Foto van Jude Beck via Unsplash

Mediteren met ADHD: Deze families deelden hun ervaringen.

Mindfulness als behandeling voor ADHD kan ook bewustwording, inzicht, acceptatie en verbeterde relaties met zich meebrengen, blijkt uit nieuw onderzoek.

This post is also available in Engels.

Mindfulness wordt onderzocht als nieuwe behandeling voor kinderen met ADHD. De vraag is dan meestal: wordt het onoplettende en hyperactieve/impulsieve gedrag minder na de training? Er zijn echter ook andere effecten van de behandeling aantoonbaar bij kinderen en hun ouders, met grote onderlinge verschillen.

Aandacht kun je trainen

ADHD is een diagnose gekarakteriseerd door symptomen van aandachtstekort en/of hyperactiviteit/impulsiviteit die leiden tot ernstige beperkingen in het dagelijks functioneren. Met mindfulness meditatie train je als het ware ‘je aandacht-spier’: Keer op keer richt je je aandacht op dat wat je op dit moment kunt ervaren. Je doet dit met een vriendelijke nieuwsgierige houding, zonder ervaringen als goed of fout te bestempelen of er direct op te reageren. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat ADHD-symptomen – vooral onoplettendheid – door mindfulness meditatie kunnen verminderen, maar deze studies  namen kleine steekproeven en hadden veelal geen controlegroep. 

MindChamp onderzoek

Is een 8-weekse mindfulness training voor kinderen met ADHD en hun ouders een goede aanvulling op de gebruikelijke zorg? Dit onderzochten we met het MindChamp project: met meer dan honderd participerende families de eerste grote, rigoureuze studie op dit gebied. Met een deel van deze families voerden we daarnaast uitgebreide vraaggesprekken om belemmerende/helpende factoren van de mindfulness training zelf alsook het scala aan mogelijke behandeleffecten in kaart te brengen. De resultaten van deze interviews met 20 ouders, 17 kinderen (9-16 jaar) en de 3 betrokken mindfulness trainers zijn recent gepubliceerd in een wetenschappelijk artikel. 

Wat was helpend/niet helpend in de mindfulness training?

Deelname werd als positief ervaren. Ouder en kind brachten ‘quality-time’ met elkaar door, hielpen elkaar en leerden ‘een gemeenschappelijke taal’. Zowel ouders als kinderen hadden veel steun aan andere groepsleden. Ervaringen delen bracht (h)erkenning. 

“…Ik was daar niet anders of zo, maar gewoon wie ik was en die andere kinderen ook”

– meisje, 9 jaar

Het was zowel lastig als leerzaam wanneer groepsgenoten té storend aanwezig waren. Velen vonden de niet-oordelende, vriendelijke houding van de trainers een verademing, anderen hadden toch liever dat ze meer ingrepen. De kinderen konden punten verzamelen met thuis-opdrachten waarvoor ze een beloning van hun ouders kregen. Voor de één was dit helpend, maar bij anderen leverde dit stress op. Verder waren voor veel kinderen de bijeenkomsten aan de lange kant, en vergde de training voor iedereen een behoorlijke investering van tijd en energie. Toch raadde bijna alle ouders de training aan.

Welke behandeleffecten ervaarden de kinderen en ouders?

De ervaringen waren divers. Sommige kinderen en ouders merkten dat ze minder heftig reageerden, of minder impulsief, waardoor bijvoorbeeld ruzies afnamen. Velen vertelden over kalmte en ontspanning. Deze effecten reikten ook voorbij de context van de training zelf, en waren bijvoorbeeld merkbaar op school. Sommige families merkten geen of weinig effect op ADHD-symptomen en/of cognitief functioneren van het kind, maar wel op andere domeinen. Velen ervaarden een betere ouder-kind relatie, maar ook betere relaties met anderen. De training bracht bewustwording, inzicht en acceptatie (van zelf en anderen). 

Ik zie steeds beter hoe hij dingen aanpakt en wat voor soort hulp hij nodig heeft

– vader

Take-home message

Wanneer alleen naar het (gemiddelde) effect van een behandeling voor de hele groep wordt gekeken, kan waardevolle informatie over het hoofd worden gezien. Het is belangrijk om niet alleen naar het effect op ADHD-symptomen te kijken, maar ook naar andere effecten èn naar individuele verschillen. Zo bracht de training onder andere bewustwording, inzicht, acceptatie en verbeterde relaties. We hopen dat ons onderzoek leidt tot verder inzicht in hoe mindfulness ingezet kan worden bij kinderen met ADHD. 

Foto van Jude Beck via Unsplash

Auteur: Nienke Siebelink
Buddy: Floortje Bouwkamp
Editor: Ellen Lommerse
Vertaling: Jill Naaijen
Editor vertaling: Felix Klaassen

+ posts

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *