Dit kind ziet elke dag een wervelstorm aan activiteit om zich heen, maar hoeveel begrijpt ze van de complexe handelingen van de mensen om haar heen – vooral omdat ze die zelf niet kan uitvoeren? Donders onderzoekers zoeken antwoorden op deze vraag, om zo het ontstaan van sociale cognitie te kunnen begrijpen.
Foto door ExclusiveYash (DeviantArt)
Wat is ‘statistisch leren’?
Opeenvolgingen van menselijke handelingen bevatten meestal regelmatigheden. Bijvoorbeeld: de moeder schroeft waarschijnlijk altijd de dop op de melkfles van haar baby na het vullen. Onderzoekers hebben ontdekt dat mensen veel soorten regelmatigheden kunnen aanleren – deze vaardigheid wordt ‘statistisch leren’ genoemd.
Als zuigelingen ook regelmatigheden oppikken, kan dit een leidraad bieden in de overweldigende taak van het filteren van alle nieuwe dingen die ze elke dag zien en horen. Het kan ook verklaren hoe ze leren over nieuwe handelingen die ze waarnemen; acties die ze zelf nooit uitgevoerd hebben. Misschien hoeven ze het doel van een handeling niet eens te begrijpen. In het prille begin hoeven ze alleen maar te weten hoe groot de kans is dat een handeling te maken heeft met de daaropvolgende gebeurtenis.
Eye-tracking in zuigelingen op het Donders
Onderzoekers op het Donders Instituut hebben deze hypothese getoetst. Ze lieten baby’s een filmpje zien waarin een volwassene met een stuk speelgoed speelde terwijl hun oogbewegingen werden opgenomen. In de rangschikking van handelingen van de volwassene zat een verborgen patroon, zodat bepaalde handelingen altijd in dezelfde volgorde plaatsvonden.
Verbazingwekkend genoeg vonden deze onderzoekers dat de baby’s hun blik richtten op waar de volgende handeling zou plaatsvinden, waaruit blijkt dat ze de patronen konden ontdekken en leren. Uit deze bevinding volgt een nieuwe set vragen. Geldt dit leervermogen ook in geheel nieuwe situaties; bijvoorbeeld wanneer er meer dan één persoon geobserveerd moet worden? Kunnen ze het geleerde ook gebruiken wanneer ze hun eigen handelingen plannen? En bovenal, door welke ontwikkeling van het brein van het kind worden deze vaardigheden mogelijk gemaakt? Donders onderzoekers maken continu jacht naar antwoorden op deze vragen, om ons begrip van het leervermogen in jonge kinderen te verbreden en te ontdekken hoe zij een beeld van de wereld vormen.
Nijmegen Lectures
Dit onderzoek is een voorbeeld van hoe wetenschappers proberen de ontwikkeling van het menselijk denkvermogen te begrijpen. Van 25 t/m 27 februari doen onderzoekers van het Donders Instituut mee aan de Nijmegen Lectures, een serie van lezingen en postersessies open voor het publiek. Het onderwerp van dit jaar is ’On the Origins of Abstract Thought’; dit zal ingevuld worden met discussies tussen wetenschappers over hoe mensen zo’n goed begrip hebben voor abstracte concepten, wat blijkt uit het menselijke vermogen voor zaken als taal, symboliek, wiskunde en logica.
Meer informatie
Nijmegen Lectures
Artikel over statistisch leren
Baby Research Center