De diagnose ‘autisme’ is niet altijd een handicap. Veel mensen met autisme studeren aan een universiteit, vinden een baan en groeien uit tot vooraanstaande wetenschappers, acteurs en muzikanten. Er wordt gespeculeerd dat veel beroemde mensen uit het verleden, zoals Mozart, Einstein of Turing, vandaag de dag met autisme gediagnosticeerd zouden worden. Is er een link tussen autisme en talent?
Einstein 1921 by F Schmutzer (Public Domain)
Focussen
Eén kenmerk van autisme is weerzin tegen verandering. Autisten vinden het lastig om van de ene activiteit naar de andere over te schakelen, of hun plannen aan te passen aan een plotselinge verandering in de situatie. Elke ouder van een autistisch kind zal je vertellen dat ze hun planningen het liefst zo gedetailleerd en voorspelbaar mogelijk houden, en wijzigingen leiden onherroepelijk tot stress. De keerzijde van deze eigenschap is dat autisten uitstekend op één ding kunnen focussen en daar heel goed in kunnen worden. Als een autistisch kind in de dienstregelingen van treinen geïnteresseerd raakt, kan je erop rekenen dat hij ze allemaal uit z’n hoofd zal leren.
Logica
Mensen zonder autisme hebben een aangeboren vermogen om de gedachten, emoties en bedoelingen van andere mensen aan te voelen. Meestal doen we dat onbewust. Deze gewoonte is zo sterk dat we zelfs bedoelingen toeschrijven aan levenloze objecten.
Dat is exact waar autisten problemen mee hebben. Voor hen lijkt menselijk gedrag chaotisch en onvoorspelbaar. Om hiervoor te compenseren gebruiken ze logica, en zoeken ze naar regels en patronen die ze kunnen helpen bepalen hoe ze zich moeten gedragen. Natuurlijk is logisch redeneren maar van beperkt nut in sociale omgang. Maar in bijvoorbeeld de bètawetenschappen, zoals wiskunde en bouwkunde, kan deze focus op logica een voordeel zijn. Daarom ontwikkelen autisten vaker interesses in die richtingen.
Verandering van perspectief
Veel autisten zijn gevoeliger voor bepaalde types geluid, kleur, of textuur. Tijdens hun kindertijd kan dit voor ouders veel last veroorzaken, wanneer hun kind gek wordt van iets dat andere mensen volstrekt normaal vinden. Maar in hun latere leven kunnen ze deze gevoeligheid soms in hun voordeel gebruiken. Temple Grandin, een vrouw die lijdt aan hoogfunctionerend autisme en een doctorsgraad in de dierwetenschappen heeft, zegt dat haar uitstekende visuele geheugen en vermogen om de allerkleinste details te herinneren haar hebben geholpen bij het vinden van patronen in dierlijk gedrag, en te bepalen wat dieren stress geeft en wat ze kalmeert.
Albert Einstein zei naar verluidt eens, ‘Een grote gedachte begint met een verandering van perspectief’, en dat is precies wat autisme mensen laat doen. Juist aspecten van de aandoening die mensen tot last zijn in het dagelijks leven, kunnen voordelen opleveren in andere situaties.
Meer informatie
Artikelover kinderen met autisme met zeer specifieke en intensieve interesses
Artikel over interfereren van intensieve interesses met dagelijkse activiteiten
Artikel over autisme en keuze in vakgebied
Artikel wiskunde en autisme
Artikel over banen en autisme
Gerelateerde blog over het nut van leren programmeren
Dit blog is geschreven door Alina en kan hier ook in het Engels gelezen worden.
Bewerking door Richard, vertaling door Piet
Er zijn verschillende soorten logica. De bekende propositionele logica, maar ook de deontische logica, de modale logica en epistemische logica. Ik zou dit willen bundelen tot ‘spirituele logica’, vanwege het feit dat al deze vormen van logica de persoon overstijgen. Het verbindt dus alle mensen, dieren, vakgebieden en systemen.
Ik ken een autistische vrouw die zo haar eigen logica heeft. Helaas stemt haar eigen logica niet erg overeen met de spirituele logica. Ze heeft er zelf last van, maar ziet dit natuurlijk niet zo. Ik denk dat het handig is om een cursus ‘logica voor autisten’ te ontwerpen. Zij kunnen hier dan een houvast in vinden, juist omdat verandering voor hen zo moeilijk is en een overstijgende vorm van logica hen op het juiste pad kan helpen.