendien zijn sommige herinneringen van korte duur en kunnen ze in de loop van de tijd worden bijgewerkt – je zou me waarschijnlijk kunnen vertellen wat je gisteren hebt gegeten, maar hoe zit dat met 3 weken geleden? Waarschijnlijk niet. En als je dit jaar 37 jaar wordt, is het overbodig om te onthouden dat je vorig jaar 36 werd. Ten slotte zijn er herinneringen die gekoppeld zijn aan hoge stressniveaus: die herinneringen zijn moeilijker maar belangrijker om te vergeten, of in ieder geval minder levendig te maken over tijd. Deze voorbeelden laten zien dat vergeten cruciaal is, in tegenstelling tot het veelvoorkomende idee dat vergeten een nadelige bijwerking is van het verstrijken van tijd.
Onthoud de toekomst
Probeer je dit eens voor te stellen: je hersenen zijn als een elektrisch netwerk met een beperkt aantal draden. Er stromen elektrische signalen door de draden, die zo informatie overdragen. Naarmate we meer en meer van de wereld leren en ervaren, moeten we steeds ingewikkeldere informatie opslaan. En tegelijkertijd blijft er steeds maar informatie binnenkomen via onze zintuigen. We hebben het over een oneindige verzameling informatie. Je kunt je voorstellen dat het geheugen al snel vol zit en verzadigd is, waardoor het onmogelijk wordt om alles bij te houden!
Gelukkig heeft onze hersenmachinerie zijn eigen manier om op basis van context te selecteren wat relevant is en wat niet. Het doel is om informatie te sorteren en te generaliseren – dat wil zeggen, een heleboel ervaringen opdoen en de algemene regel uitvogelen die ze allemaal kan verklaren. Elk element van een herinnering dat niet essentieel is voor het begrip, moet op de achtergrond blijven of zelfs worden vergeten.
Een kind leert bijvoorbeeld uit ervaring dat er altijd voorgelezen wordt voor het slapengaan. Het verhaal verschilt echter elke avond, variërend van sprookjes tot muziekboekjes, en dat geldt ook voor de verteller – soms leest mama of papa voor en soms de grote zus. Om vervolgens een algemene regel te leren, moet het kind de informatie vinden die deze herhaalde ervaringen gemeen hebben: “Iemand leest mij elke avond een verhaaltje voor”. De rest is slechts bijkomstige, contextuele achtergrondinformatie. Dit generalisatieproces heet statistisch leren en is erg handig om te voorspellen wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren, met behoud van een zekere mate van flexibiliteit (dingen zijn nooit precies zoals we verwachten).
Emotie maakt het moeilijker om te vergeten
Het is vast bij je opgekomen dat je je soms niet-essentiële details herinnert en niet begrijpt waarom. Zoals de kleur van je sokken toen je je hond Larry adopteerde. Laten we proberen te begrijpen waarom. We zijn het er zeker over eens dat het weten van de kleur van je sokken op zich niet erg spannend is, en dat je er waarschijnlijk baat bij zou hebben dit helemaal niet te onthouden. Toch is door associatie alle informatie die je doet denken aan de eerste keer dat je je hond ontmoette speciaal en positief geworden, waardoor je het moeilijk vergeet. Dus dat je je de sokken herinnert en het eerste liedje dat jij en Larry in de auto hoorden, is een direct gevolg van de emoties die bij die herinnering horen.
Hoewel vergeten essentieel is, is het niet duidelijk wat het concreet betekent qua mentale representaties. Herinneringen zijn heel kneedbaar en hun vorm en inhoud veranderen over tijd op allerlei verschillende manieren, afhankelijk van hoe algemeen of emotioneel de herinnering is. Maar wat gebeurt er dan concreet met vergeten herinneringen? Recent onderzoek suggereert dat, in plaats van een passieve verzwakking van het neurale netwerk dat een bepaalde herinnering ondersteunt, dat er bij vergeten actieve neurale mechanismen betrokken zijn.
Beeld: Umberto via Unsplash
Auteur: Kim Beneyton
Buddy: Rebecca Calcott
Redactie: Ellen Lommerse
Vertaling: Marlijn ter Bekke
Redactie vertaling: Jill Naaijen