This post is also available in Engels.
Sommige mensen vinden vaccinaties eng, terwijl anderen niet zozeer bang zijn voor vaccins als wel voor de injectie zelf. Wat is naaldenfobie en hoe kom je er vanaf?
Mensen met naaldenfobie, ofwel prikangst, zijn bang voor alle soorten medische procedures waarbij injecties of naalden nodig zijn. Tussen de 20 en 30% van de totale wereldbevolking heeft last van naaldenfobie, onder kinderen en adolescenten is dit zelfs nog hoger: tussen de 20 en 50%. Bang zijn voor naalden lijkt misschien onbeduidend, maar het tegenovergestelde is waar. Het omvat emotionele stress alsmede lichamelijke symptomen: bleek worden, zweten, verhoogde hartslag en duizeligheid. In extremere gevallen kan de angst zo verlammend werken dat mensen jarenlang niet naar de tandarts gaan.
Naaldenfobie kan ook op andere manieren impact hebben op individuen, maar zelfs ook op de samenleving als geheel. Mensen die een procedure zouden moeten ondergaan als behandeling of ter preventie van een ziekte, vermijden mogelijk deze procedures. Dit geldt voor insuline-injecties, als ook vaccinaties tegen algemene ziektes— in beide gevallen heeft het niet zetten van een prik nadelige gevolgen voor het individu. Naaldenfobie weerhoudt mensen er ook van om bloed te doneren, wat niet tot nadelige gevolgen leidt voor het individu, maar wel voor de mensen die afhankelijk zijn van bloedtransfusies. Sterker nog, angst voor naalden is de nummer één reden om géén bloed te doneren.
Met Covid-19 is er een nieuwe situatie ten tonele gekomen waarbij naaldenfobie verregaande gevolgen kan hebben. Nu vaccinaties op meerdere plekken ter wereld beschikbaar worden, kan naaldenfobie mensen ervan weerhouden het vaccin te nemen. Dat beïnvloedt niet alleen hen, maar ons allemaal. Kunnen we al die mensen met naaldenfobie helpen?
Onderzoekers aan de universiteit van Tilburg en Sanquin (de bloedbank) zeggen van wel. Hun oplossing voor dit probleem is een mobiele game-app die gebruik maakt van biofeedback. Deze techniek stelt mensen in staat meer controle te krijgen over een aantal lichamelijke functies door feedback, visueel of met geluid, te geven. Deze app werkt als volgt: het is een spel waarbij je met je vinger een geometrische vorm volgt en inkleurt. De kleur van de vorm verandert tijdens het spel. Die veranderingen zijn niet willekeurig, maar gebaseerd op lichamelijke veranderingen van de speler, bijvoorbeeld de gezichtsuitdrukking. Deze (visuele) veranderingen worden opgepikt via de selfie camera op de telefoon en door een algoritme geanalyseerd en omgezet in feedback. Deze feedback is dus de kleur van het patroon. Als de kleur bijvoorbeeld veranderd van blauw naar rood, weet de speller dat ze iets in hun lichaam moeten aanpassen om de kleur weer naar blauw te doen veranderen. Dit kan bijvoorbeeld door hun ademhaling aan te passen, of spieren te ontspannen. Zo kan de gebruiker van de app achterhalen welke handelingen het meest effectief zijn om hun lichaam in een ontspannen staat te krijgen en houden.
De onderzoekers die deze app hebben ontwikkeld, hopen hiermee een goedkoop alternatief in handen te hebben dat net zo effectief is in naaldenfobie te verminderen als duurdere methodes. Zo is exposuretherapie een effectieve manier om fobieën te behandelen, maar dit vereist opgeleide specialisten en meerdere sessies waarbij een persoon stapsgewijs wordt blootgesteld aan de bron van hun angst. De biofeedback app gebruikt daarentegen geen angstopwekkende dingen, maar berust geheel om bewustmaking van lichamelijke (angst)signalen. Volgens de onderzoekers zullen mensen op den duur door dit vergrote bewustzijn leren hun fysieke reactie op naalden aan te passen.
De huidige app is een eerste prototype. Om de app te blijven verbeteren hopen de onderzoekers dat iedereen en vooral diegenen met naaldenfobie de game zullen uitproberen en hun reactie geven. Als je wilt bijdragen aan dit onderzoek, ga dan naar www.ainar.io om de game te downloaden.
Credits
Originele taal: Engels
Auter: Julija Vaitonyte
Buddy: Monica Wagner
Redactie: Rebecca Calcott
Vertaling: Floortje Bouwkamp
Redactie vertaling: Wessel Hieselaar
Afbeelding door Robin Higgins via Pixabay
