This post is also available in Engels.
Je bent zwanger! Hoezeer je ook uitkijkt naar de komst van je kind, die bevalling vind je doodeng. Hypnobirthing is een populaire nieuwe techniek om met bevallingspijn om te gaan. Is het een tijdelijke hype of biedt het daadwerkelijk hoop? Ik probeerde het zelf uit.
Wat is hypnobirthing?
Hypnobirthing klinkt misschien verwant aan praktijken waarbij je onder hypnose gebracht wordt door naar een pendule te kijken en vervolgens gevraagd wordt een kip na te doen, maar de naam is in die zin misleidend. Het is een set mentale ontspanningstechnieken, vaak geleerd in een cursus, die je samen met je partner leert ter voorbereiding op een bevalling. De focus ligt daarbij op het creëren van een rustige en veilige omgeving waarin je kunt ontspannen en je over kunt geven aan een natuurlijk, en daardoor optimaal, bevallingsproces.
Hoe zou hypnobirthing helpen?
Hypnobirthing ageert op het feit dat angst via stress de pijnervaring kan verergeren, zo ook bij een bevalling. Dit leidt tot een vicieuze cirkel want angst leidt tot stress, stress leidt tot meer pijn en meer pijn leidt vervolgens tot meer angst, etc. Angst en stress zorgen er onder andere voor dat je meer catecholamines aanmaakt, de zogenaamde fight-or-flight hormonen, en dit remt weer de aanmaak van oxytocine en endorfines. Zowel oxytocine als endorfine hebben een pijn-verminderende werking en spelen een belangrijke rol bij de bevalling.
Hypnobirthing ageert op dit proces voornamelijk door de vicieuze cirkel van angst, spanning en pijn te doorbreken.
Angst wordt verminderd door
- Identificatie; wat maakt je bang en waar maak je je zorgen over?
- Affirmatie; vertel jezelf in positieve boodschappen dat het goed zal gaan.
- Informatie: leer over de verschillende stadia van de bevalling en wat je kunt voelen.
Spanning wordt voorkomen door
- Relaxatie; d.m.v. verschillende ontspanningsoefeningen
- Visualisaties; van een goed lopende bevalling
- Meditatie; combinatie van ontspanning en visualisatie die je in diepe ontspanning brengen
De partner heeft hierin een voornamelijk ondersteunende rol.
Automatiseren
Een essentieel onderdeel van de cursus is dat je vaak (haast dagelijks) oefent met bovengenoemde componenten. Het idee hierachter is dat je haast automatisch in een ontspannen toestand kunt raken. Je brengt jezelf als het ware in hypnose. Hier komt ook de naam ‘hypnobirthing’ vandaan.
Wat zegt de wetenschap?
De vraag is natuurlijk, werkt dit ook echt? De claims die de verschillende cursussen hypnobirthing maken zijn groot, sommigen beweren zelfs dat je helemaal geen pijn zult voelen. Maar de wetenschappelijke studies waar dit op gebaseerd is zijn vaak oud en klein in opzet. Er is echter wel goede evidentie dat hypnose werkt bij pijnbestrijding van andere soorten acute pijn (bv bij een medische ingreep of bij een brandwond).
Een overzicht van studies, een review, wijst erop dat op hypnose gebaseerde therapieën inderdaad weleens zouden kunnen helpen bij bevallingspijn, maar dit review geeft ook aan dat er onvoldoende kwalitatief onderzoek is gedaan in dit veld. Wat we namelijk nodig hebben zijn gerandomiseerde studies; waarbij mensen willekeurig worden toegewezen tot de groep die hypnobirthing doet of tot een groep die een alternatief krijgt. Als dat niet het geval is kan een gevonden effect ook te wijden zijn aan het verschil tussen mensen die uit zichzelf voor hypnobirthing kiezenen mensen die voor een ander type bevallingsvoorbereiding gaan. Een dergelijke gerandomiseerde studie vond dat hypnobirthing in ieder geval angst reduceerde.
Wat zeg ik?
Ter voorbereiding op de komst van mijn tweede kind volgde ik een cursus hypnobirthing. Bij mijn eerste zoon werd ik 2 weken voor de uitgerekende datum plots ingeleid. Dit keer wilde ik beter voorbereid zijn. Uiteindelijk beviel ik nu 2 weken ná de uitgerekende datum, wederom na een inleiding. Het bevallingsproces was opvallend vergelijkbaar en dit keer zeker niet makkelijker of minder pijnlijk. Ik heb ook beide keren uiteindelijk een ruggenprik gehad. Toch heeft hypnobirthing mij geholpen. De ontspanning in de weken voorafgaand aan de bevalling waren al uiterst prettig. Tijdens de bevalling kon ik inderdaad beter ontspannen en ervaarde ik meer in controle te zijn zodat ik bewuster keuzes kon maken. Tegelijkertijd was ik beter in staat me over te geven aan wat niet onder mijn controle was. Al met al heb ik deze bevalling in ieder geval als veel positiever ervaren. Ik kan echter niet uitsluiten dat dat ook kan komen doordat dit simpelweg de tweede keer was en ik daardoor beter voorbereid was.
Concluderend, Hypnobirthing is een beloftevol alternatief voor de meer reguliere ‘pufcursus’ waar je leert je te ontspannen zodat pijn minder intens wordt ervaren. De wetenschap is er nog niet over uit of dat laatste daadwerkelijk het geval is, en er is beter onderzoek nodig. Waar veel onderzoekers het wél over eens zijn, en wat ook mijn eigen ervaring ondersteunt, is dat hypnobirthing degene die bevalt weerbaarder maakt en helpt de bevalling positiever te ervaren.
Originele taal: Nederlands
Auteur: Floortje Bouwkamp
Buddy: Felix Klaassen
Editor: Jil Naaijen
Vertaler: Wessel Hieselaar
Editor Vertaling: Christienne Gonzales Damatac
Credits: afbeelding afkomstig van auteur, fotografie: Lieke van Mil