Wat voor soort stress-eter ben jij??

This post is also available in Engels.

Ben jij het type dat geen hap door zijn keel krijgt in een drukke stressvolle week vol deadlines? Of sla je juist extra koekjes en chocola in om de deadline te halen?

Het is opvallend dat er zo’n verschil is in hoe mensen reageren op stress. Wat voor stress-eter je bent ligt waarschijnlijk aan het type stress, je gevoeligheid voor stresshormonen en in hoeverre je in niet-stressvolle situaties op je dieet let.

Hormonen en acute vs. langdurige stress

Ten eerste lijkt het type stress invloed te hebben op hoeveel honger je hebt. Als je te maken krijgt met acute stress, zoals bij een presentatie of sollicitatiegesprek, dan maakt je lichaam zich klaar voor een vecht of vlucht reactie. Je maakt dan het hormoon adrenaline aan, dat ervoor zorgt dat je hongergevoel onderdrukt wordt. Ook gaan je maagdarmstelsel en stofwisseling op een laag pitje. Je hebt deze energie nu voor belangrijkere dingen nodig: vluchten of het verslaan van de vijand.

Als de stress langduriger is, zoals bij een drukke periode op werk, dan maakt je lichaam het hormoon cortisol aan. Dit bekende stresshormoon heeft juist het omgekeerde effect: het zorgt ervoor dat je meer honger hebt. Deze reactie van het lichaam is best logisch: door de langdurige stress verwacht je lichaam meer energie nodig te hebben om het probleem op te lossen. Je krijgt dan ook vaak zin in een specifiek type voedsel: makkelijk snel voedsel dat veel calorieën heeft, zoals een afhaalfrietje of een reep chocolade. Dit type voedsel ken je misschien wel als ‘comfort food’. Die naam verwijst naar dat je je er wat beter door gaat voelen, wat mogelijk stressverlagend werkt.

Hoe gevoelig je bent om meer te eten tijdens stress hangt waarschijnlijk ook af van hoe gevoelig je bent voor cortisol. Een studie liet ziet dat mensen die sterker reageren op hogere cortisolniveaus, ook geneigd zijn meer te snacken tijdens stress, en dus meer neigen naar comfort food. Daarnaast lijkt de intensiteit van de stress juist een omgekeerd effect te hebben: hoe intenser de stress, hoe meer mensen stoppen met eten.

Juist bewuste eters hebben meer last van stress-eten

Er is nog iets wat mogelijk invloed kan hebben, namelijk welke type eter je bent. Als je altijd erg let op wat je eet, gezond probeert te eten en vaak bewuste keuzes maakt, dan ben je een zogenaamde geremde eter. Waarschijnlijk gebruiken deze mensen hun prefrontale cortex veel: een hersengebied dat controle uitoefent bij het maken van voedselkeuzes. Als je stress hebt gaat er geen prioriteit meer naar deze regulatie en wordt dit hersengebied minder geactiveerd. Hierdoor wordt deze controle minder en maak je mogelijk minder bewuste keuzes. Juist geremde eters zijn daarom geneigd om in stressvolle situaties meer en ongezond te gaan eten. Terwijl ongeremde eters, mensen die in normale situaties minder letten op hun voeding, dit effect niet hebben en juist minder honger hebben in stressvolle situaties.

Hoe stress je eetgedrag beïnvloedt is dus van veel dingen afhankelijk. Als je hier veel last van hebt dan zou mindfulness kunnen helpen om de stress maar ook de gevolgen daarvan wat te verminderen. Welk type stress-eter je ook bent, een uitzondering zul je niet zijn, want de twee type stress-eters komen waarschijnlijk ongeveer even veel voor. Welk type stress-eter ben jij?

Credits

Auteur: Judith Scholing
Buddy: Marlijn ter Bekke
Redactie: Felix Klaassen
Vertaling: Floortje Bouwkamp
Redactie vertaling: Felix Klaassen

Beeld van Mae Mu via Unsplash