This post is also available in Engels.
De afgelopen jaren hebben zowel behandelaars en wetenschappers grootse uitspraken gedaan over de voordelen van mindfulness meditatie. Ontelbare individuele casussen onderbouwen het idee dat mindfulness meditatie zowat in elk aspect van het leven verbetering kan brengen. Helaas wordt maar voor een deel van deze beweringen wetenschappelijke consensus gevonden. Welke blijven er echter wel overeind? Ontdek het hier!
De recente opkomst in populariteit van mindfulness meditatie (MM) is waarschijnlijk bij weinigen onopgemerkt gebleven. Je hebt wellicht gehoord dat MM je focus verbetert, net als je denksnelheid, alertheid, geheugen, relatie en zelfs immuunsysteem. Daarbij heb je misschien ook gehoord dat het een aantal zaken kan verminderen; nervositeit, negatieve gevoelens, stress en trauma. Het is dus geen verrassing dat klinisch psychologen steeds meer interesse in MM hebben.
MM is een vorm van aandachtstraining met zijn oorsprong in de Boeddhistische Vipassana traditie. Het beoefenen wordt gedefinieerd als ‘het expres besteden van aandacht aan het hier en nu, zonder te oordelen’. Dit betekent doorgaans dat mensen die dit beoefenen met gesloten ogen op een kussen zitten en aandachtig letten op hun ademhaling, andere fysieke ervaringen, gedachten, klanken of iets anders wat ze waarnemen. Welk gevoel ze ook tegenkomen, ze proberen het volledig te ervaren zonder vast te komen zitten in mentale interpretaties van die ervaring.
Mindfulness-based stress reduction
Een hele tijd terug, in 1979, heeft Dr. Jon Kabat-Zinn deze oefening in een standaard programma omgezet en noemde het Mindfulness-based stress reduction (MBSR). Hij heeft het vervolgens populair gemaakt in de Westerse landen. MBSR en zijn klinische broertje MBCT (Mindfulness-based cognitive therapy) worden nu wereldwijd onderwezen.
Aangezien MM potentieel heel nuttig kan zijn om psychiatrische patiënten te helpen wordt er nu veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit. De vuistregel voor zulke onderzoeken zijn meta-analysen van gerandomiseerde klinische trials (RCTs). Hiervan zijn er een aantal uitgevoerd om het effect van MM te toetsen.
Behandel je depressie of verslaving met mindfulness
Een recent overzicht concludeerde dat een behandeling op basis van mindfulness het net zo goed doet als traditionele gevestigde behandelmethoden voor het behandelen van depressie en verslavingsstoornissen. Daarnaast waren beide behandelingen ook nog eens vele malen beter dan andere behandelvormen. 1
Dit is geweldig nieuws! Gegeven dat in Nederland 800.000 mensen aan een stemmingsstoornis lijden en dat 2 miljoen mensen verslavende middelen gebruiken of er verslaafd aan zijn. We kunnen dus elke effectieve behandelmethode goed gebruiken.
Heb minder last van pijn
Een ander overzicht liet zien dat MM de subjectieve pijnervaring en depressieve symptomen verbetert bij mensen met chronische pijn3. Aangezien traditionele methoden voor chronische pijn vaak gepaard gaan met risicovolle medicatie zoals antidepressiva of opiaten zijn medicatieloze oplossingen belangrijk. Dit maakt MM dus een interessant alternatief.
Mediteer om beter te slapen
Als laatste liet nog een ander review zien dat MM de kwaliteit van slapen verbetert bij mensen die last hadden van slapeloosheid2. Ook zonder dat de slaapduur was toegenomen was dit een waardevolle verbetering. MM kan goed parallel aan reguliere methoden worden ingezet bij slaapproblemen.
Deze bevindingen laten zien dat mindfulness verschillende psychologische klachten kan verlichten door de acceptatie van negatieve ervaring en door het verminderen van klachten veroorzaakt door tobben of nadenken. En natuurlijk, of het nou klinisch is of niet, negatieve ervaringen overkomen ons allemaal. Wellicht is mindfulness dan ook iets voor jou. Je kunt bijvoorbeeld de Headspace app proberen, of een MBSR cursus vinden bij jou in de buurt.
Geschreven door Jeroen, bewerkt door Marisha en Christienne, vertaald door Rowena en Felix
