This post is also available in Engels.
In een wereld waar niemand het met elkaar eens lijkt te zijn, is het wel zo handig als je het in elk geval eens bent met jezelf. Dat is echter niet zo vanzelfsprekend als het klinkt, blijkt uit recent onderzoek.
Arguing Penguins, foto doorAdam Arroyo (CC BY 2.0 licentie)
Je ontkomt er niet aan. Overal worden felle discussies gevoerd over bijvoorbeeld de opvang van vluchtelingen, de strijd tegen terrorisme en geweld tegen vrouwen. Via sociale en minder sociale media worden we overspoeld met meningen over deze onderwerpen. Het lijkt dan ook meer dan ooit van belang om goede argumenten te vormen die anderen ervan kunnen overtuigen dat jouw mening de juiste is. Maar hoe overtuigend vind jij jouw eigen argumenten eigenlijk? Wetenschappers ontdekten dat mensen hun eigen redenering vaak verwerpen als ze denken dat deze van iemand anders afkomstig is.
Logisch redeneren
In een recent onderzoek testten Emmanuel Trouche en collega’s wat er gebeurt als mensen hun eigen argumenten beoordelen alsof iemand anders ze bedacht heeft. De onderzoekers vroegen proefpersonen logische problemen op te lossen en uit te leggen waarom ze voor een bepaald antwoord kozen. Daarna kregen de proefpersonen nogmaals deze problemen voorgelegd, maar nu met de antwoorden en argumenten die een andere proefpersoon gegeven zou hebben. Dit keer moesten ze bepalen wat ze van deze argumenten vonden. Waren ze overtuigend of toch niet?
Wat proefpersonen niet wisten, is dat sommige van de argumenten hun eigen argumenten waren. Blijkbaar vonden ze deze weinig overtuigend, want ze wezen meer dan de helft daarvan af. De onderzoekers vergeleken deze resultaten met die van een ander experiment. In dat experiment wisten proefpersonen wel dat de argumenten die ze beoordeelden van henzelf afkomstig waren. Opvallend genoeg werd in dat experiment minder dan 1 op 10 argumenten afgewezen.
Selectieve luiheid
Blijkbaar beoordelen we de redenering van anderen kritischer dan die van onszelf. De onderzoekers noemen dit verschijnsel ‘selectieve luiheid’. Hoewel dit klinkt als een nare eigenschap, zien de onderzoekers het anders. Selectieve luiheid zorgt er namelijk voor dat we niet steeds hoeven te zoeken naar het beste argument om iemand te overtuigen. Als het niet goed genoeg is zal de ander, die zich wél kritisch opstelt, ons daar vanzelf op wijzen. Op die manier kunnen we in een discussie onze argumenten beetje bij beetje verbeteren.
Vooral als het moeilijke onderwerpen als cultuurverschillen en gelijkheid betreft, is er dus reden genoeg om juist de discussie aan te gaan en open te staan voor de mening van een ander, voordat je je ongezouten mening als waarheid verkondigt op het internet.
Meer informatie
Bronartikel van Trouche en collega’s
Dit blog is geschreven door Lieke Heil. Lieke is promovenda bij het Donders Instituut, waar ze onderzoek doet naar de processen in de hersenen die ervoor zorgen dat we bewegingen van andere mensen kunnen begrijpen.
Bewerking door Lieneke
