Sommige onderzoekers zien seks als één van de belangrijkste drijfveren van menselijk gedrag. Deze eeuw hebben wetenschappers dapper gepoogd verbanden te leggen tussen seksueel gedrag en het brein. Maar hoe bestudeer je een orgasme in het lab? Het zal je misschien niet verrassen dat het orgasme één van de meest mysterieuze onderdelen is van het seksuele repertoire van de mens.
Afbeelding door Alina
Orgasmes in het lab
Het menselijk orgasme laat zich niet makkelijk bestuderen. Toen de verfijnde technieken die we tegenwoordig hebben nog niet bestonden probeerde men het orgasme te doorgronden door mensen te filmen tijdens seks of masturbatie, of eenvoudig meetbare lichamelijke reacties te bestuderen. Deze onderzoekers kregen veel kritiek en konden maar moeilijk steun vinden voor hun werk. Niettemin hebben zij belangrijke theorieën opgesteld over het nut en de werking van het orgasme, die tot op de dag van vandaag stand houden. Seksuologen William Masters en Virginia Johnson beschreven bijvoorbeeld het vier-stappen model van de seksuele respons (opwinding, plateau, climax en herstelfase), waar het hedendaagse begrip van het psychologische belang en lichamelijke fysiologie van het orgasme nog op gebaseerd zijn.
Neurale beeldvorming van het orgasme
Vandaag de dag zorgen nieuwe beeldvormingstechnieken ervoor dat de hersencircuits die actief worden tijdens seksuele opwinding bestudeerd kunnen worden. Er is één dooddoener: deze technieken vereisen dat de proefpersoon zo min mogelijk beweegt. Om deze redenen wordt in de meeste onderzoeken mensen gevraagd ‘te denken aan’ een orgasme terwijl hun hersenen worden gescand. Dit is natuurlijk niet hetzelfde als een echt orgasme beleven. In een recente studie werd dit probleem opgelost door vrijwilligers te vragen hun partner te bevredigen terwijl deze met het hoofd in de scanner lag. Deze wetenschappers slaagden erin het moment van orgasme vast te leggen terwijl de scanner actief was (saillant detail: dit was makkelijker bij vrouwen dan bij mannen). Deze scans werden vergeleken met hersenscans gemaakt tijdens rustperiodes.
Climax in het brein
De meest spraakmakende bevinding was dat het sterkste effect van het orgasme niet activatie, maar dé-activatie van gebieden in de linker hersenhelft was. Deze hersenhelft is verantwoordelijk voor onder andere informatieverwerking, taal en controle over emoties. De onderzoekers concludeerden dat voor een optimale seksuele beleving het brein de linker hersenhelft moet uitschakelen, zodat je even niet op je hoede bent van wat er in de directe omgeving gaande is. Hierdoor krijgt de rechter hersenhelft, die spontane emoties verwerkt en reguleert, vrij spel.
Meer informatie
Bronartikel van de studie waarin het orgasme live in de hersenscanner wordt bestudeerd
Kijk hier naar een interessante TED talk over het orgasme
Dit blog is geschreven door Claire.